Đi đến đâu với ChatGPT?

ChatGPT là một nền tảng ngôn ngữ trả lời tự động ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI). Sự ra đời của ChatGPT được nhận định sẽ tác động rất lớn, thậm chí đến mức “phá hủy” Google, giống như cách mà công cụ tìm kiếm này đã khiến các công ty cung cấp dịch vụ danh bạ điện thoại, sổ tay tra cứu chìm vào dĩ vãng. Không những thế, ChatGPT đang lấn sân ngày một nhanh sang rất nhiều lĩnh vực từ giáo dục, công nghệ phần mềm cho đến tài chính, báo chí… Nhiều người ví von ChatGPT đang trở thành một người ảo.

“Soạn một bài phát biểu sử dụng 3 từ khóa lạc quan, tốc độ, kiên cường”, chỉ trong 15 giây, ChatGPT đã hoàn thành bài phát biểu cho lãnh đạo một doanh nghiệp dịp đầu năm mới. Điểm hay ho là công cụ AI này biết diễn giải logic giữa 3 từ khóa đã cung cấp, điều gì là nền tảng, mối liên kết giữa ba khái niệm là gì, đâu là điểm quan trọng nhất. Bài viết được vị lãnh đạo doanh nghiệp nhận định là có cấu trúc, có sự liên kết với bối cảnh kinh tế, có điểm nhấn, có kết luận nhấn mạnh, có văn phong khá mạch lạc. Bài viết do ChatGPT hoàn thiện trong 15 giây đó phù hợp cho một người đứng đầu doanh nghiệp, thậm chí là một nhà tư vấn doanh nghiệp đi nói chuyện trước công chúng. Việc này với Google, vốn được mệnh danh là “cái gì không biết thì tra Google” chưa làm được.

Không cần bàn cãi về sức nóng của ChatGPT trên phạm vi toàn cầu nữa, vấn đề đặt ra bây giờ là chúng ta sẽ đi đến đâu với ChatGPT? Sẽ nâng cao hiệu quả học tập, sản xuất, kinh doanh, phát triển kinh tế-xã hội, hay nhân loại, người lao động Việt Nam nói chung, Hải Dương nói riêng sẽ đối mặt với thách thức rất lớn về việc làm? Danh sách các vấn đề liên quan đến con người đang ngày một dài kể từ khi ChatGPT ra đời và chắc chắn chưa dừng lại.

Vấn đề đầu tiên là đạo văn từ ChatGPT. Giới truyền thông thế giới ít ngày qua đăng tải không ít thông tin cảnh báo tình trạng học sinh, sinh viên, người đi làm hoàn thiện bài tập, nhiệm vụ nhờ công cụ AI này. Song việc phát hiện văn bản do ChatGPT thực hiện tương đối khó khăn, cần nền tảng phân tích chuyên sâu. Việc cấm sử dụng công cụ này tại nhiều trường đại học của Mỹ, Pháp đã gióng lên hồi chuông về tình trạng gian lận trong học tập. Sử dụng ChatGPT để đạo văn là một chuyện, nguy hiểm hơn, công cụ này hiện chưa dẫn các nguồn tin để kiểm chứng, do đó rất khó đánh giá tính đúng-sai trong mỗi câu trả lời. Điều này dẫn đến hàng loạt các vấn đề xoay quanh việc dùng ChatGPT vào việc gì, thay thế ai… Một thực tế dần hiện lên rõ nét, đó là thị trường việc làm, định hướng nghề nghiệp chắc chắn sẽ thay đổi với ChatGPT nói riêng, các công cụ AI khác trong tương lai nói chung. 

Tất nhiên, ChatGPT vẫn chỉ là một nền tảng do con người phát triển và huấn luyện. Công cụ trí tuệ nhân tạo này dù đang tiến bộ với tốc độ chóng mặt, song vẫn chỉ là một trí thông minh máy móc, đòi hỏi người dùng phải có năng lực để kiểm chứng và hiệu chỉnh những gì nó tạo ra. Dùng AI trị AI, xây dựng những công cụ AI khác để phát hiện, ngăn chặn, khắc phục những mặt tai hại mà các công cụ như ChatGPT có thể gây ra là cách mà nhiều hãng công nghệ lớn trên thế giới đang khẩn trương triển khai. 

Kỹ năng, trí tuệ một con người khó có thể so sánh với khối kiến thức khổng lồ mà ChatGPT hiện có. Song không vì thế mà chúng ta sợ hãi AI. Không thể đi ngược xu hướng phát triển công nghệ thì chỉ có cách nâng cao năng lực để đủ kỹ năng sử dụng và quản lý công nghệ. Ít nhất, ChatGPT hay công nghệ robot sẽ khiến một bộ phận những người lao động trình độ còn hạn chế phải thay đổi nếu không muốn bị đào thải. 

Bất luận thế nào, siêu AI như ChatGPT hiện tại hay những công cụ khác trong tương lai sẽ ngày một hoàn thiện, thậm chí đến mức hoàn hảo. Đến lúc nào đó, ví như bài viết này sẽ được AI tạo ra trong vài giây. Nhưng sử dụng AI hay phụ thuộc AI là do mỗi người tự quyết định.

SONG TƯỜNG