Môn đấu vật đã trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong lễ hội đền Ngư Uyên, xã Long Xuyên (Kinh Môn). Khi tiếng trống vật thùng thùng rộn rã như lời thúc giục người dân đến xem các đô vật thi tài...
Các đô vật “nhí” của xã Long Xuyên tham gia tranh tài
Chúng tôi về thôn Ngư Uyên, xã Long Xuyên (Kinh Môn) đúng dịp diễn ra lễ hội đền Ngư Uyên truyền thống (ngày 16 đến 18 - 1 âm lịch). Không khí thật tưng bừng, hai bên đường dẫn vào thôn, hồng kỳ, cờ hội rực rỡ. Người dân địa phương và các vùng lân cận tấp nập kéo về xem hội. Từ nhiều năm nay, lễ hội đền Ngư Uyên luôn hấp dẫn người dân bởi nhiều hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi. Ngoài việc tổ chức những nghi lễ truyền thống, lễ hội diễn ra những trò chơi dân gian đặc sắc như: chọi gà, bịt mắt bắt dê, đập nồi và những hoạt động thể thao sôi động như: đá bóng, cầu lông, cờ tướng, bóng chuyền... Nhưng hoạt động mang tính đặc trưng, hấp dẫn nhất là đấu vật. Tiếng trống vật thùng thùng rộn rã thúc giục người dân đến xem hội. Tại sân đình, từ cụ già đến em nhỏ vòng trong, vòng ngoài háo hức xem các đô vật đua tài.
Người dân địa phương coi môn đấu vật như là một món ăn tinh thần không thể thiếu trong lễ hội truyền thống của làng. Đặc biệt, thi đấu vật trở nên tưng bừng, náo nhiệt hơn khi từ năm 2008, huyện Kinh Môn đứng ra tổ chức giải vật vào lễ hội đền. Vào những ngày này, nhiều đô vật của các xã trong huyện cùng kéo về so tài.
Người dân Ngư Uyên thế hệ này truyền cho thế hệ khác cùng nhau luyện vật nâng cao sức khỏe, chống lại giặc, cướp khi chúng đến quấy phá dân làng. Truyền thống đấu vật, những miếng đòn hay vẫn được người dân Ngư Uyên duy trì, phát triển và trở thành niềm yêu thích của nhiều người dân nơi đây. Nhờ sự truyền dạy tận tình nên ở Ngư Uyên thế hệ nào cũng có đô vật xuất sắc. Nhiều đô vật trẻ hiện nay đang kế thừa, phát huy tốt truyền thống của quê hương như: Nguyễn Đình Duyên, Nguyễn Văn Điểm, Trần Văn Tuyên, Trần Hồng Doanh... Gia đình ông Nguyễn Việt Cường 7 thế hệ biết đấu vật và có nhiều đô vật giỏi.
Hiện nay, xã Long Xuyên có trên 50 người biết đấu vật, trong đó, 15 đô vật ở tuổi hơn 50, 20 đô vật có tuổi 35 - 50, còn lại là thanh, thiếu niên. Mấy năm lại đây, để khuyến khích, động viên lớp trẻ kế tục, giữ gìn truyền thống của ông, cha, hằng năm, huyện Kinh Môn cũng như xã Long Xuyên mở lớp vật nghiệp dư cho 15 - 20 em thiếu niên. Trong giải vật đầu xuân, chúng tôi thấy quanh xới vật có nhiều em thiếu niên chăm chú xem thi đấu. Nhiều đô vật "nhí" tham gia thi đấu tại giải. Các em thực hiện nghi thức thuần thục, thi đấu với tinh thần vô tư, nhiệt tình. Em Trần Văn Nam, 13 tuổi cho biết: "Lễ hội năm nào em cũng xem đấu vật. Nhìn các đô vật thi đấu em rất thích và mong muốn mình cũng trở thành một đô vật giỏi như các bác, các anh. Em đã theo học lớp vật nghiệp dư được 2 năm nay".
Đấu vật dân tộc đã ăn sâu vào tiềm thức của người dân Long Xuyên. Bảo tồn, phát triển vật dân tộc ở Long Xuyên đã góp phần bồi dưỡng tinh thần thượng võ, xây dựng tình đoàn kết, hình thành nên nếp sống văn hóa riêng của người dân nơi đây.
DANH TRUNG
