Hiện nay, bệnh sương mai đang phá hại mạnh diện tích cà chua sớm.
Mẫu lá cà chua sớm ở thôn Trực Trì, xã Quốc Tuấn (Nam Sách) đang bị bệnh sương mai phá hại
Bệnh phát sinh ở cả những ruộng chủ yếu chăm bón bằng phân chuồng mục, đang thu hoạch rộ quả gốc hoặc ruộng chuẩn bị được thu hoạch.
Bệnh này bắt đầu từ lá hoặc cành gần mặt luống nhất, rồi lây lan phá hại các bộ phận khác với tốc độ nhanh. Bệnh khiến các lá gốc chết treo khô, thân cành teo tóp, gẫy rụng mòn cây; rụng hoa, thối quả, ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và chất lượng thu hoạch.
Triệu chứng phá hại rất đặc trưng. Chẳng hạn ở phiến lá, mặt dưới xuất hiện một vài vết đốm có kích thước từ nhỏ li ti đến to gần bằng hạt đỗ xanh với màu xanh tối loang phá lên trên, có vết đen ở phần chóp hay rìa mép loang vào phía trong, các vết loang đều kèm theo viền vàng làm cho mặt lá có màu vàng xen lẫn mô bệnh đã chết trước khi cháy đen. Trên cuống, cành và thân, vết bệnh có hình bầu dục nhỏ sũng nước, cả đoạn mang vết bệnh đó đều có màu kém tươi; vết bệnh to nhanh rồi lõm xuống và chết khô.
Bệnh do nấm Phytophthora thuộc bộ sương mai, lớp nấm tảo khuẩn gây ra. Nguồn nấm sẵn có ngay trên đồng ruộng, mặt luống, tàn dư cây bệnh…
Các yếu tố thời tiết đang diễn biến phức tạp theo hướng thuận lợi cho nấm xâm nhiễm và phát triển lây lan mạnh, đến mức mà không ít bà con còn bị nhầm cho là do mưa axit hay sương muối, nên càng phun rửa bằng nước lã càng bị nặng.
Biện pháp khắc phục:Bà con cần thường xuyên thăm đồng và nhận diện được bệnh hại. Nếu ruộng có bệnh chớm phát sinh hay đã bị nặng thì đều phải thực hiện dọn vệ sinh sạch sẽ trước khi phun thuốc. Cụ thể:
- Dùng kéo sắc, nhẹ nhàng cắt bỏ những bộ phận đã bị chết hoặc không thể chữa khỏi (với bộ phận to, cần bôi vôi đã tôi vào vết cắt nhằm sát khuẩn) rồi thu gom cùng những tàn dư cây trồng còn sót hoặc cỏ dại và rơm rạ đang đậy phủ trên mặt luống đem đốt tiêu hủy ở xa ruộng trồng.
- Kịp thời phun trừ các bộ phận của cây và mặt luống theo chu kỳ 2 ngày/lần bằng thuốc TP-ZEP 18EC và DuPont Kocide 53,8DF với chất bám dính HPC vào chiều mát không mưa như sau:
+ Dùng 3 gói TP-ZEP 18EC loại 10ml với 1 gói bám dính HPC loại 20ml pha tan đều trong 16 lít nước, phun đẫm cho từng bộ phận cây của 5-6 thước.
+ Dùng 40gr thuốc DuPont Kocide 53,8DF với 1 gói bám dính mặt lá HPC loại 20ml pha tan đều trong 16 lít nước rồi phun kỹ từng gốc và hết mặt cùng má luống của từ 5 - 6 thước.
- Nếu điều kiện cho phép, dùng màng phủ nông nghiệp hay rơm rạ sạch để đậy phủ mới trên mặt luống sau khi phun thuốc.
- Việc chăm bón, điều tiết nước tưới và duy trì độ ẩm vẫn phải bảo đảm theo quy trình.
KS. NGUYỄN HỮU VÂN