Từ 1.1.2020, loại xe ô tô nào phải áp dụng tiêu chuẩn khí thải mới?

Việc kiểm tra khí thải được thực hiện tại các trung tâm đăng kiểm khi xe ô tô vào đăng kiểm định kỳ. Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN

Tiêu chuẩn khí thải mới nhằm giảm hơn nữa nồng độ chất gây ô nhiễm CO (Cacbonmonoxit), HC (Hydrocacbon) và mức độ khói trong khí thải xe ô tô.

Hơn 2,4 triệu ô tô phải đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mới

Theo thống kê của Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện nay, tổng số ô tô trên toàn quốc đã tăng lên hơn 3,5 triệu chiếc, trong đó có hơn 2,4 triệu ô tô sản xuất từ năm 2008 trở lại đây.

Số lượng ô tô tăng nhanh khiến tổng lượng phát thải chất độc hại (như NOx, CO) có trong khí thải ô tô tăng lên, nhất là tại các thành phố lớn. Điều này đặt ra yêu cầu nâng tiêu chuẩn khí thải cao hơn để giảm ô nhiễm không khí.

Trước thực tế đó, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Quyết định 16/2019 quy định lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải của xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu, có hiệu lực từ 15.5.2019. Quyết định này quy định lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải của xe ô tô tham gia giao thông và xe ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu (không áp dụng đối với các loại xe ô tô của quân đội, công an phục vụ mục đích quốc phòng, an ninh).

Theo đó, lộ trình áp dụng các mức tiêu chuẩn khí thải đối với xe ô tô tham gia giao thông như sau: ô tô sản xuất trước năm 1999 được tiếp tục áp dụng Mức 1; ô tô sản xuất từ năm 1999 đến hết năm 2008 áp dụng Mức 2 từ ngày 1.1.2021; ô tô lắp sản xuất sau năm 2008 áp dụng Mức 2 từ ngày 1.1.2020 và ô tô đã qua sử dụng nhập khẩu áp dụng Mức 4 kể từ ngày 15.5.2019.

Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, lý do xe sản xuất trước năm 1999 vẫn được áp dụng tiêu chuẩn khí thải hiện hành là do nhóm xe này được sản xuất theo công nghệ cũ nên khó đáp ứng được tiêu chuẩn cao hơn. Mặt khác, xe sản xuất trước năm 1999 đến nay đã sử dụng được hơn 20 năm và theo quy định về niên hạn sử dụng xe (xe tải tối đa 25 năm, xe chở người 20 năm), nhiều xe sắp hết niên hạn tham gia giao thông.

Trong khi đó, hầu hết xe ô tô được sản xuất trong giai đoạn sau năm 2008 có công nghệ tiên tiến, đáp ứng được tiêu chuẩn khí thải mới. Trường hợp xe không đạt được, chủ yếu do chưa bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện theo khuyến cáo, hướng dẫn của nhà sản xuất.

Như vậy, từ ngày 1.1.2020, các loại xe ô tô sản xuất từ năm 2008 trở lại đây (khoảng 2,4 triệu xe) phải đáp ứng mức tiêu chuẩn khí thải mới mới được cấp chứng nhận đăng kiểm để tham gia giao thông. Cụ thể, xe ô tô chạy xăng chỉ được có tối đa 3,5% nồng độ CO (mức hiện tại là 4,5%); còn xe dùng nhiên liệu diesel động cơ 4 kỳ có giới hạn tối đa chất HC là 800ppm thể tích (mức hiện tại là 1.200) và tỷ lệ khói HSU tối đa là 60%.

Hiện Cục Đăng kiểm Việt Nam đã hoàn thiện thử nghiệm phần mềm kiểm tra khí thải theo tiêu chuẩn mới; đang tập huấn, chuyển giao cho các trung tâm đăng kiểm toàn quốc cài đặt, sử dụng từ 1.1.2020.

Loại xe nào dễ trượt chuẩn khí thải mới

Thời gian qua, việc kiểm soát khí thải xe ô tô sản xuất, lắp ráp mới và xe tham gia giao thông được thực hiện theo lộ trình, phù hợp với tiêu chuẩn chung của thế giới và khu vực ASEAN, góp phần kiểm soát ô nhiễm không khí.

Bộ Giao thông vận tải thường xuyên chỉ đạo các đơn vị chức năng đẩy mạnh tuyên truyền đến các doanh nghiệp vận tải, chủ phương tiện và kiểm soát chặt chẽ khí thải phương tiện giao thông cơ giới theo lộ trình, đồng thời tăng cường kiểm soát khí thải phương tiện giữa hai kỳ đăng kiểm.

Việc đánh giá tiêu chuẩn khí thải khó biết được bằng mắt thường mà phải đo bằng máy. Tuy vậy, nếu thấy xe có nhiều khói xanh, muội đen thường dễ không đạt.

Lãnh đạo một số trung tâm đăng kiểm cho biết tỷ lệ xe ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải hiện dao động ở mức 7-10%, chủ yếu rơi vào nhóm xe tải, xe dùng động cơ nhiên liệu diesel.

Các trường hợp xe tải cũ, xe thường xuyên chở quá tải và ít bảo dưỡng định kỳ có nguy cơ cao không đạt tiêu chuẩn khí thải.

Trường hợp xe đời mới nhưng không được bảo dưỡng, chăm sóc tốt, không thay dầu định kỳ, ít vệ sinh lọc gió cũng có thể không đạt chuẩn khí thải. Hoặc có những trường hợp xe tải đời mới không đạt tiêu chuẩn khí thải do bị tác động, căn chỉnh động cơ để xe khỏe hơn, chở được nặng hơn, leo dốc tốt. Điều này sẽ ảnh hưởng xấu đến chất lượng khí thải, đồng thời giảm độ bền của xe.

Theo nhận định của giới chuyên môn, tới đây, tỷ lệ xe ô tô không đạt tiêu chuẩn khí thải có thể sẽ tăng lên, trong đó chủ yếu vẫn rơi vào nhóm xe tải, xe khách sử dụng nhiên liệu diesel.

Việc kiểm tra khí thải được thực hiện tại các trung tâm đăng kiểm khi xe ô tô vào đăng kiểm định kỳ.

Trường hợp xe đáp ứng chuẩn khí thải mới được cấp giấy chứng nhận đăng kiểm để tham gia giao thông. Trường hợp xe không đạt tiêu chuẩn khí thải phải sửa chữa, khắc phục để đăng kiểm tiếp. Nếu khắc phục và quay lại kiểm tra trong ngày và đạt ở lần thứ 2 sẽ không mất thêm chi phí, còn từ lần thứ 3 mới đạt hoặc ngày hôm sau mới quay lại sẽ mất thêm 50% phí đăng kiểm.

Do đó, các chủ xe, nhất là xe tải, xe khách nên quan tâm hơn đến việc bảo dưỡng các chi tiết liên quan đến khí thải để giảm nguy cơ bị trượt khí thải theo chuẩn mới.

Theo TTXVN