Trả lương qua tài khoản: Còn nhiều vướng mắc

Tại một máy ATM trên địa bàn thị xã Chí Linh, tờ tiền mệnh giá 100 nghìn đồng khách hàng rút ra bị rách.  Ảnh: Nguyên Dã

Sau hai năm thực hiện Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ về việc trả lương qua tài khoản cho các đối tượng hưởng lương từ ngân sách nhà nước, số lượng tài khoản cũng như số lượng cơ quan, đơn vị tham gia ngày càng tăng, song hoạt động trả lương qua tài khoản và những tiện ích mà dịch vụ này mang lại vẫn chưa đáp ứng được mong mỏi của khách hàng và cả ngân hàng.

Lãnh đạo Ngân hàng (NH) Nhà nước tỉnh cho biết: Thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ, ngày 26-10-2007, UBND tỉnh có Công văn số 1454 yêu cầu thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể, chủ tịch UBND các huyện, thành phố triển khai các nhiệm vụ cụ thể. Chi nhánh NH Nhà nước tỉnh được chọn làm điểm tiến hành khảo sát, nghiên cứu đối với các NH trên địa bàn, định hướng cho các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán và các tổ chức hỗ trợ dịch vụ thanh toán mở rộng liên kết các thành viên để phục vụ người sử dụng dịch vụ có thể rút tiền, thanh toán, chi trả thuận lợi nhất. Ngoài việc chọn hai đơn vị tham gia thí điểm cung ứng dịch vụ thanh toán thẻ ATM là NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hải Dương, Chi nhánh NH Sài Gòn thương tín Hải Dương, các NH thương mại khác cũng tích cực triển khai các quyết định, chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của Thống đốc NH Nhà nước. Đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật để cung ứng các sản phẩm dịch vụ thanh toán, từng bước nâng cao chất lượng và hiệu quả dịch vụ ATM. Chủ động tiếp cận với các cơ quan, đơn vị, tuyên truyền, vận động mở tài khoản trả lương cho cán bộ, công chức, người lao động, đặc biệt là các đối tượng hưởng lương từ ngân sách nhà nước. Việc trả lương qua tài khoản là một chủ trương đúng đắn, phù hợp với xu hướng phát triển hiện nay của đất nước, vì vậy đã nhận được sự hưởng ứng, đồng thuận và sự vào cuộc của các sở, ban, ngành, các đơn vị cung ứng dịch vụ sinh hoạt tiêu dùng như: điện, nước, bưu chính - viễn thông, sự phối hợp của các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán. Nhờ đó, sau hai năm triển khai thực hiện việc chi trả lương qua tài khoản, toàn tỉnh đã có hơn 220 nghìn tài khoản tiền gửi thanh toán. Trong đó, có hơn 212 nghìn tài khoản cá nhân. Từ cuối năm 2007 đến nay, toàn tỉnh đã có 99 đơn vị hưởng lương từ ngân sách nhà nước tham gia trả lương qua tài khoản, tăng 93 đơn vị. Ngoài ra, còn có 122 đơn vị với gần 5.000 tài khoản đã mở tại các NH nhưng chưa thực hiện trả lương. Toàn tỉnh cũng đã lắp đặt được 128 máy ATM, tăng 94 máy; lắp đặt 124 điểm POS (điểm chấp nhận thẻ), tăng 105 điểm so với cuối năm 2007. Đến nay, hầu hết các NH trên địa bàn đều tham gia vào hệ thống Banknetvn, cho phép khách hàng là chủ thẻ của một NH có thể giao dịch được tại bất cứ máy ATM nào. Bên cạnh đó, việc lắp đặt các điểm POS của các NH tại một số siêu thị, quán cà phê cũng mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng sử dụng thẻ, giúp hạn chế sử dụng tiền mặt trong thanh toán…

