Tục lấy nước giếng làng đầu năm ở xã Đoàn Kết

Tục lấy nước giếng đầu năm được nhiều gia đình trong xã Đoàn Kết gìn giữ từ đời này qua đời khác

Khác với nhiều làng quê, ở xã Đoàn Kết, giếng làng vẫn quanh năm đầy nước và trong veo bởi người dân có ý thức giữ gìn. 

Theo quan niệm, nước là sự khởi nguồn cho mọi sự sống, vạn vật sinh sôi. Do đó, tục xin nước giếng đầu năm của người dân là mong muốn một năm mới mưa thuận, gió hoà, làm ăn may mắn.

Các bậc cao niên ở xã Đoàn Kết kể rằng, giếng nước làng có từ bao giờ không ai rõ chỉ biết từ khi còn nhỏ, các cụ đã biết giếng làng là nơi thiêng liêng được dân trân quý. Đã thành tục lệ, mọi người khi ra giếng xin nước thường mang theo thùng nhỏ và ít tiền lẻ.

Trong thời khắc chuyển giao giữa năm cũ sang năm mới, sau khi làm lễ trong đình gần giếng, người dân sẽ ra giếng để xin nước về nhà. Ai ra giếng xin nước cũng thuộc câu cầu: "Con lạy ông giếng, bà ao. Lòng con khát khao xin ông, bà bầu nước".

Câu cầu này được người dân trong xã lưu truyền từ đời này sang đời khác, thể hiện niềm tự hào về giếng nước thiêng nơi đây. Sở dĩ trước khi lấy nước phải xin phép là vì người xưa quan niệm ở giếng làng có một vị thần cai quản, trông coi. Do đó, sự linh thiêng, trong mát của giếng làng luôn có trong tâm thức của dân xã Đoàn Kết. Tục đi lấy nước đầu năm ở xã Đoàn Kết có lẽ xuất phát từ quan niệm dân gian lấy nước về nhà đầu năm mới với ngụ ý cầu mong sự tốt lành, no ấm quanh năm.

Bà Phạm Thị Hiên, một người dân xã Đoàn Kết cho biết: “Tập tục lấy nước đầu năm được gia đình tôi gìn giữ từ đời này qua đời khác. Con cháu đi lấy nước giếng làng rồi dâng lên tổ tiên càng sớm và trang trọng bao nhiêu thì năm đó các thành viên trong gia đình sẽ được bình an, thành đạt, ấm no và sung túc bấy nhiêu”.

Theo quan niệm của người dân xã Đoàn Kết, người đi lấy nước giếng làng phải hết sức thận trọng, không được làm nước vương vãi, sánh đổ để trách bị mất lộc đầu năm. Nước mang về đến nhà phải được múc ra một bát hoặc chén dâng lên bàn thờ tổ tiên. Sau đó, người dân đổ phần nước còn lại vào bể của gia đình như muốn hòa trộn sự mát lành của mạch nước thiêng với nguồn nước gia đình để được hưởng phúc lộc dồi dào cả năm. Người dân tin rằng nước giếng buổi sáng sớm mùng 1 Tết có sự tinh khiết nên lấy về thờ cúng tổ tiên để thể thể hiện tấm lòng thành kính.

ĐỖ QUYẾT