Tài chính bền vững cho tuổi già độc lập

Muốn nghỉ hưu sớm nhưng thiếu sự chuẩn bị

Nghiên cứu “Mức độ sẵn sàng cho cuộc sống độc lập khi về già” năm 2021 do Viện Khoa học lao động và Xã hội (ILSSA), Viện Nghiên cứu y - xã hội học (ISMS) phối hợp thực hiện với sự hỗ trợ của Prudential Việt Nam cho thấy có 52,6% số người từ 30 - 44 tuổi tham gia khảo sát trả lời rằng họ có dự định nghỉ hưu sớm ở độ tuổi 45-55.

Số liệu trên đã phản ánh xu hướng nghỉ hưu sớm ngày càng được nhiều người trẻ quan tâm. Tuy nhiên, đi kèm theo mong muốn này là thu nhập của người Việt Nam vẫn còn ở mức thấp. Mức độ tự tin về chuẩn bị cho cuộc sống tuổi già theo cả độ tuổi, giới tính và khu vực còn chưa cao, đặc biệt về tài chính (chỉ đạt 5,72 điểm trên thang điểm 10).

Người trẻ thiếu chuẩn bị kế hoạch tài chính sớm sẽ dẫn đến tương lai tuổi già bất ổn. Nguồn: Freepik

Thực trạng trên sớm dẫn đến viễn cảnh về già gặp nhiều áp lực đến từ "bài toán" thu nhập, tiết kiệm và đầu tư trong hiện tại và cả tương lai nếu người trẻ không chủ động lên kế hoạch ngay từ bây giờ.

Hệ thống an sinh xã hội sẽ chịu gánh nặng tăng cao khi những người trẻ bước sang độ tuổi về già trong khoảng 15 năm tới - thời gian Việt Nam chính thức từ thời kỳ dân số “vàng” sang thời kỳ dân số “già”.

Mức độ sẵn sàng và chủ động lên kế hoạch tuổi già của mỗi người trẻ hiện nay cũng là điều đáng lo ngại. Nhiều chuyên gia nhận định thế hệ người trẻ cần chuẩn bị nền tảng kiến thức và hành trang sẵn sàng cho một tuổi già độc lập với an ninh thu nhập được bảo đảm.

Để già hóa dân số không trở thành thách thức của xã hội

Về lý thuyết, để chuẩn bị cho cuộc sống về già như mong đợi thì trước tiên phải có được một nền tảng sức khỏe tốt. Tuy nhiên, tài chính cũng là vấn đề đặc biệt quan tâm, đòi hỏi mỗi người trẻ hiện nay cần phải nâng cao thu nhập từ việc làm và chủ động vun đắp, tích lũy tài chính cho tương lai.

Trình bày tại Hội thảo chuyên đề Aging Summit 2022 do Prudential tổ chức, Ths Lê Thu Huyền, đại diện ILSSA nhận định thế hệ Millennials (thuộc nhóm dân số có độ tuổi từ 30-44) chưa đủ tự tin về kế hoạch cho cuộc sống tuổi già. Đề cập đến nhận thức của Millennials hiện nay, bà Huyền cho biết hầu hết người trẻ muốn dựa vào con chứ chưa thật sự nghiêm túc có kế hoạch chuẩn bị tài chính độc lập vững vàng.

Thạc sĩ Lê Thu Huyền, đại diện ILSSA trình bày chuyên đề "Bảo đảm an ninh thu nhập khi về già - nhận thức và hành động của thế hệ Millennials". Nguồn: Prudential Việt Nam

Nếu nhìn theo hướng tích cực thì ngày càng có nhiều người trẻ chủ động tìm hiểu và tăng nhận thức của bản thân về tiết kiệm và đầu tư, đặc biệt là sự hiểu biết của họ về sản phẩm bảo hiểm cũng tốt hơn trước rất nhiều.

Đề xuất hướng giải quyết dưới góc độ vĩ mô, tiễn sĩ Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội cho biết trước tiên cần giải quyết vấn đề an sinh xã hội tương tự như cách thức tìm hướng giải quyết cho tăng trưởng kinh tế. Kế tiếp là cần chú trọng các loại bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.

“Hệ thống bảo hiểm của Việt Nam bao gồm bảo hiểm của Nhà nước, bảo hiểm thương mại và các thành phần kinh tế cùng tham gia. Chúng ta không nên độc tôn bất cứ hệ thống nào và cần bảo đảm được nền tảng an sinh xã hội, xác định rõ ai bị bỏ lại phía sau để họ được chăm lo đúng mực”, tiến sĩ Lợi nói.

Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội. Nguồn: Prudential Việt Nam

Tiến sĩ Bùi Sỹ Lợi đề nghị mở rộng, đa dạng hóa các loại hình bảo hiểm, kết hợp giữa bảo hiểm y tế và bảo hiểm nhân thọ tư nhân để đáp ứng nhu cầu của người dân. Đối với nhóm tuổi đang cận kề với tuổi già như Millennials, ông Lợi cho rằng họ càng phải tích cực tham gia vào hệ thống bảo hiểm để yên tâm hơn với kế hoạch tài chính được bảo đảm khi về già.

Đứng trước thách thức từ dân số già và áp lực an sinh xã hội, xã hội Việt Nam cần chung tay và gấp rút chuẩn bị cho tương lai. Thực hiện kế hoạch chi tiêu hợp lý và xây dựng kế hoạch tài chính rõ ràng, tiết kiệm nhiều hơn và đầu tư thông minh hơn, tham gia bảo hiểm xã hội hay bảo hiểm nhân thọ, đều là những bước đi đầu tiên và thiết thực để người trẻ có được tài chính bền vững cho tuổi già độc lập.