Chân trong, chân ngoài

Nhiều năm qua, ở khu vực hành chính, sự nghiệp, lương cơ bản thấp và chậm điều chỉnh, kém hơn so với lương tối thiểu vùng của khu vực sản xuất, kinh doanh. Chính sách tiền lương hiện hành của công chức, viên chức (CCVC) nhà nước hiện nay chưa tạo được động lực làm việc cống hiến của CCVC và người lao động. 

Thế nên những năm gần đây đã có nhiều CCVC nhà nước bỏ việc, ra ngoài làm tự do. Những người năng động, nhất là CCVC trẻ, có trình độ sẵn sàng bỏ công việc mà nhiều người mơ ước ở cơ quan Nhà nước để ra ngoài tự mình làm ông chủ, bà chủ. Nhiều người trong số họ đã thành danh với các công ty tư nhân ký những hợp đồng bạc triệu, liên tục đi công du nước ngoài, có thể sắm xe hơi hạng sang, nhà biệt thự… điều mà nếu chỉ là CCVC bình thường không bao giờ dám mơ tới.  

Một bộ phận CCVC khác chưa đủ độ mạnh dạn, hoặc không đủ tiềm lực để đứng ra thành lập công ty nhưng cũng không muốn cam chịu cảnh lương ba cọc ba đồng thì làm việc theo kiểu "chân trong, chân ngoài". Có người tranh thủ sau giờ làm việc để bán hàng qua mạng, môi giới bất động sản… Có người tham ô thời gian làm việc để tranh thủ làm thêm. Hiện nay, ở một số cơ quan Nhà nước, phòng làm việc thường chỉ có vài người, không ít cơ quan đã trang bị máy vi tính riêng cho mỗi CCVC nên nhiều khi họ cứ cắm cúi vào máy vi tính nhưng chưa chắc đã làm việc cơ quan mà có thể tranh thủ đăng thông báo chào hàng, thực hiện các giao dịch mua bán qua mạng. Có người khi đến cơ quan lại lỉnh kỉnh mang theo túi lớn, túi nhỏ chứa quần áo, dược phẩm, mỹ phẩm "xách tay", thậm chí cả rau, củ quả được rao là sản phẩm sạch của người thân ở quê trồng, nhà không ăn hết nên cung cấp cho đồng nghiệp có nhu cầu. Vì thế có những thời điểm phòng làm việc biến thành nơi chứa hàng, trong giờ hành chính nhưng lại có cảnh trả tiền, giao hàng… Không ít trường hợp là CCVC nhưng đến cơ quan chỉ để điểm danh, còn nhiều thời gian dành cho việc làm ngoài hoặc tận dụng các mối quan hệ trong công việc để phát triển nghề tay trái.

Những CCVC làm việc theo kiểu “chân trong, chân ngoài” thường hay nhấp nhổm, không chú tâm công việc, hay bớt xén thời gian làm việc, đi muộn, về sớm... Việc không tận tâm với chức trách nhiệm vụ được giao của CCVC làm việc kiểu "chân trong, chân ngoài" gây ra những hệ lụy không nhỏ, làm ảnh hưởng hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước, giảm sút uy tín của cơ quan nhà nước cũng như đội ngũ CCVC.  

Nguyên Thứ trưởng Nội vụ Nguyễn Tiến Dĩnh đã phân tích, có nhiều hình thức cán bộ, công chức dùng "quyền công" vào "việc tư". Nhẹ nhất là tình trạng vào Nhà nước cho ổn định, tạo mối quan hệ, tìm chỗ đứng để tạo "cái uy" mà làm ăn bên ngoài. Khi đã ổn định rồi thì thậm chí "chân ngoài dài hơn chân trong". Nặng hơn nữa là tình trạng cán bộ "lạm quyền", tham nhũng quyền lực, tham nhũng trong xin - cho, "lợi ích nhóm" trong các vấn đề, lĩnh vực họ phụ trách, có quyền hạn… Vừa qua không ít cán bộ đã bị xử lý kỷ luật chính bởi sự "sa vào chủ nghĩa cá nhân".

Theo quy định của pháp luật, cán bộ, CCVC "được hoạt động nghề nghiệp ngoài thời gian làm việc quy định trong hợp đồng làm việc, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác". Như vậy, cán bộ, CCVC được phép làm thêm để cải thiện cuộc sống nhưng phải bảo đảm không "ăn cắp" giờ cơ quan và không vi phạm các quy định của pháp luật dành cho CCVC. Họ tuyệt đối không được lạm dụng "quyền công" để làm những việc cho lợi ích cá nhân.

Muốn quản được, các cơ quan, đơn vị phải siết chặt kỷ luật công vụ, tăng cường giám sát, kiểm tra việc thực hiện giờ giấc, đánh giá chất lượng, hiệu quả công việc của cán bộ CCVC.