Vì sao thiếu vắc-xin ngừa thủy đậu?

Trẻ đến tiêm ngừa tại Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư. Cơ sở này cũng hết sạch văcxin ngừa thủy đậu - Ảnh: V.Dũng

Ông Đặng Tuấn Đạt, giám đốc Công ty Vắc-xinvàsinh phẩm số 1 (Bộ Y tế), một trong số ba nhà cung cấp vắc-xin thủy đậu ở VN,cho biết:

- Từ đầu tháng 5 tới nay chúng tôi đã cung cấp vắc-xinngừa thủy đậu ra thị trường, từ lô vắc-xin gần 80.000 liều đã được cấp phépnhập khẩu hồi tháng 2. Đây là vắc-xin do Hàn Quốc sản xuất, nhưng nhiều ngườiquen dùng vắc-xin của Bỉ.

Năm vừa rồi nhà sản xuất vắc-xin thủy đậu của Bỉ đưa vắc-xinthủy đậu vào thành phần vắc-xin 4 trong 1 cung cấp ra thị trường thế giới, songkhi cung cấp họ lại thấy nhu cầu vắc-xin riêng rẽ nhiều hơn nên muốn quay lạidây chuyền cũ phải mất sáu tháng và hi vọng cuối năm nay mới có thể cung cấptrở lại vắc-xin thủy đậu đơn được.

Từ cuối năm 2013, chúng tôi đã đặt hàng với nhà sản xuấtvắc-xin thủy đậu Hàn Quốc. Tuy nhiên, nhu cầu vắc-xin thủy đậu của toàn thếgiới năm nay đều tăng. Cùng lúc 3/5 loại vắc-xin thủy đậu có số đăng ký lưuhành đều hết hạn visa nên xảy ra trường hợp đợi visa mới hay xin quota nhậpkhẩu chuyến. Đầu năm 2014, chúng tôi đã xin quota với Cục Quản lý dược nhưngđến giữa tháng 2 mới được cấp phép.

Ông Đặng Tuấn Đạt - Ảnh: T.Anh

- Vắc-xin thủy đậu là loại vắc-xin có hiệu suất thấp,một mẻ vắc-xin có khi chỉ 20.000-30.000 liều, trong  khi sản xuất các vắc-xinkhác thông thường phải đạt 500.000-1 triệu liều/mẻ. Chúng tôi từng nghĩ đếnviệc sản xuất vắc-xin ngừa thủy đậu, nhưng hiệu suất sản xuất thấp cũng là mộtcản trở. Vấn đề của VN là các cơ sở tiêm chủng không bao giờ dự trù nhu cầu đểđặt hàng trước, mà người dân thì nhu cầu tiêm chủng luôn tăng cao khi dịch đãxảy ra! Trong khi sản xuất vắc-xin bao giờ cũng phải đặt hàng trước sáu tháng.

* Với tình hình dịch thủy đậu như hiện nay, ông đánhgiá nhu cầu vắc-xin trong năm nay như thế nào và khả năng cung cấp vắc-xin cóđủ theo nhu cầu?

- Thông thường có ba nhà cung cấp vắc-xin thủy đậu ởVN và nhu cầu là 100.000 liều/năm, nhưng năm nay do tình hình kể trên thì chúngtôi là nhà cung cấp duy nhất, trong khi năm nay nhu cầu vắc-xin tăng đột biếnlên 150.000-200.000 liều. Với tình hình này, chúng tôi đang đặt mục tiêu đápứng cao nhất, trước hết từ lô gần 80.000 liều đã nhập khẩu và kiểm định xong.

Lịch tiêm ngừa thủy đậu là khi trẻ trên 1 tuổi, nhưng vẫncó trường hợp đã tiêm chủng vẫn mắc bệnh, tuy nhiên biểu hiện bệnh nhẹ hơn vàtừ năm 2007 Mỹ đã khuyến cáo ngừa thủy đậu hoàn toàn thì nên tiêm ngừa hai mũi.Năm nay đúng là nhiều rắc rối về thiếu vắc-xin, trong đó có cả vắc-xin 5 trong1 dịch vụ và một phần cũng do nhu cầu tiêm ngừa tăng cao và việc dự trù khôngđáp ứng đủ nhu cầu.

* Dịch bệnh sẽ ngày càng diễn biến phức tạp, nhiều ngườidân khi có dịch mới đi tiêm phòng. Theo ông, phòng bệnh chủ động hiện nay nhưthế nào là hiệu quả?

- Thực tế từng xảy ra những vụ dịch thiếu vắc-xin, nhưnăm 2011 có dịch rubella, hay 2012 xảy ra dịch viêm não do não mô cầu và nhucầu tiêm ngừa tăng lên đột biến, vắc-xin cũng hết hàng. Năm nay cùng lúc là vắc-xinthủy đậu, 5 trong 1, 6 trong 1, 3 trong 1 hết hàng.

Trong số các bệnh lý thường gặp, người dân thường ngạicác bệnh liên quan đến não, và vắc-xin ngừa viêm não do não mô cầu hết nhanhcũng vì nguyên nhân đó. Phòng bệnh chủ động, theo tôi, là nên đưa trẻ đi tiêmchủng theo lịch tiêm chủng. Nhưng có tình trạng người dân thường không tuân thủlịch tiêm chủng, mùa dịch sởi vừa qua rất nhiều bé đã 9-10 tuổi mà cha mẹ chobiết chưa tiêm mũi nào!

* Vậy theo ông, có chuyện chậm trễ, không điều phối,dự báo tình hình dịch sớm hay không?

- Tôi nghĩ cơ quan quản lý mới quan tâm nhiều đến chươngtrình tiêm chủng mở rộng, mảng vắc-xin dịch vụ thì chưa chú trọng nhiều. Nếukhông chú ý điều phối, tổ chức, quản lý tiêm chủng với vắc-xin dịch vụ thì dầndần người dân sẽ không an tâm vào loại hình này. Trong khi hiện có vắc-xinphòng 30 bệnh, nhưng tiêm chủng mở rộng chỉ có vắc-xin phòng 11 bệnh thôi. Vìthế rất nên có những tờ hướng dẫn khuyến cáo người dân để họ biết tuổi nào tiêmvắc-xin gì, đi du lịch hay đi làm ở vùng dịch cần tiêm vắc-xin như thế nào...

LAN ANH (Tuổi trẻ)