Rác "tấn công" tỉnh lộ 391

Bãi rác tự phát ven đường 391 đoạn qua thôn An Quý, xã Nguyên Giáp

Rác thải tràn lan

Trong số 13 xã, thị trấn ở huyện Tứ Kỳ mà tỉnh lộ 391 đi qua, duy chỉ có xã Ngọc Sơn là chưa thấy xuất hiện điểm xả rác thải ra ven đường, các xã còn lại đều có từ 1-3 điểm lớn, nhỏ. Từ đầu năm 2014 đến nay, UBND huyện Tứ Kỳ đã ban hành nhiều công văn chỉ đạo các xã, thị trấn ven đường 391 tổ chức xử lý các điểm xả rác thải tự phát, đồng thời tăng cường công tác bảo vệ môi trường đối với rác thải; giao cho Phòng Tài nguyên - Môi trường cử cán bộ chuyên môn thường xuyên kiểm tra, đôn đốc các xã, thị trấn thực hiện. Đến nay, nhìn chung các xã, thị trấn đều đã triển khai thực hiện, song do nhiều nguyên nhân mà việc kiểm soát, xử lý rác ven đường 391 vẫn còn gặp không ít khó khăn.

Xã Quang Phục có 2 điểm xả rác thải tự phát ven đường 391, đoạn qua khu vực thị tứ Quang Phục và thôn Mạc Xá, trong đó chủ yếu là rác thải sinh hoạt. Ông Phạm Khắc Lâm, Chủ tịch UBND xã Quang Phục cho biết: Từ đầu năm đến nay, xã đã trích ngân sách 20 triệu đồng để hỗ trợ các thôn xử lý 2 điểm xả rác tự phát nêu trên bằng biện pháp lấp cát tại chỗ hoặc di chuyển ra các hố rác tạm thời. Xã cho cắm biển cấm đổ rác, giao cho lực lượng an ninh xã thường xuyên tuần tra, phát hiện, xử lý những người đổ rác bừa bãi theo quy định của pháp luật; tích cực tuyên truyền nhân dân phân loại, xử lý rác ngay tại gia đình, đổ rác đúng nơi quy định. Tuy nhiên, chỉ được một thời gian ngắn các bãi rác lại tái phát. Nguyên nhân chính là do xã chưa xây dựng được bãi rác thải tập trung nên người dân "bí" chỗ đổ rác. Toàn xã mới có 3 trong tổng số 8 thôn bố trí được hố rác tạm thời và cũng mới chỉ có thôn Bích Lâm và thị tứ Quang Phục thành lập được tổ thu gom rác thải. UBND xã đã yêu cầu 5 thôn còn lại tìm chỗ hợp lý để làm nơi đổ rác tạm thời, nhưng các thôn không bố trí được địa điểm hoặc nếu có bố trí được thì lại gần khu dân cư nên không thể triển khai. Xã Quang Phục dự kiến xây dựng bãi chứa rác thải tập trung tại vị trí đã được huyện phê duyệt vào cuối năm nay, nhưng xem ra mục tiêu này không dễ thực hiện bởi những khó khăn liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng và nguồn kinh phí.

Ven đường 391, đoạn qua địa phận thôn An Quý (xã Nguyên Giáp) hiện đang tồn tại một bãi rác tự phát rộng khoảng 20-25 m2, gồm cả rác thải sinh hoạt và rác thải xây dựng. Ông Phạm Đức Ca, Phó Chủ tịch UBND xã khẳng định: "Đây là rác của những người nơi khác mang đến đổ, chứ nhân dân trong xã không đổ rác tại đây. Cách đây chưa lâu, người dân sống ở khu vực này gọi điện báo với xã có xe ô-tô chở chất thải vật liệu xây dựng đổ xuống khu vực này, tuy nhiên khi chúng tôi có mặt tại hiện trường thì chiếc xe đã đi mất".

Lý giải về điều này, ông Ca cho biết, xã Nguyên Giáp có bãi chứa rác thải tập trung rộng rãi. Cả 7 thôn trong xã đều có tổ thu gom rác thải hoạt động hiệu quả. Hơn nữa, gần khu vực có bãi rác thải tự phát chỉ có vài hộ dân xã Nguyên Giáp sinh sống. Bởi vậy, không thể có chuyện người dân trong xã lại mang rác ra ven đường 391 để vứt. Để giải quyết bãi rác này, UBND xã Nguyên Giáp đang dự kiến sẽ thuê máy đào hố để chôn lấp rác ngay tại chỗ, sau đó cắm biển cấm đổ rác. Xã tiếp tục cử lực lượng an ninh mai phục, phát hiện, xử phạt những trường hợp vứt và đổ rác trộm. Tuy nhiên việc này không hề dễ dàng, bởi các đối tượng thường lợi dụng thời gian các gia đình ăn cơm hoặc nghỉ ngơi để đổ trộm rác.

