Tiêu chí về hệ thống chính trị và tiếp cận pháp luật: Dễ đạt, khó giữ

Hội Phụ nữ cấp xã thường xuyên có các hoạt động tuyên truyền chính sách pháp luật và quyên góp ủng hộ những đối tượng yếu thế trong xã hội

Tuy nhiên, tiêu chí này chủ yếu phụ thuộc vào yếu tố khách quan cũng như ý thức của người dân nên để giữ chuẩn ở nhiều xã gặp không ít khó khăn.

Mong manh

Theo quy định, để đạt tiêu chí số 18 phải đạt 6 chỉ tiêu gồm: cán bộ, công chức xã đạt chuẩn; có đủ các tổ chức trong hệ thống chính trị cơ sở theo quy định; đảng bộ, chính quyền xã đạt tiêu chuẩn trong sạch, vững mạnh; 100% tổ chức chính trị - xã hội của xã đạt loại khá trở lên; xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định; bảo đảm bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình; bảo vệ và hỗ trợ những người dễ bị tổn thương trong các lĩnh vực của gia đình và đời sống. Tuy không cần nhiều nguồn vốn để đầu tư nhưng tiêu chí số 18 cùng với các tiêu chí "mềm" khác như văn hóa, quốc phòng, an ninh... tuy dễ đạt, nhưng để giữ chuẩn thì gặp nhiều khó khăn. 

Thái Học là một trong những xã điểm trong phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) của huyện Bình Giang. Năm 2016, xã đã hoàn thành 19 tiêu chí và được công nhận đạt chuẩn NTM. Tuy nhiên, năm 2020 địa phương này là một trong những điểm nóng của tỉnh trong vi phạm quản lý, sử dụng đất đai. 2 cán bộ của xã đã bị kỷ luật do để xảy ra vi phạm pháp luật. Điều này đồng nghĩa với việc xã không đạt chuẩn tiếp cận pháp luật theo quy định.

Ông Nhữ Đình Thắng, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thái Học cho biết địa phương có nhiều người từ nơi khác đến sinh sống và làm việc nên tình hình trật tự xã hội phức tạp. Trong khi đó, tiêu chí số 18 rất dễ bị tác động bởi các yếu tố bên ngoài, chỉ cần trên địa bàn xã có cán bộ, người dân vi phạm pháp luật hoặc người dân gây rối trật tự công cộng, bạo lực gia đình... là xã không duy trì được mức đạt chuẩn tiêu chí này. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân vẫn còn hạn chế trong tiếp cận pháp luật, nhất là những người từ địa phương khác tới. Do vậy, xã đã tăng cường tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh và lồng ghép với các hội nghị ở thôn để người dân dễ tiếp cận pháp luật.

Cũng trong năm 2020, 1công chức của xã Liên Hồng (TP Hải Dương) bị kỷ luật do vi phạm pháp luật. Do vậy, xã cũng không đạt chỉ tiêu tiếp cận pháp luật. Hiện xã còn số ít cán bộ hội, đoàn thể đã lớn tuổi không tham gia các lớp đào tạo nâng cao trình độ văn hóa, chưa có đủ bằng cấp chuyên môn theo quy định. Đây cũng là điểm trừ của nhiều địa phương khi thực hiện tiêu chí 18.

Hệ thống loa truyền thanh cấp xã được sử dụng hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân tiếp cận pháp luật

Nỗ lực giữ chuẩn

Với mục tiêu duy trì tiêu chí số 18, ngay từ đầu năm 2021, xã Liên Hồng đã kịp thời chỉ đạo, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong quá trình tổ chức thực hiện đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Địa phương kiện toàn đội ngũ tuyên truyền viên pháp luật, tổ hòa giải ở cơ sở; xây dựng kế hoạch tuyên truyền phòng chống bạo lực gia đình, bình đẳng giới... thông qua các hội nghị và hệ thống loa truyền thanh. Nhờ thế, đến nay xã đã giữ vững tiêu chí 18 và đạt chuẩn tiếp cận pháp luật. Hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh cùng với đạt chuẩn tiếp cận pháp luật đã giúp người dân nắm bắt, thực hiện và được quyền tiếp cận thông tin, phát huy quyền dân chủ; được tham gia bàn bạc và quyết định những vấn đề có liên quan đến đời sống.

Theo ông Trần Duy Chinh, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, tiêu chí số 18 gồm các chỉ tiêu đánh giá toàn diện về hệ thống chính trị địa phương và việc tiếp cận pháp luật của người dân. Đây cũng là một trong những tiêu chí quan trọng góp phần xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, bảo đảm bình đẳng giới và phòng chống bạo lực gia đình. Để giữ chuẩn tiêu chí này, địa phương cần ưu tiên cử cán bộ, công chức chưa đạt chuẩn đi đào tạo, bồi dưỡng để chuẩn hóa theo quy định. Phấn đấu xây dựng đảng bộ trong sạch, vững mạnh; tăng cường sự lãnh đạo đối với công tác kiểm tra, giám sát...

TRẦN HIỀN