Miền đông Ukraine tuyên bố sẽ thành lập nhà nước độc lập

Theo Đài Tiếng nói nước Nga, nhóm ly khai ở tỉnh Donetsk tuyên bố trong cuộc trưng cầu ý dân ngày 11-5 có tới 75% cử tri đã đi bỏ phiếu và 89% ủng hộ độc lập. Ông Denis Pushilin, thị trưởng tự phong của thành phố Donetsk, tuyên bố sẽ thành lập một nhà nước độc lập với quân đội riêng. Trong khi đó, ủy ban bầu cử tự phong ở tỉnh Luhansk cho biết 81% người dân địa phương đi bỏ phiếu và tới 96% ủng hộ độc lập. Sau một tuần nữa, Donetsk và Luhansk sẽ tiếp tục tổ chức trưng cầu ý dân về việc sáp nhập vào Nga.

Phản ứng lại, Tổng thống tạm quyền Ukraine Oleksandr Turchynov tuyên bố các cuộc trưng cầu ý dân ở miền đông là “trò hề không có cơ sở pháp lý”. “Trò hề mà bọn khủng bố ly khai gọi là trưng cầu ý dân chỉ là hành vi tuyên truyền nhằm che đậy tội giết người, bắt cóc, bạo lực và các tội ác nghiêm trọng khác” - ông Turchynov nhấn mạnh.

Ông khẳng định chính quyền Kiev mong muốn đối thoại với người dân miền đông Ukraine, “những người không để tay dính máu và sẵn sàng thực hiện các mục tiêu họ mong muốn theo cách thức hợp pháp”. Còn Bộ Ngoại giao Ukraine mô tả các cuộc bỏ phiếu “do điện Kremlin tổ chức và hỗ trợ tài chính”.

Châu Âu đã chỉ trích kịch liệt các cuộc trưng cầu ý dân. Theo AFP, ngoại trưởng Thụy Điển viết trên trang mạng xã hội Twitter: “Kết quả cuộc trưng cầu ý dân giả hiệu này nhiều khả năng là giả. Sẽ không bao giờ biết được những con số thật sự”. EU ra tuyên bố khẳng định cuộc bỏ phiếu là “bất hợp pháp” và cho biết sẽ không công nhận kết quả trên. Theo Reuters, Ngoại trưởng Hà Lan Frans Timmermans cho biết EU sẽ đồng ý mở rộng trừng phạt Nga.

Trên thực tế, hoàn toàn không thể kiểm chứng kết quả trưng cầu ý dân ở Donetsk và Luhansk. Các tay súng ly khai cấm truyền thông nước ngoài quan sát hoạt động kiểm phiếu. Không hề có một nhà giám sát độc lập nào có mặt ở Donetsk và Luhansk trong ngày bỏ phiếu. Báo Ukraine Kiev Post và giới truyền thông phương Tây khẳng định nhiều hành vi gian lận đã diễn ra. Hãng tin CNN và BBC công bố các đoạn video quay cảnh một số cử tri bỏ một lúc nhiều phiếu vào thùng.

Trước đó, chính quyền Kiev đã tuyên bố bắt được một số tay súng ly khai bên ngoài thị trấn Sloviansk mang 100.000 lá phiếu đã đánh dấu sẵn vào ô đồng ý ủng hộ độc lập. Vài ngày trước, báo chí phương Tây và Ukraine đồng loạt đăng tin Hội đồng xã hội dân sự và nhân quyền Nga lỡ đăng trên mạng một báo cáo cho thấy chỉ 30-50% người dân bán đảo Crimea đi bỏ phiếu trưng cầu ý dân và chỉ 50-60% ủng hộ sáp nhập vào Nga. Nghĩa là chỉ có tối đa 30% cử tri Crimea ủng hộ sáp nhập vào Nga, hoàn toàn trái ngược với thông báo chính thức của Matxcơva rằng 97% cử tri Crimea muốn quay lại với Nga. Báo cáo này sau đó đã bị gỡ xuống.

Theo Hãng tin Interfax, hôm qua quân đội Ukraine và các tay súng ly khai tiếp tục đụng độ ở ngoại ô thị trấn Sloviansk và thị trấn Krasnoarmeisk. Ít nhất một người đã thiệt mạng. Báo Đức Bild đưa tin khoảng 400 lính đặc nhiệm của hãng an ninh Mỹ Greystone Limited đang hỗ trợ chính quyền Ukraine trong chiến dịch chống ly khai ở miền đông.

HIẾU TRUNG (Tuổi trẻ)