Tin nhắn rác hoành hành

Tin nhắn rác vẫn tiếp tục làm phiền khách hàng

Cuối năm 2014, Bộ Thông tin và Truyền thông đã ban hành chỉ thị về ngăn chặn tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo nhưng sẽ khó xử lý triệt để nếu các cơ quan quản lý nhà nước và doanh nghiệp viễn thông không thực sự vào cuộc.

Phát tán tràn lan

Chị Phạm Thị Quỳnh ở thôn Lý Đỏ, xã Tân Việt (Bình Giang) sử dụng dịch vụ di động của nhà mạng Viettel đã hơn 3 năm nay, nhưng chưa bao giờ tin nhắc rác lại gây phiền toái cho chị nhiều như thời gian gần đây. Chị Quỳnh mở thư mục tin nhắn đến trong điện thoại cho tôi xem, có rất nhiều tin nhắn của những số điện thoại lạ với nội dung: chào bán sim số đẹp, khuyến mãi giảm giá điện máy, tư vấn tình yêu và hôn nhân... Trong đó, hộp tin nhắn đến vào ngày 24-12 hiển thị tên người gửi là songkhoe.vn có tới 5 tin nhắn được gửi đến liên tục chỉ trong 2 phút (từ 14 giờ 9 phút đến 14 giờ 10 phút), nội dung là mời chủ thuê bao truy cập vào trang songkhoe.vn để tìm hiểu các thông tin về sức khỏe. Khi kết nối với đường dẫn này, điện thoại của chị Quỳnh hiển thị thông báo “Địa chỉ trang web không xác định có thể dẫn tới những thủ thuật lừa đảo, rò rỉ dữ liệu cá nhân hoặc gây hại cho điện thoại của bạn”. Chị Quỳnh bức xúc: “Tin nhắn rác gửi đến điện thoại của tôi quá nhiều. Có khi tôi đang làm việc thì chuông tin nhắn báo liên tục, cứ nghĩ là bạn bè nhắn tin nhưng mở ra thì toàn là tin rác”.

Hiện nay, tin nhắn rác không chỉ giới thiệu sản phẩm và dịch vụ của các doanh nghiệp mà còn là chiêu trò để lừa tiền của khách hàng. Bạn Đặng Đình Hải đang học ngành quản trị kinh doanh tại Trường Đại học Hải Dương cho biết: “Tôi thường nhận được những tin nhắn từ số điện thoại lạ với nội dung là có người tặng bài hát, có người đang nhớ và đề nghị tôi gửi tin nhắn hoặc gọi lại vào 1 đầu số tổng đài để xem thêm nội dung. Khi làm theo lời đề nghị đó thì tài khoản của tôi bị trừ rất nhanh, mỗi tin nhắn bị trừ khoảng 10.000 - 15.000 đồng. Tôi cũng thử gọi điện lại cho số điện thoại đã gửi tin nhắn đến nhưng không liên lạc được hoặc không nghe máy”.

Các đầu số gửi tin nhắn rác chủ yếu là số điện thoại cá nhân, đầu số hiển thị tên doanh nghiệp, cửa hàng kinh doanh. Tin nhắn rác làm phiền các chủ thuê bao bất kể thời gian nào trong ngày, gây ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống của họ. Các tổng đài và đầu số hiển thị tên nhà mạng như: Viettel, VinaPhone, MobiFone cũng liên tục gửi tin nhắn quảng cáo, thông báo dịch vụ tới khách hàng như: cơ hội trúng thưởng, dùng thử dịch vụ bóng đá tổng hợp, mời mua sim, tải nhạc...  Anh Lê Văn Tuấn ở thôn Phú Tảo, phường Thạch Khôi (TP Hải Dương) cho biết: “Tôi đang sử dụng dịch vụ di động của VinaPhone. Hầu như ngày nào cũng nhận được tin nhắn thông báo từ tổng đài 1800 1091 của nhà mạng này với nội dung: khuyến mãi tin nhắn, cuộc gọi, internet, dịch vụ 3G, nạp thẻ... Mặc dù tin nhắn thông báo dịch vụ là cần thiết để khách hàng biết được, nhưng nhà mạng không nên gửi liên tục hằng ngày, thậm chí nhiều lần trong ngày và nội dung thông báo đều như nhau sẽ khiến chúng tôi rất khó chịu”.

