Phận nghèo... mong manh

Hồi đầu năm, anh trưởng thôn T.H. khoe với tôi rằng, làng anh có tỷ lệ hộ nghèo thấp nhất xã. Tôi rất mừng, vì lâu nay thôn này vẫn có hộ nghèo đông.

- Bí quyết gì làm cho thôn ta giảm nghèo nhanh thế? - Tôi hỏi.

- Vẫn là "từ đất dấy lên" thôi - Anh nhắc lại một câu hát về quê hương.

- Nói rõ xem nào?

- Chuyển đổi cây trồng. Nếu chỉ làm lúa thì khó lên lắm. Vì thế, thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng gần đây, một số người chuyển hướng từ lúa sang màu và làm vụ đông. Quả nhiên, thu lợi trên diện tích mỗi sào màu gấp nhiều lần cây lúa. Thế rồi nhiều người trong làng làm theo, trong đó có cả những hộ nghèo, trước đây không bao giờ dám nghĩ đến có tiền triệu trong tay, thì giờ thu nhập bình quân đã trên chuẩn nghèo....

Bẵng đi một thời gian, gặp lại trưởng thôn, tôi hỏi:

- Làng năm nay xóa nghèo rồi chứ?

- Không xóa được mà còn tăng lên nữa kia.

- Thế là thế nào?

- Làm ăn gặp rủi ro, vận hạn, bệnh tật, rỗi lỗ nhiều hơn lãi...

Rồi anh kể: có mấy nhà trồng màu như dưa thì gặp mưa nhiều thối quả non; có nhà trồng hành tây thì bị giống... "đểu"; có nhà bị tai nạn giao thông, không làm kịp vụ, bỏ giống, bỏ đất; lại có nhà có người bị bệnh trọng, đi hết viện này đến viện khác, bỏ rau quá lứa, để lúa quá thì; rồi giá cả thứ gì cũng đắt hơn năm trước, từ cân phâ đến lít dầu chạy máy làm đất... Anh tóm lại:

- Ngần ấy thứ tác động vào người làm ruộng, trong đó có người nghèo, anh bảo làm sao mà khá lên được?

- Nhưng đã rà soát hết đâu mà biết?

- Chưa hết, nhưng bức tranh người nghèo đã rõ dần qua cung cánh làm ăn. Có nhà tái nghèo, nhà khá thì cận nghèo là cái chắc. Anh cũng thấy phận nghèo... mong manh chứ?

Tôi gật đầu chia sẻ.

TRỌNG NGUYỄN