Thu bạc tỷ từ nghề làm hương thuốc bắc dịp Tết

Nghề cha truyền con nối, hương xạ Hoàng Xá trở nên danh tiếng hết đời này sang đời khác. Qua thời gian thăng trầm, nén hương của người dân làng nghề Hoàng Xá đã có được những đặc trưng riêng mà ít nơi làng nghề làm hương nào sánh được, từ mùi thơm, độ bắt lửa đến hình thức bắt mắt.

Tìm đến cơ sở sản xuất hương nhà anh Nguyễn Xuân Trường, chúng tôi được anh giới thiệu những vị thuốc Bắc được phối trộn với nhau để làm nguyên liệu sản xuất hương như: Đại hoàng, đinh hương, tế tân, hoàng đàn, tiểu hồi, sâm, xuyên khung, gỗ trầm…

Theo anh Trường, mặc dù khách đặt hàng rất nhiều, nhưng cơ sở chỉ dám sản xuất được mỗi ngày một xe ôtô hương các loại, không đáp ứng đủ nhu cầu, vì mặt bằng sân phơi của gia đình không cho phép sản xuất được nhiều hơn. Làm hương bắt buộc phải phơi bằng ánh nắng mặt trời, không thể áp dụng công nghệ lò sấy được, vì nếu sấy thì sản phẩm sẽ bay mất hết mùi thuốc bắc.

Anh Trường cho biết: “Trước đây đọc sách tôi chỉ biết đến ngũ vị danh hương từ thiên nhiên, cây cỏ để làm hương, nhưng quá trình làm tôi mới vỡ lẽ rằng thiên nhiên không chỉ có 5 loại linh hương mà phải cần đến hàng chục loại hương quý thì mới đủ chất thơm làm hương để thắp lên bàn thờ gia tiên và cúng thần linh nơi chùa, đình…”.

Từ nhiều năm nay, anh Trường và một số hộ trong làng đã đầu tư máy móc để sản xuất hương, không còn làm theo phương thức thủ công, mỗi máy đầu tư hết 26 triệu đồng, mỗi một công nhân làm một máy sản xuất được 3 vạn nén nhang/ngày.

Sản phẩm của làng nghề hương Tết Hoàng Xá có những loại: Hương nén, hương sào, hương quế, hương đậu tàn… Tùy theo sự khác nhau về mùi thơm, độ thơm, mà giá bán khác nhau. Loại hương nén bình thường được xuất bán cho thương lái với giá 1,8 triệu đồng/1 vạn nén.

Sản phẩm của mỗi gia đình ở đây được dán nhãn mác riêng, thường là tên của chủ hộ. Hương của anh Trường đã trở nên khá nổi tiếng trên thị trường miền Bắc từ hàng chục năm nay. Mỗi nhà giữ một bí quyết gia truyền riêng về công thức phối chế các loại thảo dược, chính vì vậy sản phẩm của từng nhà cho mùi hương riêng biệt. Theo anh Trường, từng có người đề nghị anh bán bí quyết của phối chế thảo dược của mình với giá 1 tỷ đồng, nhưng anh từ chối, vì nếu bán thì mất nghề gia truyền.

Bà Phạm Thị Hoa, một gia đình có 5 đời theo nghề hương ở Hoàng Xá cho biết, ở làng nghề này có tới hàng chục cơ sở làm hương tết, mỗi cơ sở là một gia đình và có bí quyết làm hương riêng. Vào những ngày cận Tết, hàng vài chục chuyến xe ô tô từ khắp nơi Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng... về Hoàng Xá để chở hương từ các cơ sở đi bán.

Theo bà Hoa, nghề làm hương cũng có một số cái khó, nếu sản xuất từ đầu năm rồi cất trong kho, mà khâu bảo quản không tốt, hương tự mục ra, mất hết mùi thuốc bắc hay mùi đặc trưng của hương thì mất uy tín làm nghề, khách hàng không mua, lỗ vốn. Chính vì thế người làm nghề như chúng tôi chỉ làm rồi bán trong vòng 1 - 2 tháng. Đặc biệt dịp cuối năm, lượng đơn đặt hàng từ các nơi nhiều, người dân làm ngày đêm không kịp.

Anh Trường chia sẻ: “Làng nghề làm hương ở đây được làm 100% thuốc bắc, hoàn toàn không sử dụng một chút hóa chất nào. Nghề làm hương liên quan đến thế giới tâm linh, nên cái tâm làm nghề không cho phép cẩu thả, làm gian dối kém chất lượng. Mỗi mẻ hương, trước khi đóng gói thành phẩm, người thợ đều cẩn thận đốt thử để kiểm tra chất lượng xem có cháy đều, cháy hết không, hương thơm ra sao, làn khói tỏa như thế nào, hình thức ra sao...”.

Tổng doanh thu xuất hàng mỗi năm của những cơ sở làm hương Tết ở Hoàng Xá cũng trên dưới 500 triệu đồng/năm, sau khi trừ chi phí nguyên liệu, trả lương công nhân, lợi nhuận 300 triệu đồng/năm. Nghề tạo việc làm cho hàng trăm lao động quanh vùng, với thu nhập từ 5 - 6 triệu đồng/người/tháng.

TRUNG HIẾU (Thương hiệu và pháp luật)