Chuyện bây giờ mới kể về bài hát "Năm anh em trên một chiếc xe tăng"

Năm 1973, Festival Thanh niên, Sinh viên thế giới lần thứ 10 tổ chức tại Cộng hòa Dân chủ Đức. Đoàn ca múa quân đội (khi ấy còn gọi là Đoàn ca múa Tổng cục Chính trị) được Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh mời làm đại diện cho tuổi trẻ Việt Nam sang tham dự festival này. Đại úy Khắc Tuế, khi ấy là Đoàn trưởng Đoàn Ca múa quân đội được chỉ định làm Trưởng đoàn Nghệ thuật Việt Nam, đồng thời làm Phó Đoàn Đại biểu thanh niên, sinh viên Việt Nam...

Ông Khắc Tuế nhớ lại: “Chương trình biểu diễn của Đoàn Nghệ thuật thanh niên Việt Nam bao gồm 9 tiết mục thì có tới 8 tiết mục đoạt huy chương vàng, có tiết mục còn khiến nhiều người phải đứng dậy vỗ tay hát theo cho đến tận phút cuối, dù khác biệt về ngôn ngữ. Đó là bài hát "Năm anh em trên một chiếc xe tăng", thơ Hữu Thỉnh, nhạc sĩ Doãn Nho phổ nhạc…”. Nghệ sĩ Kiều Minh, người đệm đàn cho bài hát này tại festival lần đó nhớ lại: “Khi chúng tôi trong trang phục người lính bước ra sân khấu, các bạn đã nồng nhiệt vỗ tay và rồi khi tiếng đàn, tiếng hát cất lên thì tiếng vỗ tay theo nhịp điệu bài hát từ hàng nghìn người xem đủ các màu da đồng loạt vang lên. Nhịp điệu bài hát và không khí đêm diễn đã làm thăng hoa, ngây ngất cả người diễn lẫn người xem như thực sự trên sân khấu lúc đó là 5 chiến sĩ xe tăng Việt Nam anh hùng vừa từ mặt trận Làng Vây, Đường 9 Khe Sanh, vừa từ trong huyền thoại bước ra… để đến với Berlin, đến với bạn bè khắp năm châu bốn biển…”.

Ngay sau khi từ festival thắng lợi trở về, ông Khắc Tuế đã tìm đến Bộ Tư lệnh Tăng thiết giáp, nơi nhà thơ Hữu Thỉnh, tác giả của bài thơ "Năm anh em trên một chiếc xe tăng" đang công tác. Một sĩ quan tuyên huấn trẻ mang hàm trung úy ra tiếp ông:

- Xin đồng chí cho tôi gặp đồng chí Đội trưởng Đội Tuyên văn của Bộ Tư lệnh.

Người sĩ quan dập gót giầy, đưa tay lên mũ chào ông đúng như điều lệnh:

- Thưa tôi đây ạ!

Ông thân mật bắt tay người đội trưởng. Lại hỏi:

- Mình muốn gặp cả nhà thơ Hữu Thỉnh, tác giả bài thơ "Năm anh em trên một chiếc xe tăng".

Vẫn người sĩ quan ấy, trên môi nở một nụ cười tươi tắn:

- Vâng, em đây ạ.

Ông Khắc Tuế vui mừng siết tay chặt hơn:

- Ồ, Hữu Thỉnh đấy à, trẻ quá, đẹp trai quá. Mình là Khắc Tuế, Trưởng Đoàn ca múa Tổng cục Chính trị, vừa đi tham gia Festival Thanh niên, Sinh viên thế giới tại Đức về. Báo với cậu tin mừng, tiết mục "Năm anh em trên một chiếc xe tăng", thơ của cậu được các bạn trên toàn thế giới rất ngợi ca, yêu thích… được huy chương vàng của đại hội.

Nén xúc động giây lát, ông Khắc Tuế nói tiếp:

- Hôm nay mình định thay mặt đoàn mang huy chương vàng xuống tặng cho cậu, nhưng xin phép để mình vào báo cáo Bộ Tư lệnh Quân chủng đã, rồi sẽ tổ chức một đêm biểu diễn của đoàn cho Bộ Tư lệnh và đồng thời trao huy chương luôn…

Ngay đêm ấy, Đoàn Ca múa Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam đã có một đêm diễn hoành tráng tại Bộ Tư lệnh Tăng thiết giáp.

Từ bên cánh gà trên sân khấu nhìn xuống, ông Khắc Tuế chợt thấy hai dòng nước mắt xúc cảm trên má người trung úy trẻ Hữu Thỉnh khi mỗi câu hát vang lên…

NGUYỄN VIẾT (st)