Thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương: Tăng áp lực công việc đối với lãnh đạo UBND cấp xã

Công việc của chủ tịch và phó chủ tịch UBND xã áp lực hơn rất nhiều khi xã chỉ có 1 phó chủ tịch UBND. Trong ảnh: Đồng chí
Lê Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND phường Lê Thanh Nghị, TP Hải Dương (thứ hai từ phải sang) tiếp công dân

Luật Tổ chức chính quyền địa phương với nhiều điểm mới, tiến bộ đã góp phần hoàn thiện bộ máy tổ chức, nâng cao năng lực, hiệu quả, hiệu lực quản lý của chính quyền các cấp. Sau hơn 1 năm triển khai thực hiện, luật cũng bộc lộ một số bất cập.

Lãnh đạo UBND bị quá tải

Theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, hiện nay, các xã, phường, thị trấn loại I có không quá 2 phó chủ tịch UBND, loại II và loại III có 1 phó chủ tịch UBND. Theo quy định này, nhiều xã, phường trong tỉnh bị rút bớt số lượng phó chủ tịch UBND. Việc rút bớt số lượng phó chủ tịch UBND dẫn đến tình trạng quá tải công việc ở cấp xã.

Trần Hưng Đạo (TP Hải Dương) là phường loại 2 nên chỉ có 1 phó chủ tịch UBND theo quy định. Theo đồng chí Phạm Ngọc Tiến, Phó Chủ tịch UBND phường, trước đây, khi có 2 phó chủ tịch UBND, công việc chia đều cho cả hai, người phụ trách mảng văn hóa - xã hội, người quản lý mảng kinh tế. Từ khi thực hiện Luật Tổ chức chính quyền địa phương đến nay, khối lượng công việc của đồng chí Tiến tăng lên rất nhiều. "Trần Hưng Đạo là phường nội thị nên riêng công việc quản lý đô thị đã rất vất vả. Trong khi đó, tôi phụ trách tất cả các lĩnh vực từ văn hóa - xã hội đến kinh tế, quản lý đô thị, đồng thời thực hiện giải quyết các thủ tục hành chính nên nhiều khi làm thêm cả ngày thứ bảy vẫn thấy chưa hết việc”, đồng chí Tiến cho biết. Phường Trần Hưng Đạo tuy chỉ có hơn 4.000 dân nhưng giải quyết số lượng hồ sơ chứng thực rất lớn. Bình quân hằng năm, phường thu trên 100 triệu đồng từ phí, lệ phí chứng thực, là một trong những phường có số thu phí, lệ phí cao nhất thành phố, còn cao hơn cả một số phường loại I. Phần lớn thời gian của đồng chí Phó Chủ tịch UBND phường chỉ để ký giấy tờ, hồ sơ chứng thực. Đợt này, thành phố đang triển khai chiến dịch giải phóng vỉa hè nên đồng chí Tiến gần như không có ngày nghỉ.

Tại thị trấn Cẩm Giàng tình trạng cũng tương tự. Trước đây, thị trấn có 2 phó chủ tịch nhưng nay chỉ còn 1 nên mọi việc dồn cho đồng chí chủ tịch và phó chủ tịch UBND thị trấn. Đồng chí Nguyễn Ngọc Đường, Chủ tịch UBND thị trấn cho biết: "Trước đây, công việc được 2 đồng chí phó chủ tịch UBND thị trấn gánh đỡ nên tôi nhàn hơn. Nhưng nay người giảm nên công việc dành cho tôi và đồng chí phó chủ tịch UBND tăng lên nhiều. Ngoài công việc chuyên môn, hằng ngày có rất nhiều công việc phát sinh cần giải quyết. Trong khi đó, với vai trò là Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ thị trấn, chúng tôi còn phải xuống các khu dân cư dự họp, sinh hoạt với chi bộ theo phân công của Đảng ủy nên công việc càng nhiều thêm. Vì vậy, nhiều khi khó tránh khỏi sơ suất trong công việc, nhất là việc giải quyết các thủ tục hành chính cho người dân".

Theo một số đồng chí chủ tịch, phó chủ tịch UBND ở những xã trước đây có 2 phó chủ tịch, bây giờ rút xuống còn 1 phó chủ tịch UBND xã, mỗi người tăng thêm ít nhất 1/3 khối lượng công việc. Người ít, khối lượng công việc lớn nên có những tuần, các đồng chí lãnh đạo UBND xã phải dự đến gần chục cuộc họp từ xã đến huyện, tỉnh. Trong những ngày đó, dù đã hết giờ làm việc, nhưng lãnh UBND xã vẫn phải tranh thủ quay lại cơ quan để ký, xử lý các hồ sơ, giấy tờ chứng thực để trả người dân theo đúng lịch và giải quyết các công việc của chính quyền.

