Nước An Kim Hải còn sạch?

Nhà máy nước sạch Thành Đạt phải xây dựng trạm cấp nước thô từ sông Rạng thay thế trạm cấp nước trong hệ thống thủy nông An Kim Hải

Nhiều chỉ tiêu ô nhiễm

Cuối năm 2018, UBND TPHải Phòng có công văn gửi UBND tỉnh Hải Dương đề nghị phối hợp bảo vệ nguồn nước ngọt phục vụ nhân dân tỉnh Hải Dương và TP Hải Phòng.

Công văn nêu rõ, những năm gần đây, chất lượng nước của hệ thống An Kim Hải suy giảm nghiêm trọng, nhiều chỉ tiêu ô nhiễm tăng cao, ảnh hưởng rất lớn đến sản xuất nước sạch của TP Hải Phòng và một số xã của huyện Kim Thành.

Năm 2018, Sở Xây dựng TP Hải Phòng cũng có báo cáo nêu rõ thực trạng ô nhiễm nguồn nước trên một số tuyến kênh thuộc hệ thống An Kim Hải. Theo báo cáo của sở này, mức độ ô nhiễm cao và kéo dài hơn mọi năm. Các chỉ tiêu như Mangan, Nitrit, hữu cơ, Amoni đều tăng, vượt nhiều lần so với quy chuẩn cho phép. 

Hệ thống thủy nông An Kim Hải đoạn qua địa bàn huyện Kim Thành hiện cấp nước đầu vào cho 4 nhà máy sản xuất nước sạch của các xã Kim Đính, Kim Tân, Đồng Cẩm và Tam Kỳ.

Ông Nguyễn Hồng Nam, chủ doanh nghiệp tư nhân Nam Khương ở xã Kim Đính (Kim Thành) cho biết chất lượng nước hệ thống An Kim Hải thường không ổn định do ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố như hoạt động của tàu thuyền, bến bãi hoặc nước thải chưa qua xử lý từ các khu dân cư, bãi rác, khu chăn nuôi xả xuống.

“Thỉnh thoảng chúng tôi phải dừng cấp nước một vài ngày do nguồn nước thô không bảo đảm chất lượng. Mỗi khi các bến, bãi vật liệu gần cống Bằng Lai bơm, hút cát lên bãi, nước sông sẽ bị đục nhiều ngày, nhà máy phải tạm dừng sản xuất”, ông Nam nói.

Theo rà soát, đánh giá của Sở Xây dựng TP Hải Phòng, nguyên nhân dẫn tới tình trạng ô nhiễm của hệ thống An Kim Hải là do nước thải, rác thải trong sản xuất, sinh hoạt không được xử lý đều xả thẳng xuống kênh mương dẫn ra hệ thống này.

Ngoài ra, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật dư thừa trong sản xuất nông nghiệp thoát xuống sau mưa lớn cũng khiến nước sông ô nhiễm, đặc biệt là nhiễm Mangan.

Trên địa bàn huyện Kim Thành có một số điểm có khả năng gây ô nhiễm nếu không được kiểm soát tốt là Trung tâm Y tế huyện Kim Thành, thị trấn Phú Thái, xã Kim Anh, các bãi rác dân sinh, các trang trại chăn nuôi ở các xã Kim Liên, Kim Tân…

Nỗ lực kiểm soát

Hệ thống thủy nông An Kim Hải trên địa bàn huyện Kim Thành có kênh trục dài khoảng 28,3 km gồm kênh dẫn cống Bằng Lai dài 20,3 km và kênh dẫn cống Quảng Đạt dài 8 km. Bờ vùng tuyến Bằng Lai - Quảng Đạt dài khoảng 40,3 km đi qua địa bàn 9 xã và thị trấn.

Hệ thống An Kim Hải có nhiệm vụ tưới, tiêu cho 11.340 ha đất canh tác của 2 huyện Kim Thành (Hải Dương) và An Dương (TPHải Phòng). Đặc biệt, hệ thống này còn có nhiệm vụ cấp nước thô cho Nhà máy nước sạch An Dương (TP Hải Phòng) và các trạm cấp nước sạch trên địa bàn huyện Kim Thành.

Thời gian qua, Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Kim Thành đã tăng cường rà soát, kiểm tra các yếu tố có nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước của hệ thống An Kim Hải.

Trên phạm vi hành lang bảo vệ 2 trục kênh chính Bằng Lai, Quảng Đạt hiện có 7bãi rác và 7 nghĩa trang nhân dân, nhiều cơ sở chăn nuôi đang hoạt động sát bờ vùng hệ thống, tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước.

Bà Nguyễn Thị Mỹ Hạnh, Giám đốc Xí nghiệp Khai thác công trình thủy lợi Kim Thành cho biết: “Sau khi rà soát, chúng tôi đã làm việc với UBND các xã đề nghị chính quyền địa phương quy hoạch các bãi rác, nghĩa trang nhân dân đúng nơi quy định, đưa ra khỏi hành lang bảo vệ của hệ thống, có biện pháp xử lý bảo đảm vệ sinh môi trường, không làm ảnh hưởng đến chất lượng nguồn nước”.

Nhiều năm qua, Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Hải Dương đã đầu tư kinh phí vớt bèo, khơi thông dòng chảy, nâng cấp, cải tạo hệ thống cống dưới bờ vùng bảo đảm nguồn nước luôn lưu thông.

Đối với những vi phạm hành lang công trình thủy lợi và hoạt động xả nước thải vào hệ thống, công ty đã có công văn đề nghị UBND huyện Kim Thành, các xã, thị trấn cương quyết xử lý triệt để bảo đảm chất lượng nguồn nước mặt.

Thường xuyên thanh thải, thay nước trong hệ thống. Tiếp tục phối hợp với TP Hải Phòng trong điều tiết mực nước hệ thống bảo đảm tưới, tiêu phục vụ sản xuất nông nghiệp, cấp nước đầy đủ cho các nhà máy nước trên địa bàn huyện Kim Thành và TP Hải Phòng.

Về lâu dài, các nhà máy nước sạch trên địa bàn huyện Kim Thành cần chuyển nguồn sản xuất nước sạch để chủ động cấp nước cho người dân, bảo đảm chất lượng theo quy định.

VỊ THỦY