FTA EU-Singapore mở rộng cơ hội hợp tác giữa EU và ASEAN

Hiệp định thương mại tự do đầu tiên giữa EU và Singapore được kỳ vọng mang lại nhiều lợi ích cho cả EU và Singapore đồng thời mở rộng cơ hội hợp tác giữa EU và ASEAN

Hiệp định thương mại tự do đầu tiên giữa EU và một nước thành viên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) này được kỳ vọng đem lại lợi ích cho cả EU và Singapore đồng thời mở thêm đường rộng hợp tác giữa EU với ASEAN.

FTA EU-Singapore chính thức có hiệu lực

EU và Singapore đã mất 9 năm để đàm phán ký kết thỏa thuận. Quá trình đàm phán hiệp định thương mại tự do giữa EU và Singapore được kết thúc vào năm 2014, nhưng do xảy ra các cuộc biểu tình phản đối các thỏa thuận thương mại khác, đặc biệt là thỏa thuận được lên kế hoạch với Mỹ và một thỏa thuận với Canada, khiến FTA với Singapore cũng bị đưa lên Tòa án Công lý Châu Âu (ECJ) để xem xét phê duyệt. Phán quyết của ECJ đã chia văn kiện trên làm hai: phần thương mại tự do, và một thỏa thuận riêng rẽ về bảo vệ đầu tư - vốn phải được cơ quan lập pháp của tất cả các thành viên EU phê chuẩn.

Đến ngày 15.10.2018, Hội đồng châu Âu đã thông qua các quyết định về ký kết hai hiệp định giữa EU và Singapore: hiệp định thương mại tự do và hiệp định bảo hộ đầu tư. Đây là các hiệp định thương mại và đầu tư song phương đầu tiên giữa EU với một nước ASEAN.

Tiếp đó, ngày 19.10, ngay bên lề Hội nghị Thượng đỉnh Á-Âu (ASEM) lần thứ 12 tại Brussels (Bỉ), EU đã chính thức ký kết hiệp định thương mại song phương với Singapore sau quá trình đàm phán và rà soát. Khi được ký kết, FTA với Singapore sẽ theo sau một thỏa thuận lớn hơn mà EU đã khởi động từ đầu tháng 2-2018 với Nhật Bản. EU cũng có một thỏa thuận với Hàn Quốc và quan tâm đến một thỏa thuận thương mại với toàn khối ASEAN sau khi các cuộc đàm phán bị đình trệ từ năm 2009. Trong khi đó, EU đã ký một thỏa thuận với Việt Nam, đang đàm phán với Indonesia và đã đàm phán với 3 nước thành viên khác của ASEAN.

Ngày 13-2 vừa qua, các nghị sĩ Nghị viện châu Âu (EP) đã phê chuẩn việc bắt đầu thực thi một thỏa thuận thương mại tự do với Singapore. Khoảng 2/3 số nghị sĩ EP đã bỏ phiếu ủng hộ FTA giữa EU và Singapore cũng như một thỏa thuận liên quan về cách giải quyết tranh chấp giữa các nhà đầu tư nước ngoài và các quốc gia. Đây là bằng chứng cho thấy nỗ lực của Liên minh châu Âu trong việc mở các thỏa thuận thị trường với các nước châu Á đang có tốc độ tăng trưởng cao.

Ngày 8.11, Hội đồng châu Âu đã phê chuẩn Hiệp định thương mại tự do EU-Singapore, theo đó, sẽ loại bỏ gần như tất cả các mức thuế quan giữa hai bên và có hiệu lực từ ngày 21.11. FTA này đánh dấu một bước ngoặt trong mối quan hệ giữa EU với Singapore. Đây là thỏa thuận đầu tiên được phê chuẩn giữa EU - là thị trường lớn nhất thế giới với một quốc gia là thành viên ASEAN. 

Ngày 21.11, thỏa thuận thương mại tự do mang tính bước ngoặt giữa EU và Singapore đã chính thức có hiệu lực. Hiệp định thương mại EU-Singapore là một trong những thỏa thuận song phương “thế hệ mới” đầu tiên. Ngoài việc loại bỏ gần như hoàn toàn thuế hải quan và hàng rào phi thuế quan đối với thương mại hàng hóa và dịch vụ của cả hai bên, FTA EU-Singapore còn bao gồm các quy định quan trọng về thương mại, bảo hộ sở hữu trí tuệ, tự do hóa đầu tư, mua sắm chính phủ, cạnh tranh và phát triển bền vững. Hiệp định cũng sẽ loại bỏ các rào cản kỹ thuật và phi thuế quan bằng cách công nhận các tiêu chuẩn và kiểm tra an toàn của EU trong các lĩnh vực then chốt, như điện tử, dược phẩm hoặc phụ tùng ô tô. Đối với thủy sản và các sản phẩm nông nghiệp chế biến vào EU, một số mức thuế vẫn sẽ được áp dụng. Hiệp định Bảo hộ đầu tư của EU với Singapore sẽ cải thiện hơn nữa môi trường đầu tư và mang lại sự chắc chắn hơn cho các nhà đầu tư, đồng thời bảo vệ quyền của EU và Singapore trong việc điều chỉnh và theo đuổi các mục tiêu chính sách công như bảo vệ sức khỏe cộng đồng, bảo vệ quyền của lao động và bảo vệ môi trường. Hiệp định này sẽ thay thế 12 thỏa thuận đầu tư song phương giữa Singapore với các nước thành viên EU.

