Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng: 20 năm "đãi cát tìm vàng"

Các đồng chí lãnh đạo tỉnh với lãnh đạo các cơ quan báo chí, các tác giả đoạt Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng tỉnh Hải Dương lần thứ nhất (1996-2000). Ảnh tư liệu

Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng mang tên người chiến sĩ, nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng, Phó Chủ tịch nước Nguyễn Lương Bằng, người con quê hương Hải Dương, người sáng lập báo Công Nông, tờ báo Cách mạng đầu tiên ở Hải Dương. Đây là giải báo chí cao nhất của tỉnh dành cho những tác phẩm báo chí xuất sắc viết về Hải Dương.

Trải qua 20 năm, với 5 lần xét giải, Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng đã có gần 600 tác giả, nhóm tác giả trong tỉnh, ngoài tỉnh gửi về 618 tác phẩm dự thi ở 4 nhóm thể loại gồm phản ánh, chính luận, tin, ảnh báo chí. Các tác phẩm báo chí được xét thưởng theo từng thể loại. Hầu hết tác phẩm dự Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng đều có chất lượng tốt, đi sâu phản ánh những khó khăn, vướng mắc, nổi cộm, khía cạnh gai góc trong đời sống xã hội, các hiện tượng tiêu cực trên nhiều lĩnh vực, được dư luận đặc biệt quan tâm. Nhiều tác phẩm đề cập đến quá trình xây dựng, phát triển, đổi mới của quê hương Hải Dương nói riêng, đất nước nói chung gắn với từng thời kỳ. Cùng với đó là hàng loạt tác phẩm báo chí mang hơi thở cuộc sống, phản ánh mặt tích cực, tôn vinh các tập thể, cá nhân điển hình tiên tiến, cổ vũ, động viên cộng đồng xã hội cùng phát huy, nhân rộng giá trị tốt đẹp, tạo nền tảng, sức mạnh trong sự nghiệp đổi mới.

Không chỉ nội dung phong phú, hình thức thể hiện các tác phẩm dự Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng qua các kỳ cũng khá đa dạng. Đáng chú ý là loại hình phóng sự, tọa đàm phát thanh-truyền hình, bút ký, ký sự, phản ánh, chuyên luận, xã luận, tin, ảnh... được các tác giả đầu tư công phu. Trong đó, loại hình phóng sự điều tra chiếm ưu thế trong tổng số tác phẩm đoạt giải cao.

Một điều đáng ghi nhận là các tác giả tham gia xét giải có độ tuổi ngày càng trẻ. Trong tổng số gần 600 tác giả tham dự qua 5 kỳ của Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng có tới 97 lượt tác giả dưới 35 tuổi, gần 300 lượt tác giả dưới 45 tuổi, chiếm 51% tổng số tác giả tham gia. Điều này cho thấy giải thưởng đã có sức hút mạnh mẽ đối với những người làm báo trẻ tuổi, thể hiện tinh thần làm việc nghiêm túc, khát khao cống hiến sáng tạo của người trẻ.

Nhiều tác giả trẻ dấn thân để có tác phẩm tham dự Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng

Qua mỗi kỳ xét giải cũng cho thấy sự lớn mạnh, trưởng thành, tính chuyên nghiệp của đội ngũ làm báo, sự phối hợp nhịp nhàng của các cơ quan báo chí, sự gia tăng về số lượng tác phẩm, đa dạng về thể loại, đề tài. Nhiều tác phẩm đã phản ánh được những vấn đề nhức nhối trong đời sống, gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh xã hội. Nhiều vấn đề được phóng viên bám đuổi, tích lũy số liệu, thu thập chứng cứ trong thời gian dài, với sức lao động của cả ê kíp, bảo đảm tính thời sự. Sau đăng tải, phát sóng, các cấp chính quyền và cơ quan chức năng đã vào cuộc giải quyết, báo chí Trung ương cũng mở rộng điều tra, tạo thành làn sóng dư luận, nguồn thông tin rất quý giá bảo vệ người dân, bảo vệ lẽ phải, bài trừ cái xấu, tiêu cực, củng cố niềm tin của nhân dân.

Qua mỗi kỳ xét giải, mỗi tác giả, nhóm tác giả được thử sức, vượt qua chính mình, khẳng định bản thân, vai trò, trách nhiệm và sứ mệnh của người làm báo... Có nhiều tác giả đoạt giải cao nay đã trở thành các nhà báo tên tuổi, thành công, giữ trọng trách tại các cơ quan báo chí lớn của tỉnh và Trung ương.

Mặc dù vậy, Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng cũng có những hạn chế nhất định. Một số tác giả chưa tích cực đi sâu, bám sát cơ sở, thiếu sự hoạch định chiến lược đầu tư cho tác phẩm báo chí chất lượng cao hơn nên tác phẩm khi gửi tham dự giải còn sơ sài, cách thức thể hiện đơn điệu. Giải thưởng còn ít tác phẩm có đề tài lớn. Thể loại chính luận chưa có nhiều tác giả tham gia. Các tác phẩm phát thanh có xu hướng giảm mạnh. Thể loại tin tức và ảnh báo chí cũng ít và thiếu các tác phẩm xứng tầm, chưa phản ánh đúng và đầy đủ sức mạnh, ưu thế, tiềm năng của các thể loại này.

Thời gian tới, để nâng cao chất lượng giải thưởng đòi hỏi những người làm báo tỉnh Đông và những người làm báo chuyên và không chuyên quan tâm đến mảnh đất Hải Dương phải đầu tư nâng cao nghiệp vụ hơn nữa, bám sát đời sống cơ sở để có những bài báo giàu tính thời sự và có tính chiến đấu cao. Những thể loại báo chí mới phù hợp xu hướng phát triển của thời đại 4.0 cũng cần được tiếp tục quan tâm đầu tư thực hiện. Những thể loại báo chí còn yếu và thiếu khi tham gia xét giải cần được các cơ quan báo chí quan tâm đầu tư xứng đáng. Đặc biệt các nhà báo cần có nhiều tác phẩm mang tính định hướng, đi trước đón đầu để tác động đến những cơ quan hoạch định chính sách, đưa ra các giải pháp phù hợp và mang tính phát triển bền vững.

Khi mỗi mùa Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng đi qua, khi vòng nguyệt quế vinh danh đã được trao cho người xứng đáng, những người làm báo quan tâm đến Hải Dương lại có thêm động lực phấn đấu trên hành trình làm tròn sứ mệnh “chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng-văn hoá”.

NGUYỄN MINH HÙNG
Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Chủ tịch Hội đồng xét thưởng Giải báo chí Nguyễn Lương Bằng