Nông dân hết cảnh “đánh bạc” với trời?

Để giảm thiệt hại do thiên tai và dịch bệnh, người dân nên tham gia BHNN.

Những ngày này, chị Nguyễn HồngNgát ở thôn Tiền, xã Dục Tú (Đông Anh - Hà Nội) đứng ngồi không yên. Cảgia tài là đàn lợn đang chuẩn bị xuất chuồng bỗng nhiên lăn đùng ra ốm.Cán bộ thú y xã xác định lợn nhà chị bị mắc bệnh tai xanh cần phải tiêuhủy gấp. Xót của nhưng không biết làm thế nào, chị than: “Tôi dự địnhlần này bán lợn sẽ dành tiền mua chiếc xe máy đi lại cho đỡ vất vả. Giờthì mất sạch rồi”.

Chị Ngát là một trong số hàngngàn gia đình đang lâm vào cảnh khó khăn khi dịch lợn tai xanh bùngphát. Dịch xảy ra đã khiến 21.500 con lợn phải tiêu hủy. Và theo dựbáo, số lợn bị tiêu hủy sẽ còn tăng lên trong thời gian tới khi dịch cónhững diễn biến phức tạp.

Thời điểm này, người chăn nuôikhông chỉ đối mặt với dịch bệnh tai xanh mà còn phải lo chống bệnh cúmgia cầm, lở mồm long móng trên gia súc. Thiệt hại do thiên tai và dịchbệnh gây ra cho ngành nông nghiệp nước ta lên đến hàng nghìn tỷđồng/năm.

Song song với dịch bệnh trên giasúc, gia cầm, năm 2010, ngành trồng trọt, nuôi trồng thủy sản... cũnggặp muôn vàn khó khăn do hạn hán, nước mặn xâm nhập. Nhiều nông dân đãphải thốt lên rằng: “Chưa bao giờ chúng tôi lâm vào cảnh “đánh bạc” vớitrời mà phần thua đã được báo trước như vậy”.

Các chuyên gia kinh tế cho rằng,nông dân - người làm ra hạt gạo nuôi cả xã hội, vẫn đang gánh chịunhiều thiệt thòi. TS. Lê Đức Thịnh, Viện Chính sách và Chiến lược pháttriển nông nghiệp, nông thôn (Bộ Nông nghiệp và PTNT) nhận định, chênhlệch giữa nông thôn và thành thị ngày càng lớn, từ thu nhập đến phúclợi xã hội, hệ thống hạ tầng. Đơn cử như nông dân Đồng bằng sông CửuLong làm ra 90% lượng gạo xuất khẩu của cả nước; người dân Tây Nguyênsản xuất ra phần lớn càphê xuất khẩu nhưng đời sống của họ gần như thấpnhất cả nước.

Giúp nông dân hạn chế thiệt hại

Bao giờ nông dân hết cảnh "đánh bạc" với trời?

Nhiều người cho rằng, bảo hiểmnông nghiệp là chính sách hay nhưng để nó thành công điều quan trọngnhất là phải thay đổi nhận thức của nông dân. Từ trước tới nay, nôngdân sản xuất manh mún, chưa có thói quen mua bảo hiểm trong khi nguyêntắc khi tham gia bảo hiểm nông nghiệp là nông dân phải trích một phầnlợi nhuận gửi công ty bảo hiểm để đề phòng trường hợp rủi ro. Thêm vàođó, nông dân rất sợ việc đánh giá thiệt hại không khách quan và mấtnhiều thời gian của các công ty bảo hiểm... Điều này cũng lý giải vìsao trước đây đã có một số doanh nghiệp tham gia vào thị trường nàynhưng đã thất bại. Do vậy, Đề án lần này cần phải tránh được “vết xeđổ” trước đó. Muốn vậy, trước hết phải tuyên truyền thật tốt để nôngdân hiểu được lợi ích của việc tham gia bảo hiểm, bản thân các doanhnghiệp cũng phải tạo được lòng tin cho nông dân, có như vậy, nông dânsẽ tự giác tham gia vào thị trường này.

TS. Nguyễn Minh Châu, Viện trưởngViện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam cho rằng, trong nền kinh tế thịtrường, nông dân thường xuyên đối mặt với những yếu tố rủi ro, nhưnglại không thấy được những lợi ích lâu dài. Khi nông dân có vùng nôngsản hàng hóa và đầu ra ổn định, thu nhập nâng lên thì ý thức tự bảo vệcũng được hình thành lên. Khi đó, bảo hiểm nông nghiệp sẽ dễ thực hiệnhơn.

Cùng quan điểm này, TS. Võ Mai,Phó chủ tịch Hội Làm vườn Việt Nam cho rằng, muốn thực hiện tốt chínhsách bảo hiểm nông nghiệp cho nông dân, Nhà nước cần xem xét xây dựngmô hình thí điểm trước, sau đó rút kinh nghiệm để nhân rộng. “Tham giabảo hiểm nông nghiệp về nguyên tắc, nông dân bán hàng sẽ phải trích mộtphần thu nhập cho bảo hiểm nông nghiệp để khi mất giá, bảo hiểm sẽ bùlại. Nhưng hầu như nông dân chưa hiểu được lợi ích đó. Tôi nghĩ phảixây dựng được mô hình, loại nông sản, trước mắt nên chọn những hợp tácxã đang ăn nên làm ra để thử nghiệm, sau đó mới nhân rộng. Nói chungviệc triển khai bảo hiểm nông nghiệp cần có lộ trình chứ không phảitrong ngày một ngày hai”, bà Mai nói.

(Theo Kinh tế Nông thôn)