Cảm động hình tượng người mẹ - chiến binh áo trắng

Trong số các nhà thơ có nhiều cảm hứng đi sát với hiện thực, Lê Anh Phong có được cả hai phẩm tính đáng quý: làm thơ thời sự về những đề tài nóng bỏng nhưng cảm xúc lại thật dạt dào, sâu lắng. Chính nhờ cảm xúc chân thành bắt nguồn từ đời sống hiện thực nên thơ anh không khô khan mà ngược lại làm người đọc thảng thốt trước những vấn đề có ý nghĩa nhân sinh sâu sắc. Bài thơ Nghĩ về con từ “khu cách ly dập dịch” là tác phẩm được viết trong hoàn cảnh khi nước ta và cả thế giới gồng mình chống dịch Covid-19. Tác giả khắc họa hình tượng người mẹ - một chiến binh áo trắng trong ngành y đã không quản khó khăn, gian khổ, đành xa cách đứa con thơ dại để đi vào nơi tuyến đầu chống dịch. Nhờ đó, thi phẩm neo sâu vào lòng bạn đọc một cách tự nhiên, như quy luật của tình cảm từ trái tim đến với trái tim vậy.

Nhìn tổng thể bài thơ, Lê Anh Phong đã rất chú trọng giọng điệu tâm tình kể chuyện như là một phương thức nghệ thuật biểu đạt hiệu quả nhất để thể hiện tư tưởng chủ đề tác phẩm. Vì vậy, ngay khổ thơ mở đầu, tác giả giới thiệu tuần tự không gian, thời gian và hoàn cảnh xa cách của hai mẹ con thật đặc biệt. Không gian nơi người mẹ làm việc là một bệnh viện, nhưng lại là “khu cách ly dập dịch”. Thời gian đã chuyển dần vào đêm khuya, khi những người bệnh cũng đã chìm dần vào “giấc ngủ say sưa”. Chỉ chừng ấy thôi, nhà thơ đã khéo léo khai mở hoàn cảnh khiến người đọc xúc động đến rưng rưng nước mắt: "Khuya bệnh viện, “khu cách ly dập dịch”/Bệnh nhân dần vào giấc ngủ say sưa/Riêng có mẹ không thể nào chợp mắt/Phần lo trực luân canh, phần thương nhớ con thơ".

Tình cảnh của người mẹ làm việc trong ngành y đáng thương đã đành, cảnh đứa con ở nhà giao cho ông bà chăm sóc lại càng thêm xót xa. Con thơ chưa tròn tuổi, bị cắt sữa giữa chừng, uống sữa hộp đâu đã quen, rồi trận dịch Covid-19 chưa biết đến bao giờ mới kết thúc, mẹ còn phải túc trực với đồng nghiệp biết đến bao giờ… Một loạt hình ảnh được tác giả sử dụng biện pháp nghệ thuật liệt kê qua khổ thơ 2 và 3 khiến chúng ta không thể nén lòng thương cảm. Bên cạnh đó, lời thơ tự nhiên và gần gũi, hình tượng thơ chân thật có sức lay động và gói ghém nhiều suy tư, trăn trở của tác giả lồng trong lời kể của nhân vật trữ tình người mẹ nơi tuyến đầu chống dịch nghe thật bùi ngùi. Chính sự dồn nén cảm xúc của người mẹ để rồi trào tuôn mãnh liệt niềm thương nỗi nhớ về con. Cao quý hơn, người mẹ cũng biết thầm động viên con như nói với chính mình trong cuộc chiến khốc liệt này: "Đã “cắt sữa”, con lại đành vắng mẹ/Ở với ông bà, gắng ngoan nhé con yêu/Chịu khó làm quen với sữa lon, sữa hộp/“Dũng cảm” lên con nhé, mẹ yêu nhiều!".

Động viên con và chính mình, người mẹ trong bài thơ đã xác định vị trí và nhiệm vụ cao cả của bản thân và đồng nghiệp. Chính sự cảm thông về những hy sinh và mất mát lớn lao nhưng lại ngời sáng vẻ đẹp tâm hồn “lương y như từ mẫu” nên hình tượng người mẹ làm nghề y trong bài thơ hiện lên càng đẹp đẽ và thiêng liêng: "Mẹ xông xáo nơi “khu cách ly dập dịch”/Chẳng ngại hiểm nguy, không quản bộn bề/Chỉ day dứt thương con giữa mùa đại dịch/ Mẹ theo cứu bao người, con đành phải “cách ly”".

Bài thơ khép lại thật ấn tượng qua nỗi niềm thảng thốt khi dòng sữa căng lên bầu vú của người mẹ nhưng ta lại nghe sự dịu êm của một tấm lòng thương yêu rộng lớn, không chỉ với đứa con thơ dại mà có cả sự sẻ chia cùng đồng loại đang khổ lụy trước dịch bệnh. Đặc biệt tứ thơ bật sáng ở cuối bài nhờ cả “chiến công” của em bé khi phải chịu “cách ly” mẹ mình suốt tháng ngày chống dịch. 

Bài thơ Nghĩ về con từ “khu cách ly dập dịch” của nhà thơ Lê Anh Phong khép lại, dịch Covid-19 cũng đã được kiểm soát nhưng mỗi khi đọc lại bài thơ, bạn đọc vẫn nghe trái tim mình rưng rưng xúc động.

LÊ THÀNH VĂN