Cà chua bị héo xanh

Khi cây cà chua chết nhiều vì bệnh này lại là giai đoạn cây đang ra hoa và phát triển quả khiến thiệt hại rất lớn. Xin chia sẻ với bà con một số kinh nghiệm xử lý tình trạng này:

Bệnh chết héo xanh cà chua do vi khuẩn P.solanacearum gây ra. Vi khuẩn xâm nhiễm vào rễ, gốc thân, thân và cuống lá qua vết sây sát. Khi cây cà chua bị bệnh này sẽ dẫn đến hiện tượng héo ngọn rồi kéo theo các bộ phận khác rất nhanh (từ 2-3 ngày sau khi héo ngọn).

Việc phòng trừ bệnh này là rất khó đối với nông dân vì nhiều người khi thấy cây bị héo rồi mới tiến hành phun thuốc, trong khi vi khuẩn lại không thể chết bởi thuốc hóa học và lúc cây héo thì đã là giai đoạn cuối của bệnh. Vì vậy, muốn phòng trừ bệnh héo xanh vi khuẩn trên cây cà chua nói riêng cũng như nhiều cây trồng khác bị bệnh này thì biện pháp khả thi nhất là áp dụng tốt kỹ thuật, gồm:

- Đất trồng cà chua nên luân canh với lúa nước và không trồng liền vụ với các cây họ cà. Không nên làm đất quá nhỏ, khi trồng không nên ấn chặt đất hay dúi sâu rễ để tăng thêm lượng oxy lưu thông trong luống đất cũng như tại vị trí bộ rễ cây, giúp cây ít bị nghẹt rễ và phát triển thuận lợi hơn, vi khuẩn ít tấn công hơn…

- Tuyệt đối không trồng cây trên phân hữu cơ tươi do quá trình phân hủy, phân này tạo môi trường yếm khí sản sinh ra nhiều axit, là điều kiện lý tưởng cho vi khuẩn héo xanh sinh trưởng và phát triển mạnh. Nếu nông dân bón phân chuồng cho cà chua thì tốt nhất nên ủ mục và bón vào rạch giữa 2 hàng rồi phủ kín đất.

- Mật độ trồng vừa đủ: Với những giống cà chua sinh trưởng bán hữu hạn như hiện nay thì mật độ thích hợp cho cà chua phát triển thuận lợi và hạn chế sâu bệnh là: Cây cách cây từ 40 - 45 cm, hàng cách hàng từ 70 - 75 cm (tương đương khoảng 750 cây/sào).

- Không trồng cây vào vị trí trũng trên luống: Nên trồng ở những vị trí cao nhất trên mặt luống sẽ giúp cây không bị chết úng. Ở những vị trí này sẽ giúp bộ rễ cây phát triển thuận lợi hơn, môi trường không yếm khí thì vi khuẩn héo xanh ít tập trung xâm nhiễm rễ cây trồng.

- Việc tưới nước giữ ẩm cho các luống cà chua cần phải điều hòa, không để quá khô hay quá ẩm. Vì nếu bị khô quá rễ cây sẽ có nguy cơ bị đứt, khi tưới nước thì bộ rễ cây sẽ co giãn tức thời dễ làm vỡ các tế bào rễ non tạo "cánh cửa" cho vi khuẩn héo xanh chui vào bó mạch gây hại.

- Cần bón phân cân đối. Thời kỳ cà chua còn non không nên chăm bón cho cây tốt quá, nhất là thừa đạm. Chăm sóc sao cho các cây chỉ phát triển trung bình, giúp rễ, thân, lá sẽ cứng cáp và dẻo dai hơn. Gặp thời tiết bất lợi như nắng mưa xen kẽ thì cây có sức chống đỡ tốt hơn, nhất là bộ rễ. Chỉ nên tập trung dinh dưỡng cho cây ở giai đoạn ra hoa, đậu quả đến nuôi quả (kể từ khi cây ra chùm quả đầu tiên).

- Ngoài các biện pháp như trên, nông dân có thể bổ sung thêm vào vùng rễ một lượng nấm đối kháng Trichodecma hay nấm cộng sinh Mycorrhiza ngay sau trồng nhằm ức chế, cạnh tranh và tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh héo xanh. Trước khi trồng nên nhúng rễ cây con vào dung dịch nấm đối kháng hay nấm cộng sinh…

KS. TRẦN THỊ LIÊN (Trạm Khuyến nông Nam Sách)