Có thể xóa được ký ức

Cácnhà nghiên cứu thường tranh cãi về nguyên nhân con người quên, ví dụtại sao ký ức ngắn hạn mới dung nạp tan biến rất nhanh. Có thuyết chorằng, những ký ức như vậy không ổn định nên mờ dần theo thời gian. Theomột thuyết khác, sự can thiệp bên ngoài khiến ký ức ngắn hạn bị ghi đèkhi dữ liệu mới được đưa vào.

Cả hai thuyết này đều cho rằng, quên là một cơ chế thụ động. Tuy nhiên,theo nghiên cứu mới nhất, “đó là hệ thống chủ động xóa bỏ ký ức, hoàntoàn độc lập với các cơ chế tạo ra ký ức, Yi Zhong - nhà thần kinh họccông tác tại Trường Đại học Thanh Hoa (Trung Quốc) và Phòng thí nghiệmCold Spring Harbor (Mỹ) - nhận định.

Ông Zhong và cộng sự phát hiện ra cơ chế mới sau khi cho ruồi giấm ngửihai mùi. Khi ruồi giấm ngửi mùi thứ nhất, họ gây sốc nhẹ thông qua châncủa chúng. Thông thường, điều này khiến ruồi giấm tránh mùi bị gây sốcvà tìm đến mùi thứ hai.

Mỗi phút,một lượng máu tương đương 3 lon sô đa chạy qua não

Trong đợt thí nghiệm đầu tiên, các nhà nghiên cứu để ruồi giấm yên khithời gian huấn luyện ngửi mùi kết thúc. Sau đó, họ tái kiểm tra ruồigiấm ở những thời điểm nhất định khi mà trí nhớ của chúng đã mờ dần.Trong đợt thí nghiệm thứ hai, các nhà nghiên cứu làm gián đoạn ký ứcmùi - sốc của ruồi giấm bằng cách cho chúng ngửi hai mùi mới. Cuốicùng, họ đảo ngược bài học của ruồi giấm bằng cách gây sốc khi chochúng ngửi mùi thứ hai.

Trong mọi trường hợp, ruồi giấm quên hết những sự kiện, bài học trướcđó. Các nhà nghiên cứu cho rằng, nguyên nhân là do một loại protein tênlà Rac đã được giải phóng theo thời gian. Loại phân tử này tương tácnhanh hơn khi ruồi giấm bị rối trí vì những trải nghiệm mới hoặc bốirối trước thông tin trái chiều.

Khi Rac bị phong tỏa, ruồi giấm lưu giữ ký ức mới dung nạp lâu hơn, từvài giờ đến hơn một ngày. Khi các nhà nghiên cứu tăng lượng Rac trongnơ-ron của loài côn trùng này, những ký ức mới nhanh chóng bị xóa bỏ.Các nhà khoa học vẫn chưa hiểu rõ những phân tử nào tham gia vào quátrình hình thành ký ức. “Bằng cách nghiên cứu những thứ bị xóa bỏ hoặcthay đổi do cơ chế mới này, chúng ta có thể xác định được nền tảng vậtliệu của trí nhớ”, ông Zhong nói.

Các nhà nghiên cứu cho rằng, cơ chế quên mà họ mới phát hiện ở ruồigiấm có thể tương tự ở các loài vật khác, ví dụ như chuột. Một điều thúvị là, những thay đổi ở các phân tử khác liên quan đến Rac có quan hệvới sự chậm phát triển trí tuệ ở con người.

“Chúng tôi đang tiếp tục thí nghiệm để xem cơ chế quên này có áp dụngvới ký ức dài hạn hay không. Rac hoặc các phân tử liên quan có thể làmục tiêu của việc sản xuất thuốc xóa trí nhớ”, ông Zhong nói.

Mặc dù loại thuốc này có thể bị lợi dụng cho những mục đích đen tối,nhưng chúng sẽ giúp chữa trị các chứng rối loạn khiến con người cứ phảinhớ mãi những chấn thương tinh thần.