Đám cưới ở quê

Tuy nhiên, tôi thấy đám cưới ở quê bây giờ khác xưa nhiều quá, chẳng ra đổi mới, chẳng ra kiểu cũ, cứ quen quen lạ lạ.

Ngày xưa, để có được một lễ cưới, các cụ thường phải qua 6 cái lễ. Đầu tiên là "vấn danh". Tiếp đó là lễ "dạm ngõ", lễ "ăn hỏi", lễ "nạp thái" (nhà trai gánh lễ cưới đến nhà gái). Và lễ to nhất là lễ "vu quy". Lễ này mời cả làng, cả họ đến chung vui mừng hạnh phúc cho đôi trai gái. Sau lễ cưới là lễ "lại mặt". Thứ tự các lễ được thực hiện rất chặt chẽ từng bước một. Từ ăn hỏi đến cưới là khá dài, có khi là nửa năm, hoặc cả năm. Nghi lễ đơn giản nhưng sang trọng. Miếng trầu là đầu câu chuyện. Vai vế tôn ti trật tự, khuôn phép rõ ràng.

  Bây giờ, cũng các lễ như vậy nhưng thực hiện vừa thiếu lại vừa thừa. Thiếu là ở chỗ mấy lễ ban đầu thường lễ không ra lễ. Tự do tìm hiểu nên người ta đơn giản hoá các thủ tục. Lễ dạm ngõ không cần trầu cau, trà thuốc. Bố mẹ nhà trai đến nhà gái nói chuyện là được. Hoặc không cần dẫn cưới nữa. Dẫn cưới không cần hiện vật, quy tất ra phong bì đưa luôn hôm ăn hỏi là xong. Trường hợp ở xa, người ta thường chỉ tập trung vào hai lễ chính: ăn hỏi và vu quy. Tuy vậy, nếu nhà trai và nhà gái gần nhau thì nghi lễ lại diễn ra khá thừa và tuỳ tiện. Lễ ăn hỏi, lại mặt còn kết hợp với "giao lưu" giữa hai gia đình. Tại lễ ăn hỏi nhà trai đem lễ đến nhà gái buổi sáng, trưa ăn liên hoan bên đó, sau đó buổi chiều nhà trai lại mời nhà gái sang ăn liên hoan bên này gọi là giao lưu. Đến lễ "lại mặt" cũng lặp lại như thế. Chí ít cũng phải mươi, mười lăm mâm mỗi nhà. Cỗ bàn linh đình triền miên.

Chưa bao giờ tệ uống rượu trong các đám cưới lại nở rộ như hiện nay. Thực khách vừa ngồi vào bàn, chưa kịp nâng đũa đã có một đội cầm chén đến "chúc sức khoẻ". Hết người nọ đến người kia, chúc cấp tập. Khách thì ghép cho đủ cỗ, đủ mâm, chẳng quen biết nhau nên ngồi ăn cứ ngượng ngập lóng nga lóng ngóng. Có cụ bảy mươi, tám mươi tuổi ngồi với vị khách trẻ ba, bốn mươi xuân. Các "ông trẻ" thường ngồi chiếm "diễn đàn" khá lâu trong nhà đám. Rồi sau đó thì cà khịa, phóng xe vù vù, ba bốn người trên một chiếc xe, không cần mũ bảo hiểm gì cả. Đã không ít đám xảy ra tai nạn giao thông, đánh nhau vì rượu.

Những hôm "giao lưu" hai họ trước đó cũng là một cuộc thi đấu uống rượu. Ngày xưa, các cụ để ý nhau từng câu nói, rất thận trọng, ý tứ. Ngày nay, người ta lấy chén rượu làm đầu câu chuyện. Để ý nhau từ việc uống rượu. Chấp nhau, phạt nhau cũng từ chén rượu. Nhà trai hoặc nhà gái trụ lâu được, không bị say thì nhà đó "chiến thắng". Khi chào ra về, mấy vị cứ luẩn quẩn mãi, nói mãi chỉ mỗi một câu, chào mãi mà chẳng lên nổi xe để về. Có vị còn bắt tay cả người nhà mình, đoàn mình để chào ra về mới lạ chứ. Đúng là rượu. Đám cưới từ chỗ vui vẻ đã dẫn đến những điều phải suy nghĩ, để lại những vết gợn và nỗi buồn.

Lại đang là mùa cưới. Xây dựng nếp sống văn minh trong việc cưới là rất quan trọng. Thế nhưng, hình như chính quyền và cơ quan, đoàn thể mới chỉ chú ý đến khâu hô hào tiết kiệm chứ chưa hướng dẫn cụ thể nghi lễ tổ chức một đám cưới sao cho vừa đúng với thuần phong mỹ tục, vừa hiện đại, sang trọng. Không nên đơn giản quá thành luộm thuộm, tuỳ tiện. Cũng không nên cầu kỳ quá thành phức tạp, hình thức. Tuy nhiên, cần có "quy trình" các bước cụ thể, bảo đảm lịch sự, an toàn và tiết kiệm.

 XUÂN THU