Quản lý yếu kém

Câu chuyện về lợi nhuận của các doanh nghiệp viễn thông luôn được nhắc đến khi bàn về vấn đề ngăn chặn tin nhắn rác. Người tiêu dùng mong muốn nhà mạng phải thực sự hy sinh lợi nhuận, kiểm soát chặt chẽ các nhà cung cấp nội dung qua đầu số và ngưng cung cấp dịch vụ nếu thấy dấu hiệu phát tán tin nhắn quảng cáo tràn lan, lừa đảo. Với các đối tượng phát tán tin nhắn rác từ số điện thoại cá nhân, nhà mạng có thể chặn số điện thoại đó hoặc truy tìm chủ thuê bao để xử lý. Tuy nhiên, tin nhắn là một trong những dịch vụ thiết yếu của nhà mạng, nếu ngăn chặn quyết liệt sẽ làm giảm doanh thu không nhỏ. Theo đại diện Viễn thông Hải Dương, việc cấp phát các đầu số cung cấp nội dung do Công ty Dịch vụ viễn thông VinaPhone thực hiện và quản lý. Các chi nhánh của VinaPhone ở các tỉnh, thành chỉ cung cấp hạ tầng, phát sóng dịch vụ, phát triển thuê bao chứ không quản lý được đầu số cung cấp nội dung trên địa bàn.

Theo Sở Thông tin và Truyền thông (TT-TT), một trong những nguyên nhân khiến tình trạng phát tán tin nhắn rác hiện nay vẫn chưa được ngăn chặn triệt để là việc quản lý thuê bao di động trả trước còn nhiều hạn chế. Người tiêu dùng không khó để mua sim rác tại các cửa hàng bán sim, thẻ điện thoại. Đầu số phát tán tin nhắn rác cũng chiếm phần lớn là số điện thoại cá nhân từ những sim rác trôi nổi trên thị trường. Đối tượng phát tán tin nhắn rác chỉ cần ngồi một chỗ và sử dụng phần mềm trên máy vi tính là có thể gửi tin nhắn đến hàng trăm, hàng nghìn thuê bao di động. Tiếp tay cho các đối tượng này là tình trạng rò rỉ thông tin cá nhân của khách hàng sử dụng dịch vụ viễn thông di động. Ông Phạm Huy Thắng, Trưởng Phòng Viễn thông Sở TT-TT cho biết: “Trên thị trường xuất hiện đội ngũ chuyên đi thu thập thông tin thuê bao di động và bán cho các doanh nghiệp. Khách hàng còn để lộ thông tin thuê bao qua các lần khai báo mua sắm tại siêu thị, cửa hàng hoặc trên mạng internet. Đây là cơ sở dữ liệu để các doanh nghiệp gửi tin nhắn quảng cáo đến khách hàng trên địa bàn kinh doanh của mình. Ngoài ra, đối tượng cũng có thể phát tán tin rác theo dãy số điện thoại bất kỳ”.

Hiện nay, các doanh nghiệp viễn thông di động trên địa bàn tỉnh không có chức năng cấp phát đầu số cung cấp nội dung. Do đó, Sở TT-TT rất khó quản lý, xử lý các đầu số này khi chúng phát tán tin nhắn rác tới khách hàng. Nhằm ngăn chặn sim rác và tin nhắn rác, sở đã tổ chức thanh tra, kiểm tra và quản lý thuê bao di động trả trước. Tuy nhiên, thị trường thuê bao di động trả trước rất phức tạp, đội ngũ nhân lực còn hạn chế nên công tác quản lý vẫn còn nhiều khó khăn. Trong năm 2014, Sở TT-TT đã tổ chức nhiều cuộc thanh tra, kiểm tra trên các lĩnh vực quản lý nhưng không có cuộc nào về thuê bao di động trả trước.

Trong những năm qua, Chính phủ đã ban hành các văn bản về ngăn chặn tin nhắn rác như: Nghị định 90/2008, Nghị định 77/2012. Tuy nhiên, tin nhắn rác vẫn thường xuyên xuất hiện và gây bức xúc cho người tiêu dùng. Ngày 24-12-2014, Bộ TT-TT tiếp tục ban hành Chỉ thị số 82 về ngăn chặn tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo và tăng cường quản lý thông tin trên mạng. Nhưng người tiêu dùng vẫn lo ngại nếu không siết chặt quản lý thì tin nhắn rác sẽ tiếp tục hoành hành.

ĐĂNG QUANG

Chỉ thị 82 của Bộ TT-TT yêu cầu các doanh nghiệp viễn thông di động triển khai các đợt nhắn tin tới tất cả các thuê bao để nâng cao nhận thức cho người sử dụng về phòng, chống tin nhắn rác, tin nhắn lừa đảo; sớm xây dựng hệ thống kỹ thuật ngăn chặn tin nhắn rác theo tần suất, nguồn gửi và từ khóa trong nội dung một cách hiệu quả theo quy định. Tăng cường giám sát thuê bao di động trả trước và ngăn chặn, thu hồi khi phát hiện phát tán tin nhắn rác.