Ngày 9-1-1952, trên báo Cứu Quốc số 1989, trong bài viết “Thanh niên oanh liệt” ký bút danh “Đ.X”, Bác Hồ ca ngợi tinh thần yêu nước và dũng cảm của em Nguyễn Quốc Ân (một học sinh ở vùng bị tạm chiếm thuộc tỉnh Hưng Yên).
Kết luận bài báo, Người viết: “Một dân tộc có con cháu như vậy là một dân tộc chắc chắn thắng lợi”.
Hiệu trưởng nhà trường này vốn là tay sai của thực dân Pháp đã bắt học sinh làm đề văn: So sánh Hồ Chí Minh với Quốc trưởng Bảo Đại. Nguyễn Quốc Ân đã viết về Bác Hồ với cả tấm lòng kính yêu vô hạn. Vì bài văn đó, Ân bị giam cầm, mua chuộc, tra tấn dã man, nhưng vẫn giữ trọn khí tiết của một thanh niên yêu nước. Sau đó, địch đã hèn hạ giết chết Nguyễn Quốc Ân.
Từ gương học sinh Nguyễn Quốc Ân Bác căn dặn: “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là đòi hỏi nước nhà đã cho mình những gì, mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh, phấn đấu đến chừng nào?”. Đó là những lời dạy gần gũi nhưng vô cùng thiết tha của Bác Hồ đối với thanh niên và có giá trị trong mọi thời đại. Nhìn lại thời kỳ kháng chiến chống Pháp và Mỹ của dân tộc, những thế hệ thanh niên kế tiếp nhau đã chiến đấu anh dũng, hy sinh thân mình vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, bảo vệ đất nước. Đó là Lý Tự Trọng, thế hệ thanh niên cộng sản đầu tiên trong những phong trào cách mạng Việt Nam đầu thế kỷ XX, với câu nói nổi tiếng trước toà án kẻ thù: “Con đường của thanh niên chỉ là con đường cách mạng chứ không có con đường nào khác”. Trần Văn Ơn, biểu tượng của những học sinh sinh viên yêu nước trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Nữ Anh hùng liệt sĩ Võ Thị Sáu, chiến sĩ công an xung phong quận Đất Đỏ (Bà Rịa - Vũng Tàu) đã anh dũng hy sinh trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp. Nguyễn Văn Trỗi, Nguyễn Viết Xuân, Nguyễn Thái Bình - những người thanh niên yêu nước trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Sự hy sinh anh dũng của 10 nữ thanh niên xung phong tại ngã ba Đồng Lộc, đã tạo nên một "bản hùng ca" bất tử…
Đất nước ta còn rất nhiều những người thanh niên yêu nước, cống hiến tuổi trẻ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Xin được nhắc đến một số hình tượng tiêu biểu của thanh niên Việt Nam trong quá khứ để nhắc nhở thanh niên ngày nay luôn phấn đấu, cố gắng hết sức mình, bằng nhiệt huyết của tuổi trẻ để chung tay xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng phồn vinh, giàu đẹp đúng như lời dạy của Bác Hồ: “Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên”.
HIỀN NHÂN (biên soạn)