Nguyện như sen thắm dâng Người

Nguyễn Hưng Hải làm thơ về Bác Hồ như một đề tài đã ăn sâu vào máu thịt, trở thành mạch nguồn cảm hứng không thể thiếu trong hành trình sáng tạo của nhà thơ. Tôi đọc thơ Nguyễn Hưng Hải nhiều, điều dễ nhận thấy ở anh là một hồn thơ hướng về lãnh tụ, về các sự kiện trọng đại của đất nước là được viết nhuần nhuyễn và sâu lắng nhất, âu đó cũng là cái tạng của mỗi người cầm bút. Bài thơ “Ươm từ vườn Bác” được in trong tập thơ cùng tên, thể hiện tình cảm kính yêu, nỗi xúc động bồi hồi, sự thấu hiểu về những hy sinh to lớn của Bác khi được trở về làng Sen dâng lên Người nén hương thành kính. Thi phẩm được viết bằng thể thơ lục bát phả điệu hồn dân tộc, nhờ đó dễ ngân nga tha thiết trong mỗi trái tim người đọc.

Với Nguyễn Hưng Hải, được trở về quê Bác, về với làng Sen chính là trở về nơi quê nhà yêu dấu. Gần gũi và thân thiết, thiêng liêng và trân trọng, những câu thơ mở đầu thi phẩm cất lên tự nhiên như một lời reo gọi tự đáy lòng, vì thế mà cảm xúc mãnh liệt đến không ngờ: "Con như đứa trẻ nhớ cha/Bao năm mới trở lại nhà - làng Sen/ Còn đây cái võng cái nghiên/Cái khung cửi thức bao đêm một mình".

Các từ ngữ xưng hô “con”, “cha” thiết tha, trìu mến; hình ảnh “cái nghiên” của thân phụ Bác Hồ - cụ Nguyễn Sinh Sắc và “cái khung cửi” của thân mẫu - bà Hoàng Thị Loan, rồi “cái võng” mà Người nằm thuở nhỏ cùng lúc hiện lên khiến chúng ta khó cầm được nước mắt. Những câu thơ thuần túy miêu tả, song đặt cạnh nhau trong cùng khổ thơ bằng phép nghệ thuật liệt kê lại có tác động mạnh mẽ đến tâm hồn người đọc. Trở về quê Bác, thăm lại ngôi nhà thiếu thời của Người, có lẽ nhà thơ đã rất xúc động trước những hình ảnh thiêng liêng ấy. Vì vậy, chỉ cần khơi gợi lại những kỷ vật bình thường nhất đã đủ hình dung về cuộc đời bình dị, khát vọng chữ nghĩa và tình yêu chồng, thương con của song thân Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. Nhưng cũng chính từ những gì gần gũi, bình dị ấy, làng Sen đã sinh ra một vị anh hùng dân tộc, người đã “tìm đường đi cho dân tộc theo đi” sau này. Cuộc hành trình ba mươi năm khắp trời Âu, bể Á lênh đênh của Người đã khiến nhà thơ Nguyễn Hưng Hải khái quát thật cảm động: "Từ đây làm cuộc hành trình/ Ra đi để nước non thành Rồng bay".

Từ suy nghĩ và thấu hiểu về những hy sinh to lớn của Người, tác giả đã bày tỏ tâm trạng băn khoăn như một niềm sám hối, trách cứ chính mình sao giờ mới tìm về cội nguồn quê Bác. 

Sau phút giây tự vấn chính mình và ướm hỏi muôn lòng con dân nước Việt, nhà thơ đã dành những giây phút thành kính nhất để dâng lên từ đường của Bác bó hoa thể hiện lòng biết ơn, sự cảm thông sâu sắc trước những “đau buồn đời Bác từ khi xa nhà”. Vâng, xa nước ba mươi năm, chưa lúc nào Người dừng chân tìm một hình hài cho non nước Việt, vậy nhưng suốt “ba mươi năm ấy chân không mỏi/ Mà đến bây giờ mới tới nơi” (Theo chân Bác - Tố Hữu). Đặt bó hoa bên hương khói nhạt nhòa, tác giả cũng dường như thấy mắt Bác Hồ nhòa lệ. Thơ Nguyễn Hưng Hải viết cứ nhẹ nhàng như không mà thấm thía đến lạ kỳ. Những câu thơ trong khổ thơ này cũng thế, nó cứ tan chảy tự nhiên, làm lòng ta rưng rưng một niềm nhớ thương về Bác: "Buồn đau ta có thấm gì/ Đau buồn đời Bác từ khi xa nhà/ Từ đường con đặt bó hoa/ Ngỡ như thấy Bác mắt nhòa khói hương".

Khổ thơ khép lại thi phẩm là tình cảm hướng ra thiên nhiên nơi khu vườn nhà Bác. Ôi làng Sen chan chứa bao tình, nơi kết đọng trái tim của một con người vĩ đại. Nhà thơ khao khát mình làm đóa sen thắm hồng giữa cuộc đời này được ươm trồng nơi cội nguồn quê Bác, mãi mãi tỏa hương và hướng theo ước vọng cao đẹp của Người: "Nhìn ra nắng đỏ khu vườn/ Lòng ai có giống vui buồn lòng tôi/ Nguyện như sen thắm giữa đời/ Ươm từ vườn Bác trồng nơi cội nguồn".

LÊ THÀNH VĂN