Dòng sông mùa xuân

Không có mấy miền quê trên đất nước mình không gắn với một dòng sông, một khúc sông nào đó. Sông cứ miệt mài vừa nghiêng vặn, vừa lắng mình chảy qua bốn mùa cùng dòng chảy thời gian bất tận để làm nên vẻ đẹp của quê hương xứ sở. Trong bốn mùa, có lẽ sông đẹp nhất vào mùa xuân!

Mùa xuân là thời điểm sông đã bỏ lại sau lưng mình một miền hun hút gió lạnh và mênh mang quạnh vắng của mùa đông khắc nghiệt. Đó cũng là lúc sông chưa phải hứng những trận mưa như trút, những cơn lũ cuồng nộ của mùa hạ và đầu mùa thu. Sông mùa xuân êm đềm, xanh trong trôi đi trong nắng vàng, gió ấm và sương giăng mỏng như tấm voan dịu dàng của cô dâu trong ngày cưới. Nắng xuân vừa đủ mềm, đủ sáng khiến mặt sông như tấm gương soi đầu năm. Trời đủ xanh và mây cũng đủ êm để phản chiếu xuống lòng sông một khoảng không gian đủ cho lòng người xao động.

Nếu ngồi trên xe ô tô từ trung tâm thành phố tấp nập, ồn ào, qua một cây cầu lớn bắc qua con sông để ra vùng ngoại ô trong một ngày xuân đẹp trời, bạn hãy mở cửa xe để mặc những đợt gió sông mát lành ùa vào ô cửa, thổi tung những lọn tóc và phần phật hòa vào tiếng cười, tiếng nói trong một vũ điệu phiêu linh tận cùng của đất trời mùa xuân. Bạn hãy dõi mắt về phía xa để thấy mặt sông xuân mênh mang, xanh thẳm đang lóe lên những vệt sáng của nắng ấm ngọt mềm. Dường như ở thành phố nào trên đất nước mình, bạn cũng có thể tìm được khung cảnh và cảm giác ấy. 

Cái đẹp của sông xuân còn gắn với vẻ đẹp của cỏ cây, hoa lá, bãi bờ mùa xuân. Nếu bạn đã có dịp đi qua nhiều dòng sông mùa xuân, bạn sẽ gặp những triền sông bung biêng tím trong sắc hoa xoan, rừng rực đỏ trong màu hoa gạo, bát ngát trong nền xanh yên bình muôn thuở và chủy chung của những rặng tre xứ sở. Những bãi bờ ven sông góp thêm nét mềm mại, tươi tắn cho bức tranh xuân miền sông nước. Trên nền phù sa nâu trầm, đầm ấm của mùa xuân, ngô, đỗ, dâu, cà, vừng, lạc... thỏa sức đua xanh. Màu xanh như muốn tràn từ bãi bờ xuống đến tận mép những con sông mà soi gương, khoe dáng. Mà cái sắc xanh của cây cỏ mùa xuân sao dễ mềm lòng đến thế. Nó cứ biếc ngời, non tơ, mỡ màng và sáng bừng cả dòng sông bát ngát. 

Mùa xuân còn là mùa của lễ hội. Lễ hội mùa xuân mang trong mình những trầm tích văn hóa được kết đọng qua nhiều thăng trầm, đổi thay của dân tộc. Nhiều giá trị văn hóa đặc sắc được gắn liền với những dòng sông. Mỗi dịp xuân về, trên những khúc sông quê, nhiều lễ rước nước cầu may, nhiều hội đua thuyền, hội hát, hội hoa đăng được tổ chức khiến dòng sông đất nước bừng lên những sắc màu lấp lánh phản chiếu nhiều vẻ đẹp tâm hồn Việt. Đã có lần, tôi được theo các liền anh, liền chị quan họ đi thuyền rồng trên sông Cầu dự một cuộc hát giao duyên trong một hội xuân. Những ánh mắt, nụ cười hòa cùng những câu hát lí lơi mời gọi, những tà áo mớ ba, mớ bảy chấp chới trong gió xuân khiến lòng người nao nức, say mê, tha thiết. Lúc ấy, tôi chợt nhận ra những con sông xứ sở mình sao nồng nàn, nghĩa tình đến thế.

Mùa xuân lại về trên những dòng sông. Nếu có dịp, bạn hãy theo một con thuyền đi dọc một dòng sông đất nước. Chắc chắn, bạn sẽ cảm thấy bước chân phiêu du của mình có thêm nhiều ngỡ ngàng, say đắm. Ngắm những người đánh cá bình thản ngồi trên thuyền thả lưới, giăng câu, những gọng vó kéo lên sáng lóa ánh mặt trời, ngắm những bông gạo đỏ dập dềnh trên sóng nước, ngắm ruộng vườn, làng mạc trải xanh xa theo chiều dài của dòng sông, nghe những câu hò, điệu hát thắm tình, đượm nghĩa, bạn sẽ thấy lòng mình dâng trào, xao động niềm thiết tha với mùa xuân, với thiên nhiên và xứ sở. Và chắc hẳn, bạn cũng như tôi sẽ mong những con sông quê mình còn mãi, trong mãi cùng những mùa xuân đất nước.

NGUYỄN VĂN SONG