Tiến độ tiêm mũi 3 chậm: Do tâm lý chủ quan!

Tiêm vắc xin COVID-19 mũi 3 cho người cao tuổi tại TP Hồ Chí Minh - Ảnh: XUÂN MAI

Trong phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 3 vào ngày 4.4, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ: "Việc tiêm vắc xin mũi thứ 3 dù rất nỗ lực nhưng chưa đạt tiến độ mong muốn". Theo Bộ Y tế và chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến kết quả này.

"Đã có miễn dịch tự nhiên"!

Theo báo cáo của Bộ Y tế, đến ngày 5.4 cả nước đã tiêm hơn 207 triệu liều vắc xin COVID-19. Tỷ lệ bao phủ mũi 1 vắc xin COVID-19 cho người trên 18 tuổi là gần 100% (hơn 71 triệu liều), mũi 2 đạt 99% (hơn 68 triệu liều) và mũi 3 đạt gần 50% (hơn 35 triệu liều). 

Bộ Y tế từng nhiều lần gửi công văn "nhắc" các địa phương tăng tốc hơn nữa việc tiêm mũi 3 cho người đến lịch tiêm. Tuy nhiên, kết quả hiện nay chỉ mới đạt nửa chặng đường theo yêu cầu của Thủ tướng.

Lý giải điều này, Bộ Y tế nêu ra hai nguyên nhân. Thứ nhất là do số lượng người mắc COVID-19 tăng cao, trùng với thời điểm cần tiêm mũi 3, do đó có sự trì hoãn tiêm chủng. 

Thứ hai, một bộ phận người dân đã tiêm 2 liều vắc xin sau khi mắc COVID-19 và bình phục có xu hướng không tiêm tiếp mũi 3 vì chủ quan cho rằng đã có miễn dịch tự nhiên sau khi mắc bệnh.

Phân tích thêm về những nguyên nhân khiến tỷ lệ tiêm vắc xin mũi 3 cả nước chưa đạt, tiến sĩ Phạm Quang Thái, Trưởng Văn phòng tiêm chủng mở rộng miền Bắc (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) cho rằng ở nhóm người đã tiêm 2 mũi và khỏi bệnh COVID-19 họ có thể chọn không tiêm mũi 3 vì cho rằng đã có miễn dịch tự nhiên.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, có nhiều người chưa hề mắc COVID-19 nhưng vẫn trì hoãn tiêm mũi 3 khi cho rằng bệnh nhẹ, không đáng lo ngại. 

"Đây chính là bộ phận có thể ảnh hưởng đến hoạt động phòng chống dịch, vì họ có thể nhiễm trong thời gian tới và có thể chuyển nặng. Các địa phương cần lưu tâm tăng cường, rà soát nhóm người này", tiến sĩ Thái nhấn mạnh.

Một nguyên nhân khách quan khác được tiến sĩ Thái cho biết thêm là vào thời điểm cả nước triển khai đợt cao điểm tiêm vắc xin mũi 3 thì lại thiếu vắc xin và thiếu dung dịch pha vắc xin Pfizer. Tại thời điểm đó, theo hướng dẫn hiện hành, nhiều người chỉ có thể tiêm vắc xin Pfizer. Do đó nhiều người đã đến thời điểm để tiêm mũi 3 nhưng buộc phải trì hoãn.

"Thời điểm đó thiếu cục bộ vắc xin Moderna và dung dịch pha vắc xin Pfizer nên nhiều địa phương trên cả nước chưa sẵn sàng triển khai. Đến khi có vắc xin và dung môi thì một bộ phận người dân đã nhiễm COVID-19 và có quan điểm có miễn dịch tự nhiên nên không tiêm mũi 3 nữa", ông Thái nói.

Gây lãng phí lớn vắc xin

Với tỷ lệ liều tiêm vắc xin mũi 1 và 2 trên cả nước hiện nay đã đạt gần 100%, theo tiến sĩ Phạm Quang Thái, kết quả này giúp người bệnh phòng bệnh chuyển nặng, tử vong. Tuy nhiên để tăng độ an toàn, đặc biệt cho những người suy giảm miễn dịch, cao tuổi... thì cần tiêm mũi 3 kịp thời. 

Thực tế đã có nhiều người tiêm mũi 2 nhưng khi nhiễm COVID-19 vẫn chuyển nặng, còn người dân tiêm đủ 3 mũi thì tỷ lệ chuyển nặng và tử vong rất thấp. Với những người suy giảm miễn dịch nên tiêm vắc xin mũi 4.

Phó giáo sư, tiến sĩ Đỗ Văn Dũng, Trưởng khoa y tế công cộng Trường Đại học Y dược TP Hồ Chí Minh cũng cho rằng tiêm mũi 3 rất cần thiết và quan trọng, giúp "củng cố" miễn dịch, đặc biệt giúp người bệnh ít chuyển nặng và nguy cơ chuyển nặng nếu nhiễm COVID-19. Do đó những người chưa tiêm mũi 3 và chưa nhiễm COVID-19 thì nên tiêm nhanh chóng.

"Dù khả năng miễn dịch chống lây nhiễm của mũi 3 sẽ giảm dần theo thời gian, nhưng khả năng miễn dịch chống lại bệnh nặng và tử vong lại bền vững. Thực tế có nhiều người tiêm mũi 3 vẫn nhiễm COVID-19 nhưng ít chuyển nặng. Ngược lại có người chưa tiêm đủ 3 mũi khi nhiễm thì chuyển nặng, thường gặp ở nhóm người nguy cơ cao", ông Dũng lý giải.

Đối với người tiêm 2 mũi vắc xin và đã mắc COVID-19, tiến sĩ Phạm Quang Thái khuyến cáo có thể tiêm mũi 3 ngay sau khỏi bệnh nhưng cũng có thể trì hoãn tiêm mũi 3 một thời gian vì cơ thể đã có miễn dịch nhất định sau nhiễm (kéo dài ít nhất 3 tháng).

Bên cạnh những người có được miễn dịch cao sau nhiễm, vẫn có những người miễn dịch ở mức thấp do đặc điểm cơ địa hoặc tình huống nhiễm cụ thể. Do đó, xét về mặt y tế cộng đồng, nếu số đông người dân trì hoãn tiêm mũi 3 thì vẫn sẽ có người không được bảo vệ bởi vắc xin và một lượng vắc xin không được sử dụng sẽ hết hạn từ đó gây lãng phí lớn.

Cả nước đã tiêm: 207 triệu liều vắc xin COVID-19

Tỷ lệ phủ mũi 1: gần 100% (hơn 71 triệu liều)

Tỷ lệ phủ mũi 2: 99% (hơn 68 triệu liều)

Tỷ lệ phủ mũi 3: gần 50% (hơn 35 triệu liều)

(Nguồn: Bộ Y tế, tính đến ngày 5.4)

Theo Tuổi trẻ