Sau hơn 3,5 ngày xét xử, Tòa án Nhân dân TP Hải Dương sẽ nghị án kéo dài và dự kiến tuyên án vào chiều 3-11-2016.
Bị cáo Tĩnh (đứng) và bị cáo Quân tại tòa
Sau nhiều lần bị hoãn, ngày 25 -10, tại Nhà Văn hóa Liên đoàn Lao động tỉnh, Tòa án Nhân dân TP Hải Dương đã đưa ra xét xử công khai vụ án "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" đối với 2 bị cáo liên quan đến vụ cháy Trung tâm Thương mại (TTTM) Hải Dương tháng 9-2013.
Hai bị cáo bị đưa ra xét xử trong vụ án này đều là nhân viên của TTTM Hải Dương. Bị cáo Đỗ Hồng Quân (sinh năm 1984, ở phường Tân Bình) là nhân viên tổ điện, nước. Bị cáo Nguyễn Văn Tĩnh (sinh năm 1968, ở phường Lê Thanh Nghị, cùng TP Hải Dương) là tổ trưởng tổ bảo vệ đêm tại TTTM. Cả hai bị Viện Kiểm sát (VKS) nhân dân TP Hải Dương truy tố về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng" theo quy định tại khoản 2 điều 285 Bộ luật Hình sự.
Theo nội dung truy tố của VKS, Quân được giao nhiệm vụ trực để đóng điện cho TTTM nhưng đã không thực hiện đúng trách nhiệm được giao. Ngày 14-9-2013 sau khi đóng điện xong, Quân không trực mà bỏ đi làm việc riêng bên ngoài. Đến thời gian phải ngắt điện, Quân đến TTTM nhưng không ngắt điện ở cầu dao tầng 1 của TTTM dẫn đến khoảng hơn 3 giờ ngày 15-9-2013, xảy ra chập điện tại ki-ốt số 28, lô G tầng 1. Sau đó, đám cháy lan ra toàn bộ TTTM. Tĩnh là tổ trưởng tổ bảo vệ đêm đã tự ý chia nhỏ các ca trực, không bảo đảm người trực theo quy chế, để cho những người không có chức năng, nhiệm vụ vào trong TTTM đánh bạc. Khi Tĩnh thấy nhân viên ca trực ngồi đánh bạc, không đi tuần tra nhưng không nhắc nhở. Đây là những nguyên nhân trực tiếp dẫn tới việc không kịp thời phát hiện sự cố cháy để chữa cháy, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng đến tài sản nhà nước trị giá hơn 54 tỷ đồng và toàn bộ tài sản của 547 hộ kinh doanh trong TTTM.
Quá trình xét hỏi, tranh luận tại phiên tòa, bị cáo Quân luôn cho rằng VKS truy tố mình là không đúng người, không đúng tội. Bị cáo Quân trình bày: “Ngày 14-9, tôi đã ngắt điện cầu dao trong TTTM từ tầng 3 xuống tầng 1. Việc này có nhiều tiểu thương làm chứng”.
Khi VKS đưa ra nội dung trong đơn tự thú ngày 18-11-2014 của Quân về việc Quân ghi quên không ra ngắt điện tầng 1 TTTM thì bị cáo Quân cho rằng vì bị tạm giam đã lâu và tinh thần hoảng loạn nên đã ghi như vậy. “Ai sai cũng có thể sửa, bị cáo khai sai thì hội đồng xét xử cho bị cáo cơ hội sửa lại”, bị cáo Quân trả lời trước hội đồng xét xử. Trong phiên tòa, Quân cũng đặt nhiều câu hỏi liên quan tới bản ảnh chụp cầu dao điện ở tầng 1 được Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an) giám định sau khi cháy TTTM.
Theo kết luận giám định trong quá trình điều tra thì “nguyên nhân cháy là do sự cố chập mạch điện, phát nhiệt gây cháy vỏ cách điện, tàn lửa rơi xuống làm cháy vải hàng hóa và cháy lan ra xung quanh dẫn đến vụ cháy nói trên”. Kết luận giám định cũng loại trừ nguyên nhân cháy do nguồn nhiệt từ ngoài vào, do hàng hóa bốc cháy, do thiên nhiên môi trường và do sơ suất, bất cẩn trong quá trình kinh doanh. Một số hình ảnh giám định được điều tra viên trình chiếu tại phiên tòa. Tuy nhiên, bị cáo Quân cho rằng khi khám nghiệm hiện trường, thành viên của đoàn khám nghiệm đã dùng búa đập vào cầu dao làm thay đổi vị trí của các má dao dẫn đến kết luận giám định sai. Liên quan đến hành vi của bị cáo Quân, còn nhiều nội dung được tranh luận.
