Nhà văn Học Phi với những tác phẩm sân khấu phục vụ 3 kỳ Đại hội Đảng

Vở kịch thứ nhất là "Một đảng viên" phục vụ Đại hội III (diễn ra từ ngày 5-10.9.1960). Đây là vở kịch nói ông viết từ năm 1959 sau chuyến đi thực tế ở Nhà máy xe lửa Gia Lâm. Nhân vật chính là Minh - một đảng viên trẻ hoạt động trong nội thành Hà Nội vào những năm 30 của thế kỷ trước. Kịch "Một đảng viên" được diễn trên sân khấu Nhà hát Lớn Hà Nội để chào mừng Đại hội. Đêm ấy, nhà văn Học Phi vừa là tác giả, vừa là dịch giả bởi có cả Đoàn đại biểu Đảng Cộng sản Pháp dự nên ông phụ trách dịch cho họ nghe.

Tiếp đến Đại hội Đảng lần thứ IV (diễn ra từ ngày 14-20.12.1976), vở chèo "Ni cô Đàm Vân" của Học Phi được chọn biểu diễn. Vở chèo vẫn là đề tài cách mạng kháng chiến chống Pháp, các chiến sĩ cộng sản dựa vào các nhà chùa, đóng giả nhà sư để gây dựng phong trào cách mạng. Bối cảnh xảy ra ở vùng Hưng Yên, quê hương của nhà văn Học Phi.

Tại Đại hội lần thứ V (diễn ra từ 27-31.3.1982), nhà văn Học Phi có vở chèo "Cô hàng rau" và vở kịch nói "Hoàng Lan" phục vụ Đại hội. Cả hai vở được biểu diễn hai đêm liền ở hội trường Ba Đình, cũng là nơi diễn ra Đại hội.

Sinh thời, nhà văn Học Phi từng kể: Đêm ấy khi kết thúc, ông Trường Chinh vào hậu trường bắt tay và thân mật nói với diễn viên: "Tôi rất xúc động được sống lại cái không khí hoạt động cách mạng trong thời kỳ Mặt trận Dân chủ Đông Dương. Trong kịch có màn biểu tình ở bến Phà Đen, Hà Nội vào tháng 8.1939 có nhân vật diễn thuyết trong vở, chính tôi đã diễn thuyết trong cuộc biểu tình này...".

Sau Đại hội, theo yêu cầu của công chúng cả nước, các vở kịch phục vụ Đại hội Đảng được phát trên Đài Tiếng nói Việt Nam. Nhà văn Học Phi đã nhận được hơn 100 lá thư cảm ơn và đề nghị phát lại nhiều lần.

LÊ HỒNG THIỆN