Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình hối thúc cách mạng công nghệ để thắng phương Tây
Thế giới - Ngày đăng : 17:12, 04/03/2021
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và ông Joe Biden (trái), khi đang giữ chức Phó Tổng thống Mỹ tại cuộc gặp ở Bắc Kinh ngày 4.12.2013
Về phần mình, Chủ tịch Tập Cận Bình cũng có mối quan ngại tương tự trước việc Mỹ tìm cách chặn Trung Quốc trỗi dậy.
Đại hội Đại biểu Nhân dân toàn quốc (NPC - Quốc hội) khóa 13 của Trung Quốc khai mạc kỳ họp thường niên vào ngày 5.3 tại thủ đô Bắc Kinh. Dự kiến, giới lãnh đạo Trung Quốc sẽ thảo luận, thông qua kế hoạch kinh tế 5 năm lần thứ 14 (giai đoạn 2021-2025), với điểm nhấn quan trọng là giảm phụ thuộc vào phương Tây đối với các cấu thành thiết yếu như chip vi tính và đặt cược vào các công nghệ đang nổi như công nghệ sinh học hay năng lượng hydrogen.
Nỗ lực huy động hàng nghìn tỉ USD có thể đưa Trung Quốc vượt Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới ngay trong thập kỉ này, đồng thời hoàn tất mục tiêu ông Tập đưa ra về thiết lập vị thế siêu cường cho Trung Quốc.
Theo Barry Naguhton, giáo sư tại Đại học California (Mỹ) và là chuyên gia nghiên cứu hàng đầu về Trung Quốc trên thế giới, điểm quan trọng nhất chính là tầm mức tham vọng, một tham vọng lớn hơn nhiều những gì mà Nhật Bản, Hàn Quốc hay Trung Quốc từng có. Đó là ý tưởng thúc đẩy kinh tế qua một cuộc cách mạng công nghệ.
Cuộc đua phát triển các công nghệ tiên tiến nhất đang tạo ra căng thẳng trong quan hệ Mỹ-Trung, sau nhiều thập kỉ hai bên tiến hành hội nhập. Giờ đây, cả Mỹ và Trung Quốc đều hướng đến mục tiêu tự chủ, tự cường trong một số lĩnh vực then chốt, khi cả hai đều lo sợ đối phương tìm cách thay đổi hệ thống chính trị của mình.
Với Chủ tịch Tập Cận Bình, màn đặt cược không chỉ là nâng cao mức sống cho 1,4 tỉ dân Trung Quốc. Ông còn muốn chứng tỏ Đảng Cộng sản Trung Quốc là lực lượng có thể đảm nhận thành công vai trò điều hành kinh tế, nhất là sau khi chính quyền Tổng thống Donald Trump tìm cách hủy hoại tính chính danh của Đảng Cộng sản Trung Quốc, hủy diệt các công ty hàng đầu về công nghệ của Trung Quố như Huawei hay tập đoàn sản xuất chip SMIC.
Lòng tin của Bắc Kinh vào hệ thống chính trị của mình tăng lên sau khi Trung Quốc nhanh chóng kiểm soát thành công đại dịch COVID-19. Các chuyên gia kinh tế dự báo, tăng trưởng GDP của Trung Quốc có thể đạt mức 8,3% trong năm nay, so với mức 4,1% của Mỹ. “Đại dịch một lần nữa chứng tỏ ưu việt của hệ thống xã hội chủ nghĩa mang đặc sắc Trung Quốc” - ông Tập từng phát biểu hồi năm 2020.
Thế nhưng Mỹ đang tìm cách tập hợp, lôi kéo đồng minh để chặn đứng tham vọng của ông Tập Cận Bình, bằng cách không cho Trung Quốc tiếp cận công nghệ then chốt đồng thời nâng cao khả năng tự chủ nguồn cung của Mỹ, đồng minh đối với nhiều mặt hàng chiến lược.
Tuần trước, Tổng thống Joe Biden ra tuyên bố tiến hành rà soát tổng thể chuỗi cung đối với sản phẩm bán dẫn, thiết bị y tế, đất hiếm, pin ô tô điện hiệu xuất cao, nằm trong kế hoạch tổng thể để đưa Mỹ vượt lên trước Trung Quốc, trong đó có gói chi tiêu 2.000 tỉ USD của chính quyền Joe Biden vào hạ tầng.
Trong phiên khai mạc của NPC, Thủ tướng Lý Khắc Cường sẽ đề ra kế hoạch thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong 12 tháng tới, với các biện pháp như thúc đẩy tiêu dùng, ngay cả khi người đứng đầu Chính phủ Trung Quốc có thể năm thứ hai liên tiếp không đặt ra con số cụ thể về tăng trưởng GDP.
Điểm quan trọng nhất trong phiên họp thường niên kéo dài một tuần này là việc giới lãnh đạo Bắc Kinh công bố thông tin chi tiết về chiến lược dài hạn nhằm phát triển 30 công nghệ mà Bắc Kinh hiện chưa tự chủ sản xuất, từ thiết bị chế tạo chip cho tới hệ thống vận hành điện thoại thông minh, hay phần mềm thiết kế máy bay.
Một điểm then chốt thu hút được sự chú ý, theo dõi sát sao nhất chính là chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D). Giới chức Trung Quốc dự kiến công bố mục tiêu tiến kịp hoặc vượt Mỹ dành 3% GDP cho R&D. Dòng tiền sẽ tăng cường cho hoạt động nghiên cứu do nhà nước bảo trợ, tập trung vào những lĩnh vực mà Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc tuyên bố thuộc diện ưu tiên như năng lượng hydrogen, xe điện, siêu máy tính…
Một lĩnh vực chủ đạo Trung Quốc đang dồn nỗ lực vươn lên chính là công nghệ chip, nơi các công ty hàng đầu của Trung Quốc vẫn bị xem là đi sau các đối thủ toàn cầu khoảng 5 năm. Kế hoạch 5 năm lần thứ 14 sẽ đề ra các giải pháp tăng cường nguồn lực cho công nghệ bán dẫn, xem ngành này thuộc diện ưu tiên đặc biệt như Trung Quốc đã từng dồn nguồn lực cho phát triển năng lực nguyên tử trước đây.
Mức độ thành công đến đâu hiện vẫn là câu hỏi còn để ngỏ. Tình cảnh phá sản các khoản đầu tư do nhà nước bảo trợ có thể tiềm ẩn nguy cơ nợ xấu, khiến kinh tế Trung Quốc mất ổn định. Năm ngoái, đã từng xuất hiện vụ việc đáng lo ngại, khi nhà sản xuất chip Tsinghua Unigroup - từng được coi là "viên ngọc quý" trong kế hoạch "Made in China 2025" của Bắc Kinh, không trả được nợ đúng hạn, gây rúng động thị trường tài chính với khoản vỡ nợ 2,5 tỉ USD.
Theo TTXVN