Bị cáo Tĩnh cho rằng việc VKS truy tố tội với mình như vậy là quá nặng. Theo bị cáo Tĩnh thì nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cháy TTTM không phải do bị cáo. Trách nhiệm của bị cáo cũng chỉ một phần nhỏ. Tổ bảo vệ đêm tại TTTM có 9 người, trong đó Tĩnh là tổ trưởng, Phạm Văn Ngoạn là tổ phó. Việc tự ý chia nhỏ ca trực là do nhóm tự chia. Thời điểm xảy ra cháy, Tĩnh đã hết ca trực. Theo lý giải của bị cáo Tĩnh, ông Ngoạn là nhóm trưởng trong nhóm trực tối hôm xảy ra cháy thì ông Ngoạn phải chịu trách nhiệm chính trong việc đôn đốc thành viên trong tổ bảo vệ tuần tra canh gác và chịu trách nhiệm trong vụ cháy.
Luật sư Nguyễn Thanh Bình (Văn phòng luật sư Tâm Đức Phúc), người bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bị cáo Quân và Tĩnh cho rằng không đủ chứng cứ chứng minh Quân và Tĩnh phạm tội “thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” theo điều 285 Bộ luật Hình sự. Ông Bình cho rằng kết luận giám định về nguyên nhân vụ cháy không khách quan. Việc loại trừ nguyên nhân vụ cháy như trong kết luận giám định là không đúng với quy định của pháp luật vì cơ quan giám định không được phép loại trừ. Việc loại trừ nguyên nhân nào là nhiệm vụ của cơ quan điều tra. Đối với hành vi của bị cáo Tĩnh bị VKS truy tố thiếu trách nhiệm, ông Bình cho rằng việc thiếu trách nhiệm của bị cáo Tĩnh cũng không tất yếu dẫn đến hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như đã xảy ra.
Trong phần tranh luận, vấn đề thời gian xảy ra vụ cháy cũng có những ý kiến khác nhau. Theo các kết luận của cơ quan điều tra, vụ cháy TTTM xảy ra khoảng hơn 3 giờ. Tuy nhiên, tại phiên tòa, có tiểu thương khẳng định đã phát hiện cháy tại TTTM trước đó. Một tiểu thương đã xuất trình tư liệu khẳng định thời điểm xảy ra vụ cháy trước 23 giờ ngày 14-9-2013.
Trước những câu hỏi của luật sư và phần tự bào chữa của các bị cáo, VKS đã giải đáp cụ thể và làm rõ từng nội dung bằng những căn cứ khoa học, biên bản khám nghiệm hiện trường, kết luận giám định và bằng các chứng cứ thu thập được trong quá trình điều tra và tại phiên tòa. Liên quan đến trách nhiệm dân sự trong vụ án này, VKS đề nghị Ban Quản lý chợ phải bồi thường cho UBND TP Hải Dương giá trị tài sản nhà nước bị thiệt hại.
Liên quan đến vụ án này còn có Nguyễn Văn Tài (ở số 1 Hoàng Văn Thụ, phường Trần Phú, TP Hải Dương) là nhân viên tổ bảo vệ đêm có trách nhiệm trực chính, tuần tra bảo vệ tài sản. Trong vụ án trên, cả 3 đối tượng Quân, Tĩnh và Tài đã bị khởi tố, truy tố. Tuy nhiên, trong quá trình giải quyết vụ án, Tài đã chết nên Tòa án Nhân dân TP Hải Dương quyết định đình chỉ vụ án đối với Tài.
Mặc dù phần thiệt hại tài sản của các tiểu thương chưa được giải quyết trong vụ án này, song tại phiên tòa, nhiều tiểu thương tha thiết đề nghị được bồi thường một phần tài sản đã mất và được Nhà nước hỗ trợ về mặt bằng để tiếp tục kinh doanh.
Sau hơn 3,5 ngày xét xử, Tòa án Nhân dân TP Hải Dương sẽ nghị án kéo dài và dự kiến tuyên án vào chiều 3-11-2016.
PV
