Nhạc sĩ Cao Việt Bách và tên gọi Cao Việt "Bốc"

Nhạc sĩ Cao Việt Bách sinh năm 1940 tại Phố Hiến nay thuộc khu phố chùa Chuông, phường Hiến Nam (TP Hưng Yên). Cha ông là Cao Văn Thung, một chiến sĩ cách mạng ngoan cường, hoạt động cùng đồng chí Hoàng Quốc Việt. Năm 1952, khi mới 12 tuổi, quê ông nằm trong vùng tạm chiến của giặc Pháp. Ông được cán bộ cách mạng từ chiến khu về đưa lên Việt Bắc để học văn hóa, rồi sang khu học xá Quế Lâm (Trung Quốc) học tiếp. Năm 1954, khu học xá giải tán, ông tiếp tục sang Liên Xô (cũ) học văn hóa, rồi thi vào Nhạc viện Trai-cốp-xki, Khoa Chỉ huy. Tốt nghiệp bằng giỏi, năm 1961 nhạc sĩ Cao Việt Bách về nước.

Từ chú bé con nhà bần nông, mò cua bắt ốc, ông trở thành một nhạc sĩ tài ba, đầy triển vọng. Năm ấy, ông nhận công tác chỉ huy dàn hợp xướng đầu tiên của đoàn văn công nhân dân đi biểu diễn nhiều nơi trên thế giới. Ít lâu sau, ông chuyển sang chỉ huy dàn nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam. Cao Việt Bách còn sáng tác nhiều ca khúc nổi tiếng như: Tình Bác sáng đời ta, Tiếng hát từ thành phố mang tên Người, Cung đàn mùa xuân (phổ thơ Lưu Trọng Lư), Mang hình Bác chúng ta lên đường, Tình em trên muôn dặm đường...

Phong trào khôi phục những dàn kèn nước ta do nhạc sĩ Đàm Linh, lúc đó là Phó Tổng Thư ký Hội Nhạc sĩ Việt Nam khởi xướng, đã thành lập Câu lạc bộ Kèn của Hội Nhạc sĩ. Nhạc sĩ Cao Việt Bách lại nổi lên với tài chỉ huy nhạc kèn. Ai đã từng xem dù chỉ một lần, thấy nhạc sĩ Cao Việt Bách chỉ huy nhạc kèn mới thấy được phong cách của anh, nhất là những bài sôi nổi, rạo rực thì anh vung tay "đánh" đến bốc lửa, có lúc anh nhảy ra khỏi bục chỉ huy. Phải chăng thế mà có người quá yêu mến đã gọi anh bằng sự trêu đùa, ngộ nghĩnh là Cao Việt "Bốc". Nghe vậy, Cao Việt Bách cứ vui cười.

Lần ấy, trong số hàng trăm khán giả, bỗng một người từ dưới chạy lên gặp nhạc sĩ tay ôm chiếc phong bì nói: "Chúng em là dân đạp xe xích lô quê Nam Định, từng là nhạc công thổi kèn ở các nhà thờ. Rét quá, không có khách, thấy các anh chơi hay quá bọn em đậu đến đây để nghe".

Nhạc sĩ bóc chiếc phong bì, xòe ra những tờ bạc công khai cho mọi người xem và nói:

- Thôi, tôi mời tất cả các bạn trong nhóm xe xích lô đêm nay đi uống nước.

Đám xích lô ồ lên vui vẻ vỗ tay tán thưởng. Cao Việt Bách là thế... bảo ông là Cao Việt "Bốc" là "bốc" đẹp, "bốc" với nghệ thuật, "bốc" để vui với người bình dân! Bởi anh vốn con nhà nông đích thực, nồng nhiệt ở xứ nhãn lồng Phố Hiến.

LÊ HỒNG THIỆN