Thảo luận chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội-TP Hồ Chí Minh

Dự án đường sắt cao tốc Hà Nội - TP Hồ Chí Minh là dự ánlớn, có tổng vốn đầu tư ước tính ban đầu là 56 tỷ USD, chiều dài1.570km, đi qua 20 tỉnh, thành với vận tốc chạy tầu là 300km/giờ. Tổngdiện tích thu hồi đất khoảng 4.170ha và gần 9.500 hộ dân cần tái địnhcư. Khi tuyến đường sắt cao tốc hoàn thành, thời gian chạy tàu từ HàNội vào TP Hồ Chí Minh chỉ còn khoảng 5h30 phút.

Dự án được xây dựng sẽ góp phần thúc đẩy giao thươnggiữa các vùng, miền và giúp cho việc đi lại của nhân dân dễ dàng, thuậntiện hơn. Thời gian thực hiện ước tính kéo dài đến năm 2035, được coilà dự án có quy mô và kinh phí lớn nhất từ trước đến nay.

Trong phiên thảo luận, đa số các đại biểu Quốc hộitán thành với chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường sắt cao tốc HàNội-TP Hồ Chí Minh vì cho rằng, việc xây dựng sẽ góp phần giảm tải ùn tắc giaothông, góp phần vận chuyển hành khách với khối lượng lớn, thúc đẩy pháttriển giao thương giữa các vùng, miền trong cả nước.

Tuy nhiên, nhiều đại biểu băn khoăn về nguồn vốn lớnđể thực hiện dự án, thời gian thi công kéo dài trong khi đó lượng dânphải di dời không phải là ít.

Nguồn vốn thực hiện dự án quá lớn!

Đại biểu Sùng Thị Chư (đoàn Yên Bái) cho rằng: Vớisố vốn đầu tư dự kiến ban đầu lên tới 56 tỷ USD là số tiền tương đốilớn (chiếm 2/3 GDP/năm). Để thực hiện dự án, Việt Nam phải đi vay nướcngoài. Điều này sẽ khiến cho các khoản nợ của quốc gia tăng lên và việctrả nợ sẽ kéo dài đến vài chục năm. Vì vậy, Quốc hội cần nghiên cứu kỹkhi thực hiện dự án.

Đồng ý với quan điểm trên, đại biểu Trần Ngọc Vinh(đoàn Hải Phòng) nêu ý kiến: Hiện nay, trên thế giới chỉ có 11 nước cóđường sắt cao tốc. Một số nước phát triển trong nhóm G7 không xây dựng.Nguồn ngân sách Nhà nước còn hạn hẹp, đất nước còn nhiều lĩnh vực phảiđầu tư, liệu chủ trương xây dựng đường sắt cao tốc với số vốn lớn đếnnhư vậy có cần thiết không trong khi tại sao không cải tạo, nâng cấp hệthống đường sắt đang có, xây tàu thuỷ cao tốc.

Theo đại biểu Trần Ngọc Vinh, nguồn vay ODA khôngphải lúc nào cũng là có lợi vì một số nước như Thái Lan, Philippines đãdừng vay ODA sớm. Nếu Việt Nam vay vốn ODA để thực hiện dự án sẽ làm dưnợ nước ngoài tăng, trong khi đó vay thương mại có thể mua hoặc đấuthầu được còn vay ODA phải ràng buộc với nước ngoài nhiều điều khoản bấtlợi.

Thời gian thi công kéo dài

Theo như dự kiến, thời gian để khởi công dự án bắtđầu từ năm 2014-2035. Đây là khoảng thời gian tương đối dài sẽ ảnhhưởng đến hiệu quả và chất lượng dự án. Theo đại biểu Hoàng Văn Toàn(đoàn Vĩnh Phúc), nếu thực hiện dự án, nên kéo dài thời gian nghiêncứu, lập dự án khả thi để tích lũy vốn, tính toán kỹ về việc giải phóngmặt bằng mà chỉ nên rút ngắn thời gian thi công.

Đại biểu Hoàng Văn Toàn cho rằng, nếu khởi công thìnên bắt đầu từ năm 2015 hoặc 2017 và chỉ kéo dài thời gian thi công đến10 năm. Trong đó nên chọn phương án thi công nhanh, công nghệ tiêntiến.

Về vấn đề này, đại biểu Đào Xuân Nay (đoàn BìnhThuận) đồng ý với chủ trương xây dựng đường sắt cao tốc Hà Nội-TP  Hồ Chí Minh.Tuy nhiên, để rút ngắn thời gian thi công, đại biểu cho rằng, chưa nênthực hiện dự án cùng một lúc mà nên phân kỳ tuyến Hà Nội-Vinh; TP Hồ Chí Minh –Nha Trang.

Cần đảm bảo đời sống của nhân dân khi phải di dời

Theo dự kiến ban đầu, để thực hiện dự án đầu tư xâydựng đường sắt cao tốc Hà Nội-TP Hồ Chí Minh cần phải thu hồi khoảng 4.170hađất và gần 9.500 hộ dân cần tái định cư. Việc lấy đất của nông dân đểthực hiện dự án và ổn định đời sống cho nhân dân khi phải di dời đếnnơi ở mới là vấn đề cần phải nghiên cứu kỹ lưỡng. Đó là kiến nghị củađại biểu Sùng Thị Chư (đoàn Yên Bái).

Theo đại biểu Sùng Thị Chư, tổng chi phí giải phóngmặt bằng dự kiến trên 30.000 tỷ đồng là số tiền không phải nhỏ trongkhi lượng đất nông nghiệp bị mất đi là vấn đề không dễ thực hiện khi màthu nhập của gần 9.500 hộ dân chủ yếu sinh sống nhờ đất nông nghiệp.Quốc hội cần xem xét kỹ về việc giải quyết việc làm, ổn định đời sốngcủa các hộ dân này như thế nào. Nếu cần thiết, trong kỳ họp này, Quốchội chưa nên quyết định chủ trương đầu tư xây dựng dự án.

Đại biểu Lương Phan Cừ (đoàn Đắk Nông) cũng chorằng, ngoài những hộ dân phải di dời do thực hiện dự án, còn có hơn16.500 hộ gia đình bị ảnh hưởng về đất ở và sản xuất. Nếu không nghiêncứu kỹ lưỡng và thỏa thuận với các hộ dân, dự án sẽ phải kéo dài thêmthời gian thi công.

Chiều 8-6, Quốc hội tiếp tục thảo luận ở hộitrường về chủ trương đầu tư dự án xây dựng đường sắt cao tốc HàNội-TP Hồ Chí Minh.

(Theo VOV)