Phòng trừ bệnh khô vằn trên lúa

Thời tiết ấm nóng từ đầu vụ đến nay đã khiến nhiều diện tích lúa phát triển thuận lợi. Do nông dân có thói quen để mật độ lúa xuân dày hơn lúa mùa vì sợ rét nên hiện nay lúa đứng cái đã và đang um tùm rậm rạp. Đây là nguyên nhân chủ yếu khiến nhiều giống lúa bị nấm khô vằn gây hại. Nhiều diện tích lúa tốt quá đã bị nhiễm nấm bệnh ở mức cấp 3- 5. Mặt khác, thời tiết trong những ngày tới sẽ có mưa rào rải rác do ảnh hưởng của không khí lạnh, nếu không phòng trừ, ngăn chặn kịp thời nấm khô vằn sẽ tấn công lên ngọn lúa, làm giảm năng suất. Trước tình hình trên, xin đưa ra một số lưu ý và hướng dẫn nông dân cách phòng trừ hiệu quả như sau:

+ Triệu chứng nhận biết

Vết bệnh xuất hiện ban đầu ở những bẹ lá gần gốc, có hình bầu dục màu trắng xám. Khi nấm tấn công lên lá thì vết bệnh không có hình dạng nhất định mà loang lổ như hình vằn da hổ. Nấm già phát triển thành hạch và rơi xuống đất.

+ Cách phòng trừ hiệu quả 

- Bón phân đạm thúc đòng: Nông dân cần chú ý căn cứ vào màu sắc lá lúa mà cân đối đạm và kali sao cho hợp lý (dùng bảng so màu hoặc theo kinh nghiệm nhiều năm). Không nên bón thừa đạm cho lúa sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy (sâu bệnh hại mạnh). Tuy nhiên, nếu ruộng đang bị nhiễm bệnh khô vằn thì nhất thiết trong lúc này không nên bón đạm cho lúa vì sẽ làm bệnh trầm trọng thêm. Chỉ nên bón đạm cho lúa nếu lúa "đói đạm” khi bệnh đã trị khỏi.

* Chú ý: Không để nước quá cao trong ruộng sẽ làm độ ẩm trong ruộng cao, nấm khô vằn sẽ phát triển và gây hại mạnh. Tốt nhất, trên những diện tích lúa chưa làm đòng (lúa đứng cái), cần khẩn trương tháo kiệt nước trong ruộng nhằm hạn chế sự lây lan của bệnh, đồng thời cây lúa được cứng chắc hơn. Chỉ giữ một mực nước nhỏ khoảng 2 cm nếu lúa đang làm đòng. 

- Phun thuốc và bón kali cho lúa: Nấm khô vằn có khả năng kháng thuốc cao. Vì vậy, để phun trừ nấm bằng thuốc hóa học đạt hiệu quả, nông dân cần lựa chọn một trong các loại thuốc đặc trị như: Anvil, Kalihex, Atuvil, Carbenrim, Nativo, Tiltsupe, Monceren...

* Chú ý: Sử dụng thuốc hóa học để phun trừ bệnh chỉ mang lại hiệu quả cao khi vết bệnh chưa lan lên lá (nấm mới gây hại ở bẹ lá) và thuốc được tiếp xúc với tầng lá dưới của cây. Vì vậy, cần tiến hành phun trừ sớm khi cây mới chớm bị bệnh. Không nên chờ đến lứa sâu tới rồi phun một thể. Khi phun cần rẽ lối và đưa vòi phun vào gốc lúa mới đạt hiệu quả cao. 

Bón kali cho lúa lúc này rất thích hợp, một mặt làm cho quá trình hình thành và phát triển mầm đòng được thuận lợi. Mặt khác, phân kali có khả năng kìm hãm nấm khô vằn phát triển. Tốt nhất khi phun thuốc, nông dân nên cộng thêm 0,5 lạng kali trắng (K2SO4)/bình 16l để phun cùng sẽ làm cho việc phun trừ nấm được hiệu quả hơn. Vì phân kali trắng là kali dễ tiêu, có thể hấp thu trực tiếp vào trong mô tế bào thân, lá cây lúa, ngăn cản nấm khô vằn nhanh hơn và làm cho thân lá lúa cứng cáp hơn.

* Chú ý: Khi phun thuốc phòng trừ nấm khô vằn hại lúa nông dân cần phun cả lên bờ cỏ xung quanh ruộng để tiêu hủy triệt để nguồn bệnh vì cỏ là một trong những ký chủ phụ của nấm khô vằn. 

KS. TRẦN THỊ LIÊN (Trạm Khuyến nông Nam Sách)