Ứng cử viên cần làm gì để thu hút cử tri?: Bài 1: Hiểu và thực hiện đúng các quy định pháp luật về vận động bầu cử

Việc gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị tiếp xúc cử tri ở địa phương nơi mình ứng cử là một trong 2 hình thức vận động bầu cử. Trong ảnh: Các ứng cử viên đại biểu Quốc hội tiếp xúc cử tri huyện Kinh Môn. Ảnh tư liệu

Để thực hiện có kết quả hoạt động vận động bầu cử, trước hết ứng cử viên (ƯCV) phải nắm vững và thực hiện đúng các quy định của pháp luật về hoạt động này trong Luật Bầu cử.

Người được giới thiệu ứng cử có quyền được tiếp xúc với cử tri. Theo khoản 3, điều 62, người được giới thiệu ứng cử sẽ được mời đến dự các hội nghị tiếp xúc cử tri (TXCT) do Ủy ban MTTQ các cấp tổ chức, mà không phải tự mình "đi tìm" cử tri để vận động.

Các cơ quan, tổ chức nơi có người được giới thiệu ứng cử có trách nhiệm tạo điều kiện thuận lợi cho người ứng cử (NƯC) thực hiện quyền TXCT. NƯC không phải chi phí cho hoạt động TXCT mà do ngân sách nhà nước bảo đảm. Các hoạt động vận động bầu cử, TXCT được công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Quá trình vận động bầu cử phải bảo đảm các nguyên tắc: "Việc vận động bầu cử được tiến hành dân chủ, công khai, bình đẳng, đúng pháp luật, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội. NƯC đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND ở đơn vị bầu cử nào thì thực hiện vận động bầu cử tại đơn vị bầu cử đó. Các tổ chức phụ trách bầu cử và thành viên của các tổ chức này không được vận động cho NƯC". Cần hiểu đúng nguyên tắc này, ƯCV không được sử dụng ảnh hưởng của mình hoặc dùng tiền bạc, vật chất để vận động; không được lén lút gặp gỡ cử tri, không được nói xấu hoặc hạ thấp uy tín ƯCV khác; không được nhờ người khác vận động.

Vận động bầu cử được thực hiện trong khung thời gian quy định. "Thời gian tiến hành vận động bầu cử được bắt đầu từ ngày công bố danh sách chính thức những NƯC và kết thúc trước thời điểm bắt đầu bỏ phiếu 24 giờ" (điều 64). Ngày công bố danh sách chính thức ƯCV được quy định tại điều 57 và điều 58 của Luật Bầu cử, chậm nhất 25 ngày trước ngày bầu cử. Như vậy, trước ngày đó, các ƯCV không được thực hiện vận động bầu cử và phải kết thúc trước thời điểm bỏ phiếu một ngày.  

Vận động bầu cử được thực hiện qua hai hình thức: 

Một là, thông qua việc gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại hội nghị TXCT ở địa phương nơi mình ứng cử. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp) tỉnh chủ trì phối hợp với UBND ở đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị TXCT cho những người ứng cử đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND cấp tỉnh. Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp huyện, cấp xã phối hợp với UBND cấp xã tại đơn vị bầu cử tổ chức hội nghị TXCT cho những NƯC đại biểu HĐND cấp mình. Như vậy, ƯCV chỉ được gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri tại các hội nghị do Ủy ban MTTQ các cấp tổ chức, không được tự tổ chức hội nghị tiếp xúc, không tiếp xúc riêng lẻ với cử tri.

Tại các hội nghị TXCT, ƯCV có trách nhiệm trình bày chương trình hành động (CTHĐ) của mình trước cử tri. "Từng người ứng cử báo cáo với cử tri về CTHĐ của mình nếu được bầu làm đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND. Cử tri nêu ý kiến, đề đạt nguyện vọng của mình với những NƯC. NƯC và cử tri trao đổi dân chủ, thẳng thắn và cởi mở những vấn đề cùng quan tâm". Như vậy, ƯCV phải tự xây dựng cho mình một CTHĐ với sự cam kết, lời hứa với cử tri nếu được bầu làm đại biểu; chuẩn bị ý kiến trao đổi với cử tri về những vấn đề cử tri quan tâm.

Hai là, hình thức vận động bầu cử thông qua các phương tiện thông tin đại chúng. NƯC đại biểu Quốc hội trình bày với cử tri về dự kiến CTHĐ của mình nếu được bầu làm đại biểu Quốc hội khi trả lời phỏng vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương nơi mình ứng cử và trên trang thông tin điện tử về bầu cử đại biểu Quốc hội của Hội đồng bầu cử quốc gia. NƯC đại biểu HĐND trình bày với cử tri về dự kiến CTHĐ của mình nếu được bầu làm đại biểu HĐND khi trả lời phỏng vấn trên các phương tiện thông tin đại chúng ở địa phương và trên trang thông tin điện tử về bầu cử của Ủy ban bầu cử (nếu có). Hội đồng bầu cử quốc gia, Ủy ban bầu cử có trách nhiệm chỉ đạo cơ quan quản lý trang thông tin điện tử thực hiện đúng các quy định của pháp luật về việc đăng tải nội dung vận động bầu cử. UBND cấp tỉnh tổ chức việc đăng tải CTHĐ của NƯC đại biểu Quốc hội, ứng cử đại biểu HĐND trên các phương tiện thông tin đại chúng của địa phương.

Như vậy, Luật Bầu cử chỉ cho phép ƯCV được thực hiện vận động bầu cử với hai hình thức như trên, ngoài ra không được sử dụng các hình thức vận động nào khác.

ƯCV cũng không được vi phạm những điều cấm trong vận động bầu cử như:  Lợi dụng vận động bầu cử để tuyên truyền trái với Hiến pháp và pháp luật hoặc làm tổn hại đến danh dự, nhân phẩm, uy tín, quyền, lợi ích hợp pháp khác của tổ chức, cá nhân khác. Lạm dụng chức vụ, quyền hạn để sử dụng phương tiện thông tin đại chúng trong vận động bầu cử. Lợi dụng vận động bầu cử để vận động tài trợ, quyên góp ở trong nước và nước ngoài cho tổ chức, cá nhân mình... 

Các ƯCV khi thực hiện quyền vận động bầu cử cần nắm vững và thực hiện nghiêm túc các quy định pháp luật liên quan. Nếu vi phạm những quy định trên đây thì ƯCV khác hoặc cử tri có quyền kiến nghị đến cơ quan phụ trách bầu cử xem xét, nếu vi phạm nghiêm trọng có thể bị xóa tên khỏi danh sách ứng cử.

LƯƠNG ANH TẾ

---------------
Kỳ sau: Xây dựng hình ảnh trước công chúng để thu hút cử tri