Là trung tâm của huyện Tứ Kỳ, thị trấn Tứ Kỳ cũng đang gặp nhiều khó khăn trong việc xử lý rác thải nói chung, các điểm xả rác tự phát ven tỉnh lộ 391 nói riêng. Theo ông Nguyễn Xuân Cương, Chủ tịch UBND thị trấn Tứ Kỳ, những năm gần đây, lượng rác thải ra môi trường ở thị trấn Tứ Kỳ tăng theo cấp số nhân. Nếu như năm 2006, mỗi ngày, Tổ vệ sinh môi trường (VSMT) thị trấn chỉ thu gom khoảng 4 m3 rác thải, thì đến năm 2014 tăng lên 20 m3. Xe ô-tô của Tổ VSMT hoạt động liên tục (bình quân 5 chuyến/ngày) nhưng lượng rác ứ đọng trong dân vẫn nhiều. Trong khi đó, bãi chứa rác thải tập trung của thị trấn đã bắt đầu đầy do khai thác và sử dụng từ nhiều năm nay, gây khó khăn cho việc thu gom, tập kết rác. Do ý thức kém, một số người dân địa phương vẫn vứt rác sinh hoạt ra ven đường 391. Bên cạnh đó, có nhiều trường hợp người đi đường cũng mang rác vứt tại địa bàn thị trấn, gây mất mỹ quan đô thị, ảnh hưởng tới môi trường. Trong thời gian qua, lực lượng an ninh của thị trấn đã phát hiện, bắt giữ 2-3 trường hợp người dân nơi khác vứt rác trộm ven đường giao thông, song do chế tài xử phạt quá nhẹ nên không đủ sức răn đe. Đối với những điểm xả rác phát sinh ven đường 391 và các khu vực khác ở thị trấn, chính quyền địa phương đã cử lực lượng dọn dẹp nhưng chỉ được một thời gian lại tái phát. "Thị trấn Tứ Kỳ đang dự kiến quy hoạch mở rộng bãi chứa rác thải tập trung, đồng thời nâng cao hơn nữa năng lực của Tổ VSMT để giải quyết khó khăn trên", ông Cương nói.

Khó xử lý

Theo ông Nguyễn Thành Chung, Trưởng Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện Tứ Kỳ, việc các địa phương đang gặp khó khăn trong xử lý dứt điểm các điểm xả rác thải tự phát, nhất là trên tuyến đường 391 xuất phát từ những nguyên nhân như: một số xã chưa quy hoạch được diện tích xây dựng bãi chứa rác thải tập trung, xã đã quy hoạch được thì lại thiếu kinh phí xây dựng; nhiều thôn chưa thành lập được tổ thu gom rác thải, một số tổ hoạt động kém hiệu quả; ý thức của người dân trong việc bảo vệ môi trường còn hạn chế, vẫn xả rác không đúng nơi quy định; công tác kiểm tra, giám sát, phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm quy định về VSMT ở nhiều địa phương còn chưa kịp thời... Bên cạnh đó, chế tài xử phạt các trường hợp vi phạm của Nhà nước còn quá nhẹ, chưa đủ sức răn đe. Theo Nghị định số 179/2013/NĐ-CP ngày 14-11-2013 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, tại điều 20, khoản 1, điểm b quy định: "Phạt tiền từ 100 nghìn đồng đến 200 nghìn đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ rác thải không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng".

Ngày 13-8, UBND huyện đã tổ chức họp với Chủ tịch UBND một số xã để nghe báo cáo tình hình thu gom, xử lý rác thải tại cơ sở, đồng thời bàn biện pháp giải tỏa các điểm thu gom, tập kết rác không đúng quy định trên địa bàn xã, thị trấn quản lý. Theo đó, để giải quyết tình trạng nêu trên, trong thời gian tới, UBND huyện chỉ đạo các địa phương tiếp tục thực hiện nghiêm túc Đề án thu gom và xử lý rác thải; kiện toàn và tổ chức thành lập các tổ thu gom rác thải ở các thôn, khu dân cư; Đài Phát thanh huyện và đài truyền thanh các xã, thị trấn tăng cường tuyên truyền về công tác bảo vệ môi trường, các chế tài xử phạt đối với những hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường, vận động nhân dân tự phân loại, xử lý rác ngay tại gia đình. Các địa phương tập trung huy động nguồn lực xây dựng bãi chứa rác thải tập trung, có thiết kế phù hợp, ưu tiên kinh phí cho công tác bảo vệ môi trường; nhanh chóng giải quyết các điểm xả rác thải tự phát. Các ngành chuyên môn tập trung hướng dẫn các địa phương thành lập tổ thu gom rác thải; xây dựng kế hoạch cấp kinh phí xử lý rác thải hằng năm cho các địa phương...

AN THANH