HĐND thưa việc

Trong khi nhiều cán bộ UBND cấp xã bị quá tải công việc thì cũng có nhiều ý kiến cho rằng công việc của Thường trực HĐND cấp xã đang nhàn quá. Nhiều người cho rằng, bên UBND phải điều hành thường xuyên, trực tiếp giải quyết các vấn đề liên quan đến mọi mặt cuộc sống, đồng thời có rất nhiều công việc phát sinh hằng ngày nên khối lượng công việc và áp lực lớn hơn, còn HĐND làm việc chủ yếu theo kế hoạch, trọng tâm là hoạt động giám sát mà một năm chỉ thực hiện vài cuộc nên đỡ áp lực hơn. Chưa kể, theo luật, mỗi xã có từ 25-35 đại biểu HĐND tùy theo số dân, nên hoạt động giám sát cũng do nhiều người thực hiện, chứ không dồn vào một cá nhân. Việc họp hành, văn bản giấy tờ phải thực hiện của HĐND cũng không nhiều như của UBND. Thậm chí, trước mỗi kỳ họp HĐND, việc chuẩn bị tài liệu, báo cáo cũng chủ yếu do khối UBND xã thực hiện.

Qua trao đổi, lãnh đạo một số xã, phường, thị trấn đề xuất điều chỉnh giảm số lượng phó chủ tịch HĐND để “san” sang UBND. Kiến nghị này không khả thi khi chưa sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Tuy nhiên, vị trí Phó Chủ tịch HĐND cấp xã hoàn toàn có thể bố trí kiêm nhiệm nhiều công việc khác nhằm tránh lãng phí nhân lực.

Để khắc phục những bất cập trên, các cấp có thẩm quyền cần sớm rà soát, cắt giảm cán bộ, đầu mối đối với khối các tổ chức hội, đoàn thể để “nhường” chỉ tiêu biên chế cho Thường trực UBND và các lĩnh vực quản lý Nhà nước cấp xã - cấp trực tiếp giải quyết công việc. Quan trọng hơn là lãnh đạo UBND cấp xã cần chủ động sắp xếp công việc khoa học, hợp lý, hiệu quả; bồi dưỡng nâng cao trình độ của đội ngũ tham mưu giúp việc, theo hướng một người làm được nhiều việc, nhằm giảm áp lực lên lãnh đạo UBND.

HOÀNG NGÂN

HĐND không nhàn khi làm hết trách nhiệm Nếu Phó Chủ tịch HĐND và các đồng chí Trưởng ban HĐND các cấp làm hết trách nhiệm thì công việc không “nhàn” chút nào. Làm lãnh đạo HĐND có cái khó hơn UBND vì phải am hiểu rất nhiều vấn đề thì mới giám sát tốt, trong khi không có hướng dẫn cụ thể như công việc của UBND. Thực tiễn cuộc sống ngày càng nảy sinh nhiều vấn đề phức tạp, cần giám sát và phản biện để điều chỉnh kịp thời. Do vậy, HĐND các cấp, kể cả cấp xã  rất cần tổ chức những cuộc giám sát chuyên đề, tập trung vào những vấn đề nóng, được dư luận quan tâm. Đại biểu HĐND chuyên trách cấp xã nên thường xuyên đi cơ sở, tiếp xúc với cử tri, chủ động phát hiện các vấn đề để chất vấn trong các kỳ họp HĐND. NGUYỄN HOÀI (Phường Ái Quốc, TP Hải Dương) Nâng cao năng lực chuyên môn của cán bộ, công chức Theo tôi, dù là xã loại I hay xã loại II thì khối lượng công việc cũng không kém nhau bao nhiêu. Địa bàn rộng, dân số đông thì chúng tôi chủ yếu dựa vào đội ngũ cán bộ thôn, khu dân cư. Còn ở cấp xã, nhiệm vụ xã loại I hay xã loại II cũng đều như nhau, cũng phải tổ chức tất cả các cuộc họp theo quy định, triển khai khối lượng công việc cấp trên giao như nhau; số hồ sơ chứng thực nhiều khi ở xã loại II còn nhiều hơn xã loại I. Vì là xã loại I, nên Tân Trường có 2 phó chủ tịch UBND xã. Vậy mà nhiều khi chúng tôi cũng thấy mệt mỏi vì lượng công việc quá nhiều nữa là ở những xã chỉ có 1 phó chủ tịch UBND. Để giải quyết tốt công việc, theo tôi, các cấp có thẩm quyền nên có các quy định cụ thể để bồi dưỡng, đào tạo, thu hút người có năng lực, trình độ cao về công tác tại cấp xã; xây dựng một tập thể đoàn kết, vững mạnh. NGUYỄN VĂN KHÍCH Phó Chủ tịch UBND xã Tân Trường (Cẩm Giàng)