Sau khi FTA EU-Singapore chính thức có hiệu lực, trong một tuyên bố, Chủ tịch đắc cử của EC, Ursula von der Leyen cho biết: "Đây là thỏa thuận thương mại tự do đầu tiên của EU với một quốc gia Đông Nam Á, tạo nền tảng hướng tới một quan hệ gần hơn giữa châu Âu với một trong các khu vực năng động nhất thế giới".

Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long thì nhấn mạnh trong bối cảnh nền kinh tế toàn cầu có nhiều bất trắc như hiện nay, FTA EU-Singapore có hiệu lực là dấu hiệu cho thấy EU và Singapore có chung niềm tin rằng thương mại cởi mở và dựa trên các nguyên tắc toàn cầu là con đường dẫn tới sự phát triển và thịnh vượng.

Đem lại lợi ích cho EU-Singapore và mở ra cơ hội hợp tác EU-ASEAN

Thực tế cho thấy, EU là đối tác thương mại hàng hóa lớn thứ 3 của Singapore và nước Cộng hòa này là đối tác thương mại hàng hóa lớn nhất của EU trong khối ASEAN. Thương mại hàng hóa song phương giữa hai bên đạt hơn 114 tỷ SGD năm 2018, trong đó 49 tỷ SGD là giá trị hàng hóa xuất khẩu từ Singapore.

EU cũng là đối tác thương mại dịch vụ lớn nhất của Singapore. Thương mại song phương trong lĩnh vực dịch vụ năm 2017 đạt hơn 79 tỷ SGD. Tính đến tháng 12/2018, có khoảng 14.000 công ty châu Âu đầu tư vào Singapore.

Singapore cũng là điểm đến đầu tư lớn nhất của EU trong khối ASEAN và lớn thứ hai ở châu Á. Năm 2017, đầu tư trực tiếp nước ngoài của EU vào Singapore đạt hơn 376 tỷ SGD, trong khi đầu tư trực tiếp nước ngoài của Singapore vào EU đạt khoảng 122 tỷ SGD, trở thành nhà đầu tư nước ngoài lớn thứ 7 của Liên minh này.

Do vậy, các chuyên gia kinh tế nhận định, FTA có hiệu lực là một cơ hội tuyệt vời cho các công ty ở cả EU và Singapore, và đặc biệt cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) đồng thời tạo thuận lợi cho việc trao đổi các chuyên gia giữa EU và Singapore. Về phía Singapore, việc giảm bớt các hàng rào thuế quan và phi thuế quan theo Hiệp định thương mại tự do EU-Singapore đem lại cho các công ty Singapore khả năng tiếp cận thị trường lớn hơn đối với tất cả các nước thành viên EU. Ngoài ra, một “thỏa thuận xanh của Châu Âu” sẽ là ưu tiên của Ủy ban châu Âu trong nhiệm kỳ mới. Thông qua FTA vừa chính thức có hiệu lực, Singapore có thể tham gia vào các sáng kiến sẽ được đề xuất cho các hoạt động kinh doanh “xanh” trên toàn EU.

Còn với EU, việc Singapore công nhận các tiêu chuẩn của EU và các xét nghiệm an toàn đối với đồ điện tử, dược phẩm hoặc phụ tùng ô tô cũng như mở cửa lĩnh vực dịch vụ như vận tải và viễn thông cho các doanh nghiệp châu Âu, khiến châu Âu sẽ được tiếp cận tốt hơn với các hợp đồng cung ứng cho Chính phủ Singapore trị giá 20 triệu euro/năm. Một nghiên cứu của EC ước tính FTA với Singapore sẽ đem lại cho nền kinh tế EU khoảng 550 triệu euro trong 10 năm.

Không chỉ đem lại lợi ích và tạo động lực cho mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa các nước EU và Singapore, việc FTA EU và Singapore chính thức có hiệu lực cũng được kỳ vọng có thể dẫn tới một thỏa thuận thương mại từ do giữa EU và ASEAN trong tương lai, mở ra một chương mới trong thương mại và hợp tác giữa 2 khối khi tăng cường sự kết nối khu vực giữa EU - thị trường chung lớn nhất thế giới và ASEAN - được cho là sẽ trở thành khối kinh tế lớn thứ tư thế giới vào năm 2030.

Theo TTXVN