“Chạy” nghĩa vụ quân sự

Anh bạn tôi từng có con trai trong độ tuổi nghĩa vụ quân sự (NVQS). Mùa tuyển quân trước đây không lâu sau khi nhận giấy gọi sơ tuyển NVQS của Hội đồng NVQS xã, con trai anh đã thực hiện lệnh khám sơ tuyển. Tuy nhiên, ngay trong buổi khám sơ tuyển ấy cháu đã bị loại do không đủ sức khỏe. Điều này khiến tôi vô cùng ngạc nhiên bởi từ trước tới nay tôi chưa từng nghe gia đình nói cháu bị mắc bệnh gì. 

Đem thắc mắc này hỏi thì bạn tôi nửa kín nửa hở cho biết để con trai không phải tham gia NVQS, gia đình anh đã "chạy" giúp can thiệp để cháu không đủ điều kiện sức khỏe. Vì vậy, cậu con trai của anh đã không phải đi NVQS. Cũng theo người này thì việc "chạy" NVQS bằng hình thức này là phù hợp nhất bởi người được gọi khám sơ tuyển đã nghiêm túc thực hiện lệnh, không bị cho là trốn tránh NVQS. Có điều kết quả khám sơ tuyển không đạt nên "được loại".

Thực tế, việc "chạy" NVQS không phải là hiếm. Tôi từng được nghe một cán bộ làm công tác tuyển quân ở cấp huyện cho biết hằng năm cứ đến mùa tuyển quân, nhất là thời điểm tổ chức khám sơ tuyển cấp xã, khám tuyển cấp huyện là anh không dám nghe điện thoại số lạ. Bởi thực tế có rất nhiều cuộc điện thoại đề nghị được gặp gỡ, giúp làm sai lệch kết quả khám tuyển. Mỗi người đều có những lý do khác nhau nhưng bản chất và mục đích chính là giúp “chạy” để không phải tham gia NVQS. Tình trạng “chạy” khám NVQS cũng đã được cử tri một số địa phương phản ánh tại cuộc tiếp xúc cử tri của Đoàn Đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp. Không ít cử tri bức xúc về việc thiếu công khai, minh bạch trong xét duyệt trường hợp tạm hoãn, miễn, trường hợp không đủ điều kiện tham gia NVQS ở một số nơi.

Theo số liệu của Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, năm 2021 toàn tỉnh có 40.452 nam công dân trong độ tuổi NVQS, trong đó số tạm hoãn, miễn gọi nhập ngũ qua xét duyệt, sơ tuyển tại cơ sở là 32.814 công dân, chiếm tới 81%; số đủ điều kiện khám tuyển NVQS cấp huyện là 7.638 công dân/2.450 chỉ tiêu giao quân. Tỷ lệ tuyển chọn hơn 3 công dân/1 chỉ tiêu, đây là tỷ lệ thấp hơn so với nhiều năm trước (thường 4 - 5 công dân/1 chỉ tiêu).

Nghị định số 120/2013/NĐ-CP ngày 9.10.2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực quốc phòng quy định: “Phạt tiền từ 2- 4 triệu đồng đối với hành vi đưa tiền hoặc các lợi ích vật chất khác cho cán bộ, nhân viên y tế để làm sai lệch kết quả phân loại sức khỏe của người tham gia khám sức khỏe NVQS”. Ngoài ra, cán bộ, nhân viên vi phạm sẽ bị xem xét kỷ luật về Đảng và chính quyền theo quy định hiện hành; nếu cố tình vi phạm, vi phạm nhiều lần, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Hiện các địa phương trong tỉnh đang triển khai các bước tuyển chọn gọi công dân nhập ngũ. Công tác tuyển quân năm nay được dự báo có nhiều khó khăn hơn. Vì thế đòi hỏi các địa phương, đơn vị phải quản lý chặt chẽ, đầy đủ số lượng và chất lượng nguồn công dân trong độ tuổi sẵn sàng nhập ngũ; các khâu, các bước trong tuyển quân cần được làm chặt chẽ, công khai, minh  bạch, có sự giám sát của đại diện người dân. Đặc biệt, các địa phương nên xem xét tổ chức khám chéo để tránh tình trạng “chạy chọt”, gian lận trong khám tuyển.  

TRƯƠNG HÀ