Sớm gỡ vướng đấu thầu qua mạng

Một số bất cập

8 trong số 9 gói thầu của Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực TP Hải Dương lựa chọn nhà thầu bằng hình thức đấu thầu qua mạng

8 trong 9 gói thầu thuộc Dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực TP Hải Dương (gọi tắt là dự án ODA) lựa chọn đơn vị thi công bằng hình thức ĐTQM. Gói thầu còn lại cũng đang gấp rút chuẩn bị các thủ tục đầu tư để đấu thầu bằng hình thức này. Nhờ ĐTQM mà các gói thầu thuộc dự án sớm tìm được nhà thầu phù hợp, rút ngắn thời gian mời thầu, lựa chọn nhà thầu. Quan trọng hơn cả là đơn giản hóa quá trình đấu thầu, tiết kiệm chi phí mà các thông tin đều minh bạch. Mặc dù vậy, ĐTQM hiện nay vẫn còn hạn chế liên quan đến hạ tầng kỹ thuật, gây khó khăn cho bên mời thầu.

Ông Nguyễn Đình Khanh, Phó Giám đốc Ban Quản lý dự án ODA cho biết: “Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia chỉ tương thích với một số trình duyệt web cũ, không còn phổ biến nên khó bảo đảm tính bảo mật cho người dùng. Ngoài ra, giao diện hệ thống tương đối phức tạp, khó sử dụng, nhất là với thao tác tra cứu gói thầu và tìm kiếm thông tin phục vụ lập kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Mặt khác, với những gói thầu xây lắp, việc đăng tải các bản vẽ khổ lớn không đơn giản, khi tải lên được thì màu sắc thể hiện không còn nguyên bản, gây khó khăn cho đơn vị muốn nghiên cứu, tìm hiểu”.

Hiểu biết của nhà thầu về ĐTQM không đồng đều vô hình trung sẽ giảm sự tham gia và cạnh tranh của các đơn vị có năng lực, ảnh hưởng tới hiệu quả đấu thầu. Anh Nguyễn Văn Khải, Giám đốc Công ty TNHH Khải Mạnh M&E, chuyên về lĩnh vực điện dân dụng nói: “Thực tế doanh nghiệp có năng lực đáp ứng được không ít các gói thầu đầu tư công. Tuy nhiên, do chưa có nhiều hiểu biết về hình thức ĐTQM nên đơn vị không tự tin để đăng ký đấu thầu. Chúng tôi mong muốn các cấp, các ngành tổ chức các lớp bồi dưỡng, đào tạo nhằm rút ngắn khoảng cách kiến thức, trình độ về ĐTQM để các nhà thầu có cơ hội cạnh tranh công bằng, bình đẳng”.

Tháo gỡ 

Hiện việc tiếp cận thông tin để thực hiện đấu thầu qua mạng của nhiều doanh nghiệp còn hạn chế

Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư, với nhiều tiện ích mang lại, trong năm 2022, 100% các gói thầu áp dụng hình thức đấu thầu rộng rãi, chào hàng cạnh tranh thuộc các lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ phi tư vấn, tư vấn có giá không quá 10 tỷ đồng và gói thầu xây lắp không quá 20 tỷ đồng được ĐTQM. Việc tổ chức lựa chọn nhà thầu qua mạng đạt 98,63% về số lượng và 84,44% về giá trị gói thầu. Nhờ vậy mà tỷ lệ tiết kiệm đấu thầu đạt 3,44%, tăng 2,44% so với năm 2020. Tuy vậy, giá trị tiết kiệm sau đấu thầu với các dự án xây dựng cơ bản còn thấp và số lượng gói thầu ĐTQM chỉ có 1 nhà đầu tư tham gia còn nhiều. Do đó cần sớm có giải pháp để khắc phục hạn chế, nâng cao tỷ lệ về số lượng và giá trị các gói thầu thực hiện ĐTQM.

Từ năm 2019, các dự án đầu tư xây dựng do Công ty TNHH một thành viên Khai thác công trình thủy lợi Hải Dương làm chủ đầu tư đều được ĐTQM. Theo ông Trần Minh Thắng, Phó Giám đốc công ty, mọi thao tác đấu thầu đều được số hóa, tạo thuận lợi cho cả bên mời thầu, nhà thầu, xóa bỏ rào cản về không gian, thời gian và hạn chế gian lận trong đấu thầu. Mặc dù vậy, để ĐTQM trở nên phổ biến, thông dụng với các đơn vị, doanh nghiệp, nâng cao hiệu quả đấu thầu bằng môi trường cạnh tranh bình đẳng thì cần sớm tháo gỡ rào cản về công nghệ thông tin và năng lực ĐTQM của các nhà thầu.

Trước những bất cập hiện hữu của ĐTQM, Sở Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện cơ sở pháp lý, hạ tầng kỹ thuật ĐTQM bằng cách nâng cấp hệ thống mạng đấu thầu quốc gia, bảo đảm đồng bộ, tương thích với các trình duyệt sử dụng phổ biến; sửa đổi giao diện hệ thống theo hướng trực quan, dễ sử dụng. Bên cạnh đó sớm nâng cấp hệ thống cơ sở dữ liệu để lưu trữ đầy đủ, lâu dài thông tin về các gói thầu, nhà thầu phục vụ cho việc thanh tra, kiểm tra và tra cứu thông tin.

DC