Vài suy nghĩ về tuổi trẻ và sự cống hiến

 Nói một cách khác, cống hiến là sự biểu hiện của phẩm chất đạo đức, của phong cách văn hóa, hành vi ứng xử của con người. Nó phản ánh bản chất của con người trong sự cư xử với các mối quan hệ vật chất và tinh thần trong gia đình và xã hội.

Với quan điểm này, chúng ta có thể đánh giá sự cống hiến của thanh niên hiện nay như thế nào? Quả thực đây là một vấn đề không đơn giản. Lời khen thanh niên có nhiều, nhưng lời chê bai cũng không ít. Muốn biết sự đúng sai của những lời khen, chê ấy, chúng ta phải bắt đầu xem xét từ cái cốt lõi nhất của phẩm chất đạo đức, ý thức lao động, trình độ học vấn để phân tích, giải quyết các vấn đề có liên quan đến hành vi, cử chỉ, lời nói, phong cách trong lối sống của thanh niên hiện nay. Theo tôi, cái cốt lõi của phẩm chất đạo đức ở thanh niên hiện nay là sự cống hiến tài năng, sức lực của mình cho sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước. 

Ở lứa tuổi thanh niên còn ngồi trên ghế nhà trường, nhất là bậc giáo dục cao đẳng, đại học thì sự cống hiến thể hiện rõ rệt nhất là kết quả học tập và tu dưỡng, tinh thần vượt qua mọi khó khăn để vươn lên nắm vững những hệ thống khái niệm khoa học, những kỹ năng, kỹ xảo nghề nghiệp cần thiết nhằm tạo cho mình một vốn hiểu biết phong phú để sau này có thể làm tốt những nhiệm vụ được giao. Đã có không ít các em học sinh, sinh viên đoạt huy chương vàng, bạc, đồng trong các kì thi Ô-lim-pích quốc tế, góp phần làm rạng rỡ tên tuổi Việt Nam trên trường quốc tế.

Ở lứa tuổi thanh niên đã rời ghế nhà trường, đang đứng ở một vị trí nào đó trong dây chuyền sản xuất của xã hội hoặc trong các cơ quan nhà nước thì sự cống hiến của thanh niên được biểu hiện tập trung ở năng suất lao động cao, chất lượng tốt, ý thức tiết kiệm  thời gian, ý chí quyết tâm vươn tới sự sáng tạo trong công việc nhằm làm ra nhiều của cải vật chất và tinh thần cho xã hội. Đã có nhiều tấm gương điển hình của thanh niên trên các lĩnh vực hoạt động văn hóa, giáo dục, khoa học, nghệ thuật, thể thao, an ninh quốc phòng...

Với quan điểm nhìn nhận sự cống hiến của thanh niên như trên, hẳn chúng ta sẽ vui mừng thấy thế hệ thanh niên hiện nay đã và đang gìn giữ được những trang sử truyền thống tốt đẹp của thế hệ họ, đã có những khởi sắc rất đáng tự hào về sự cố gắng trong học tập, lao động, chiến đấu và hoạt động xã hội. Tuy nhiên, điều cần nói đến là trong thanh niên hiện nay, còn một bộ phận không nhỏ chưa thể hiện được sức mạnh của tuổi hai mươi để đáp ứng các yêu cầu của xã hội, lý tưởng cuộc sống còn mờ nhạt, tâm huyết công việc chưa đạt đến độ say sưa. Hiện nay có không ít người còn phàn nàn, kêu ca về những thiếu sót của thanh niên trong ăn mặc, giao tiếp, đi đứng, lối sống… Điều đó là có thực, nhưng tôi nghĩ đó không phải là bản chất của thanh niên. Mọi người cần phải nắm được những đặc điểm tâm sinh lý của thanh niên để có thể thông cảm với họ những điều cần thiết trong cuộc sống và giúp đỡ họ vượt qua những giới hạn mà họ chưa đạt được. Và cái chính là chúng ta phải thường xuyên động viên, khuyến khích thanh niên, tạo điều kiện cho họ biết xây dựng cuộc sống theo những quy luật của cái đẹp. Muốn vậy, theo tôi cần phải giải quyết được mấy vấn đề cơ bản sau:

- Đoàn Thanh niên các cấp cần tăng cường hơn nữa việc giáo dục cho đoàn viên, thanh niên nhận thức đầy đủ, sâu sắc về tầm cao, vẻ đẹp của thế hệ mình và trách nhiệm to lớn đối với sự nghiệp cách mạng trên quê hương, đất nước.

- Xã hội cần quan tâm hơn nữa đến đời sống của thanh niên cả về mặt vật chất lẫn tinh thần với phương châm đào tạo, bồi dưỡng những chủ nhân tương lai của đất nước. Phải nhanh chóng tìm cách giải quyết cho một bộ phận không nhỏ thanh niên hiện nay  chưa có việc làm theo nguyên tắc tổ chức hoạt động là yếu tố cốt lõi của sự hình thành nhân cách. Đây là một trong những nguyên nhân làm giảm sút ý chí phấn đấu của bộ phận thanh niên ở các lớp cuối cấp THPT và các trường chuyên nghiệp.

Cuộc sống là một dòng chảy liên tục, trong đó các thế hệ vừa đan xen vào nhau, vừa kế tiếp nhau. Đạo lý của cuộc sống là những thế hệ đi trước phải có trách nhiệm đào tạo, bồi dưỡng thế hệ đi sau dựa trên nguyên lý của thời đại.   

  TS. PHẠM TRUNG THANH(Đại học Thành Đông)