Nhà hàng, khách sạn chủ yếu dùng gừng độc của Trung Quốc

Ngày 20-5, Cục trưởng Bảo vệ Thực vật (Bộ NN&PTNT) Nguyễn Xuân Hồng cho biết, sau khi phát hiện gừng Trung Quốc nhiễm chất độc tính cao- Aldicarb, đã yêu cầu truy tìm nguồn và đưa chất trên vào danh mục bắt buộc kiểm soát các loại củ nhập khẩu.

Gừng Trung Quốc củ to, vàng thẫm, bóng bày bán tại chợ đầu mối Đền Lừ (Hà Nội).  Ảnh: Phạm Anh.

Độc tính cao gấp 3 lần cho phép

Ông Hồng cho biết, sau khi có thông tin về việc nông dân ở tỉnh Sơn Đông (Trung Quốc) sử dụng Aldicarb (một loại thuốc trừ sâu cực độc) dùng trong sản xuất gừng, đã chỉ đạo tăng cường kiểm tra an toàn thực phẩm (ATTP) gừng nhập khẩu.

Đồng thời, cơ quan này lấy 50 mẫu gừng Trung Quốc bán 10 chợ có quy mô lớn của Hà Nội và TP HCM để kiểm tra.

Kết quả phân tích đã phát hiện 1/50 mẫu (tỷ lệ 2%) gừng có Aldicarb, với dư lượng là 0,06ppm, cao gấp 3 lần so với mức quy định của Ủy ban Tiêu chuẩn thực phẩm Quốc tế (CODEX) - 0.02ppm và gấp 1,2 lần so với mức cho phép của EU và Nhật Bản (0.05ppm).

Thưa ông, sẽ kiểm soát gừng nhập khẩu từ Trung Quốc thế nào?

Mẫu chứa Aldicarb vượt mức cho phép được xác định lấy ở chợ Bình Điền (TP HCM). Với mức dư lượng trên, một người trọng lượng 50 kg, phải ăn hết 3 kg/ngày mới có những dấu hiệu ngộ độc. Do mức nhiễm Aldicarb chưa ở dạng nguy cấp, gấp hàng chục, hàng trăm lần, nên chưa áp dụng liền các biện pháp tịch thu, tiêu hủy.

Hiện chúng tôi đang cho kiểm tra, lật lại hồ sơ truy xuất nguồn gừng này do Cty nào nhập và nhập ở địa phương nào bên Trung Quốc, để áp dụng biện pháp kiểm tra chặt nguồn đó.

Cục Bảo vệ Thực vật (BVTV) cũng bổ sung Aldicarb vào danh mục các hoạt chất BVTV bắt buộc phải kiểm tra ATTP với gừng và các loại củ từ nước ngoài nhập vào Việt Nam. Thực tế, ở Việt Nam không cho đăng ký chất này vào danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam, vì có độ độc cao, tác động mạnh vào thần kinh.

Nhà hàng, khách sạn chủ yếu dùng gừng Trung Quốc

Gừng Trung Quốc hàng năm vẫn tuồn đều về Việt Nam?

Theo thống kê, từ đầu năm tới nay, lượng gừng nhập khẩu từ Trung Quốc qua 3 cửa khẩu chính là TPHCM, Lạng Sơn và Lào Cai hơn 700 tấn. Gừng Trung Quốc tuy không thơm, cay như gừng ta, nhưng do củ to, mẫu mã đẹp nên ở các khách sạn, nhà hàng dùng nhiều (vì dễ thái, bày biện đẹp mắt).

Loại gừng này cũng dùng nhiều làm mứt, bánh kẹo. Gừng Trung Quốc thường nhập nhiều vào mấy tháng cuối năm, số lượng vài nghìn tấn. Con số này không nhiều, so với hơn nửa triệu tấn các loại rau củ quả như táo, lê, cam quýt...

Ông nguyễn Xuân Hồng.

Ông có khuyến cáo gì tới người dân để hạn chế trúng độc?

Dựa trên tỷ lệ mẫu có chứa dư lượng và mức dư lượng thực tế phát hiện, chúng tôi cho rằng, nguy cơ mất ATTP của gừng Trung Quốc hiện có mặt tại thị trường Việt Nam (do chứa hoạt chất Aldicarb) là không cao. Mặt khác, lượng gừng ăn hàng ngày không nhiều như các loại rau, củ quả khác, nên người tiêu dùng không nên quá lo lắng.

Tuy nhiên, để giảm thiểu nguy cơ mất ATTP, Cục BVTV khuyến cáo người sử dụng gừng nên rửa sạch và bóc kỹ vỏ trước khi sử dụng. Thực tế, chất Aldicarb chủ yếu bám ở lớp vỏ, và dễ tan trong nước. Aldicarb dùng để diệt loại trùng và sâu hại trong đất; có dạng hạt, đưa vào đất, giống như phân bón.

Ngoài gừng, hiện Việt Nam đang áp dụng kiểm tra, kiểm soát với các loại rau, củ quả khác nhập từ Trung Quốc thế nào để bảo vệ người tiêu dùng?

Với Trung Quốc, chúng ta đang kiểm tra bắt buộc 15 hoạt chất, trên các mặt hàng rau, củ, quả nhập khẩu, và nay bổ sung thêm chất Aldicarb.

Ngoài việc tăng cường giám sát mặt hàng gừng, hiện chúng ta đang tập trung vào 5 trái cây là táo, lê, cam quýt, dưa, nho. Đây là những loại dân mình ăn nhiều nhất, nhập khẩu nhiều nhất và nguy cơ nhiễm các chất độc hại cũng cao nhất.

Hiện có 1.200 hoạt chất thuốc BVTV được sử dụng trên thế giới, nên chúng tôi buộc phải đánh giá nguy cơ rủi ro để loại bỏ dần. Chẳng hạn, với trái cây, sẽ loại bỏ trước hết là các thuốc trừ cỏ, thuốc trừ sâu bệnh.

Cùng đó, sẽ dựa vào thông tin các nước nhập hàng Trung Quốc cảnh báo; kết hợp phân tích trên cây táo, lê... về đặc điểm phát triển, và có sâu bệnh gì, dân hay sử dụng hoạt chất gì, để từ đó kiểm soát chặt chẽ hơn.

PHẠM ANH (TP)