Trên cánh đồng cuối năm

Hôm rồi bạn bấm điện thoại gọi về cho gia đình. Cha cầm máy nói rằng năm nay cánh đồng đến vụ nhưng xem ra đang dịch bệnh nên mọi người cứ túc tắc làm, chẳng được nhộn nhịp, tụ họp đông vui như mấy năm trước. Không ở cạnh nhưng bạn biết rằng cha đang buồn và rất lo lắng. Cánh đồng dở dang với những đường cày, những con nước vào ruộng kịp mùa đổ ải rồi đến giống má… Bạn chẳng biết làm gì hơn, động viên cha cố gắng, tin rằng dịch bệnh sẽ nhanh qua đi, trên cánh đồng bà con lại nhộn nhịp cấy cày, người với người tụ tập, nói chuyện rôm rả, lòng hân hoan chuẩn bị đón chào 1 năm mới, rồi đến cái Tết cổ truyền dân tộc cận kề…

Gần hai mươi năm bạn sống ở quê, quen thuộc với nhịp sống cứ mỗi độ cuối năm không khí trong làng người dân rổn rang, huyên náo. Cánh đồng lúc nào cũng dầy đặc người làm. Đàn ông luôn đảm nhận công việc nặng nhọc hơn cả. Cày bừa với trâu bò ngày hai buổi miệt mài. Phụ nữ cầm cuốc, vét dọc ven ruộng làm cỏ bờ, ve lại bờ bãi bị lồi lõm để nước trong ruộng được giữ tốt hơn. Sau này cơ giới hóa vào nông nghiệp thì tiếng máy cày, máy bừa xình xịch ồn ào đến tận khuya muộn. Bạn nhớ từng đường cày tỉ mẩn của ba khi hai cha con ra đồng. Cha đi sau, bạn dắt nghé con đi trước. Những chú nghé lần đầu tập cày, bỡ ngỡ nên cần phải có người dẫn dắt. Thời tiết cuối năm hanh hao, đất cong lên, khô đét. Đến mùa đổ ải, nước từ nguồn chảy về, dải đất bở tơi, mềm nhũn. Bạn có cảm giác chân mình cũng mềm nhũn theo những hạt bùn, phù sa màu mỡ. Nguồn nước dự trữ có hạn, người dân phải tranh thủ và chớp lấy thời cơ khi nước ghé sang ruộng của mình. Cha lo lắng đến mất ăn mất ngủ. Đêm khuya vẫn tranh thủ vác cuốc ra đồng, khơi nới, đắp chỗ nọ, dẫn chỗ kia. Ba sợ ít hôm nữa cấy lúa thì không đủ nước, cây mạ không phát triển được.

Trên cánh đồng, chỗ khác khu đất cao hơn không thể cấy lúa, người dân quê bạn vun vén trồng hoa màu rau củ. Vụ rau vụ đông là một vụ mùa quan trọng không kém vụ lúa. Được mất, thành bại người dân đều trông ngóng vào đồng rau. Không hiểu sao bạn thích được ngắm, thăm thú đồng rau này vô cùng. Trước mắt bạn là một màu xanh trải dài vô tận. Này là cải bẹ, cải cúc, cải bắp, cà rốt, thì là, các loại rau thơm… hầu như loại nào cũng có. Sáng sớm khi sương còn chưa kịp tan, đọng trên lá lúng liếng bạn theo mẹ ra ruộng đi tưới nước, nhổ cỏ, cuối buổi thu hoạch những cây lớn trước về làm bữa ăn cho cả nhà. Bạn thích thu hoạch các loại rau thơm vì chúng dậy mùi ngào ngạt, nồng nồng, quyện thêm hương bùn, hương đất khiến bạn có cảm giác ngất ngây, khoan khoái. Chăm rau với mẹ, bạn mới hiểu được sự vất vả của người dân một nắng hai sương, cần mẫn, chắt chiu từng đồng bạc, chăm lo, vun vén cho cuộc sống gia đình. Bạn thương nhất là những hôm trời lạnh, sương muối rơi dầy đặc, rau không lớn được, cứ teo tóp lại. Mỗi lần ra đồng mẹ lại thở dài não nề, khung trời dường như cũng buồn bã hơn. 

Trên cánh đồng cuối năm, thấp thoáng là những luống hoa khoe sắc. Ban đầu người quê bạn trồng chỉ vì nhu cầu chưng hoa trong nhà mấy ngày Tết, sau này muốn lan tỏa hơn vẻ đẹp của những bông hoa và tăng thêm kinh tế thì có nhiều hộ dân trồng xen kẽ với những luống rau. Nhìn những bông hoa cúc vàng tươi, bông thược dược màu hồng, màu đỏ, màu trắng khoe sắc lòng người cũng như đang thấy xuân về.

Trên cánh đồng năm xưa, ngồi nghĩ thời hiện tại, trong lòng bạn bâng khuâng thương và nhớ vô cùng. Quá khứ trải qua để bạn biết tháng ngày mình từng sống bình yên và tươi đẹp. Những khó khăn vất vả giúp bạn trưởng thành hơn và làm hành trang vững chắc đưa bạn vào đời. Cánh đồng cuối năm mãi là hình ảnh thân thương, diệu kỳ nhất bạn luôn mang theo trong suốt chặng hành trình cuộc đời của mình.  

 Tản văn của ĐÀO THANH TÙNG