Dẫu vậy, số lượng thẻ phát hành thời gian qua tuy tăng cao nhưng đến thời điểm này cũng mới chỉ có hơn 4.100 đối tượng hưởng lương từ ngân sách nhà nước tham gia trả lương qua tài khoản, chiếm 14,8% tổng số người hưởng lương từ ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh. Đây là một con số quá nhỏ so với thực tế. Lý giải về điều này, lãnh đạo NH Nhà nước tỉnh cho biết: Dịch vụ trả lương qua tài khoản chưa có hiệu quả và không có lãi là do chưa được thu phí giao dịch nội mạng. Yếu tố này khiến các NH không có nguồn thu bù đắp chi phí lắp đặt, quản lý và vận hành mạng lưới ATM. Không có kinh phí tái đầu tư, nâng cấp hệ thống ít nhiều cũng ảnh hưởng đến việc nâng cao chất lượng dịch vụ. Bên cạnh đó, nhận thức chung của người dân về lĩnh vực thẻ thanh toán  còn hạn chế. Một số đơn vị hưởng lương từ ngân sách vẫn chưa thực hiện trả lương qua tài khoản, một số đơn vị đã mở tài khoản và thẻ thanh toán cho cán bộ, nhân viên nhưng vẫn chưa thực hiện trả lương qua tài khoản. Cơ sở hạ tầng về công nghệ thông tin, truyền thông và hệ thống thanh toán điện tử của các NH thương mại còn bất cập, hệ thống máy ATM, điểm POS chưa đáp ứng đủ nhu cầu của người sử dụng, các sự cố kỹ thuật vẫn thường xuyên xảy ra, gây tâm lý không yên tâm cho người sử dụng dịch vụ. Việc sử dụng thẻ thanh toán mới dừng ở việc rút tiền mặt. Việc phối hợp giữa NH với các đơn vị cung ứng dịch vụ sinh hoạt như: điện, nước, điện thoại phần lớn không được thực hiện. Tình trạng phát hành thẻ còn chạy theo chỉ tiêu, kế hoạch dẫn đến tình trạng lãng phí thẻ, thẻ phát hành nhưng không được sử dụng.

Đặc biệt, vừa qua, tại TP Hồ Chí Minh, một học sinh lớp 4 đã bị điện giật chết tại máy ATM đã khiến không ít người lo lắng. Trước thực trạng trên, thực hiện chỉ đạo của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, ngày 5-4, NH Nhà nước tỉnh đã có văn bản chỉ đạo yêu cầu các NH trên địa bàn phải rà soát lại điện áp ở các máy ATM do đơn vị quản lý. Kiểm tra ngay các máy ATM trên địa bàn, phát hiện, xử lý triệt để các máy có hiện tượng rò điện, không bảo đảm an toàn về điện. Các tổ chức cung ứng dịch vụ thanh toán đang thực hiện các dịch vụ phát hành, thanh toán khẩn trương rà soát, bổ sung các quy trình, quy định cần thiết về việc lắp đặt và sử dụng máy ATM để bảo đảm an toàn về điện tại các địa điểm lắp đặt máy ATM. Trong quá trình kiểm tra nếu phát hiện các máy ATM không an toàn về điện thì phải thực hiện phong tỏa ngay để xử lý, đồng thời có hướng dẫn đối với khách hàng đến giao dịch để bảo đảm dịch vụ bình thường. Anh Nguyễn Văn Trường, Trưởng phòng Dịch vụ và ma-két-ting chi nhánh NH Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hải Dương cho biết: NH đang tiến hành rà soát lại hệ thống thiết bị điện tại tất cả các máy ATM do đơn vị quản lý nhằm phát hiện và ngăn chặn kịp thời những trường hợp xấu xảy ra. Qua kiểm tra 7 máy ATM trên địa bàn TP Hải Dương, các máy ATM đều bảo đảm an toàn về điện.

Lãnh đạo NH Nhà nước tỉnh cũng cho biết: Việc thực hiện trả lương qua tài khoản trên địa bàn tỉnh Hải Dương thời gian qua là giai đoạn bắt đầu tập cho người dân thói quen sử dụng tiền qua tài khoản. Tuy nhiên, các NH phải sớm mở rộng kết nối các hệ thống ATM, điểm POS trong hệ thống liên minh với nhau. Tiến hành cải tiến quy trình rà soát, xử lý lỗi liên NH nhằm giảm thiểu các lỗi thông thường ảnh hưởng tới tâm lý của khách hàng. Đồng thời, ứng dụng các giải pháp công nghệ mới làm gia tăng tính năng của thẻ thanh toán và đẩy mạnh hợp tác với nhiều đơn vị cung ứng dịch vụ trong nhiều lĩnh vực khác nhau...

P.V