Tăng cường trợ giúp pháp lý cho người có công

Một phiên tòa có sự tham gia của trợ giúp viên pháp lý thuộc Trung tâm Trợ giúp pháp lý nhà nước tỉnh 

Thời gian qua, hoạt động tham gia tố tụng của Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) nhà nước tỉnh được đánh giá có nhiều đột phá, không chỉ giúp người nghèo, người có công, người yếu thế trong xã hội được tiếp cận các dịch vụ pháp lý mà hoạt động này còn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ.

Thực tế, nhiều người gặp khó khăn khi phải tham gia tố tụng do thiếu hiểu biết pháp luật và năng lực tài chính để tìm đến các dịch vụ tư vấn pháp lý có tính phí. Vì vậy, TGPL miễn phí là chính sách có tính nhân văn sâu sắc của Đảng và Nhà nước góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người được TGPL, nhất là với người có công, người thuộc hộ nghèo, trẻ em, người khuyết tật, người dân tộc thiểu số ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn… 

Tại Hải Dương, thời gian qua hoạt động tham gia tố tụng của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh đã giúp người không có khả năng tự bào chữa, không có điều kiện tìm tới các dịch vụ tư vấn pháp luật tính phí được bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp trước pháp luật. Sự tham gia của các trợ giúp viên pháp lý góp phần xác định sự thật khách quan của các vụ án, tránh làm oan người vô tội và để lọt tội phạm. Đồng thời góp phần hỗ trợ các cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết các vụ việc công bằng, khách quan, đúng pháp luật.

Theo thống kê của Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh, số lượng vụ việc tham gia tố tụng do trợ giúp viên pháp lý tỉnh thực hiện trong năm 2018 tăng gấp nhiều lần so với các năm trước. Cụ thể, tham gia tố tụng hoàn thành 145 vụ việc, tăng gấp 1,4 lần so với cùng kỳ năm 2017. Trong đó có 100 vụ việc hình sự, 31 vụ việc dân sự và 14 vụ việc hành chính. Đối tượng được TGPL cũng mở rộng hơn. Ngoài người chưa thành niên là bị can, bị cáo trong vụ án hình sự thì số vụ việc có đối tượng người nghèo, người có công, nhóm người khó khăn về tài chính trong các vụ án dân sự, hành chính cũng tăng đáng kể. Chất lượng, hiệu quả hoạt động tham gia tố tụng của trợ giúp viên pháp lý nhận được sự đồng tình, ủng hộ, phản hồi tốt từ phía người được TGPL và sự đánh giá tích cực từ phía các cơ quan tiến hành tố tụng.

Bà Phạm Hương Lan, Giám đốc Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh cho biết thời gian qua, trung tâm đã xác định hoạt động tham gia tố tụng là nhiệm vụ chuyên môn trọng tâm của đơn vị. Trên cơ sở chỉ đạo của Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng, trung tâm đã phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng trong tỉnh cử trợ giúp viên pháp lý, luật sư tham gia bào chữa, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người được TGPL trong các vụ án hình sự, dân sự, hành chính tại các giai đoạn tố tụng.

Sự phối hợp của các cơ quan tố tụng và sự tích cực, chủ động của đội ngũ trợ giúp viên pháp lý trong tiếp cận các đối tượng có nhu cầu đã góp phần vào kết quả trên. Một trợ giúp viên pháp lý chia sẻ việc tiếp xúc với những người nghèo, người khuyết tật… không dễ dàng. Bản thân họ ít có điều kiện tiếp cận pháp luật so với người bình thường, lại hay có tâm lý tự ti, ngại chia sẻ, đòi hỏi trợ giúp viên phải luôn kiên nhẫn, khéo léo, cởi mở, cảm thông...

Theo bà Lan, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật quy định đầy đủ, chặt chẽ và đồng bộ tạo thuận lợi trong triển khai thực hiện TGPL. Quy định về quyền được TGPL tại các Bộ luật: Tố tụng dân sự, Tố tụng hình sự và Luật Thi hành tạm giữ, tạm giam năm 2015 đã tạo hành lang pháp lý quan trọng bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người được TGPL trong quá trình tố tụng, bảo vệ quyền con người, quyền công dân theo tinh thần Hiến pháp2013. Đặc biệt, Luật TGPL năm 2017 bổ sung một số quy định nhằm tăng cường trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng với hoạt động TGPL. Qua đó bảo vệ tốt hơn quyền và lợi ích hợp pháp của các đối tượng chính sách và các đối tượng yếu thế.

HÀ NGA