Tự soi lại đạo đức công dân

Ngày 15-1-1955, với bút danh C.B, Người viết bài “Đạo đức công dân” đăng báo Nhân dân và khẳng định: Nước ta là nước dân chủ. Nhân dân có quyền làm chủ thì phải có nghĩa vụ giữ đúng đạo đức công dân.

Bác cho rằng: “Nước ta là nước dân chủ, nghĩa là nước nhà do nhân dân làm chủ. Nhân dân có quyền lợi làm chủ, thì phải có nghĩa vụ làm tròn bổn phận công dân, giữ đúng đạo đức công dân, tức là: Tuân theo pháp luật Nhà nước; tuân theo kỷ luật lao động; giữ gìn trật tự chung; đóng góp (nộp thuế) đúng kỳ, đúng số để xây dựng lợi ích chung; hăng hái tham gia công việc chung; bảo vệ tài sản công cộng; bảo vệ Tổ quốc".

Theo Người, trong những năm kháng chiến, bộ đội ta anh dũng hy sinh xương máu, đồng bào ta hăng hái góp sức của sức người. Điều đó chứng tỏ rằng, đại đa số nhân dân ta đã tự giác, tự động làm trọn nghĩa vụ của người chủ nước nhà. Tuy nhiên, vẫn có một số ít người không làm đúng như vậy. Họ muốn hưởng quyền lợi mà không muốn làm nghĩa vụ. Thậm chí có những người phá hoại pháp luật như: tham ô, buôn lậu, trộm cắp, lưu manh... Những thói xấu đó, Bác cho rằng nguyên nhân là do ảnh hưởng của xã hội cũ, của chế độ thực dân, phong kiến còn lại. Bọn đế quốc, phong kiến tuyên truyền lừa bịp, xúi giục, phỉnh phờ, làm cho một số người trốn tránh nghĩa vụ, làm trái pháp luật, trái đạo đức công dân.

Vì vậy, Bác nêu rõ, chúng ta phải có giáo dục đạo đức công dân để mọi người hiểu rõ: Lợi ích chung của nước nhà và lợi ích riêng của người dân là nhất trí; quyền lợi của công dân và nghĩa vụ của công dân là nhất trí; đã là người chủ của nước nhà thì phải phụ trách đối với Tổ quốc.

Giáo dục có nhiều cách. Giúp quần chúng giáo dục quần chúng bằng cách tự phê bình và phê bình để dạy dỗ lẫn nhau. Cán bộ giáo dục quần chúng bằng cách vạch rõ âm mưu của địch, lấy sự thật mà giải thích cho quần chúng rõ địa vị cao quý của người chủ nước nhà, lực lượng xây dựng to lớn của ta, tương lai vẻ vang của dân tộc, nâng cao tinh thần yêu nước của mọi người. Giáo dục là chính, nhưng đối với những kẻ ngoan cố không chịu sửa đổi thì chính quyền phải dùng pháp luật. Pháp luật là pháp luật của nhân dân, dùng để ngăn cản những hành động có hại cho nhân dân, để bảo vệ lợi ích chung của đại đa số nhân dân.

Tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức công dân là chuẩn mực để mỗi chúng ta tự soi lại mình - từ cách sống, làm việc, học tập, tu dưỡng và phấn đấu để xứng đáng với đạo đức truyền thống của dân tộc ta và trách nhiệm, nghĩa vụ của người công dân nước nhà.

HIỀN NHÂN(biên soạn)