Mưa nắng thất thường bởi El Nino
Môi trường - Ngày đăng : 08:10, 14/09/2015
Nhiều dự báo của quốc tế cho biết El Nino 2015 sẽ đạt cường độ của El Nino mạnh kỷ lục 1997 - 1998.
El Nino gây mưa khủng khiếp ở Quảng Ninh trong những ngày cuối tháng 7 và đầu tháng 8 vừa qua
Ông Lê Thanh Hải, Phó Tổng giám đốc Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương cho biết số liệu đo đạc của các trung tâm dự báo khí hậu trên thế giới cho thấy chuẩn sai nhiệt độ mặt nước biển tại khu vực trung tâm xích đạo Thái Bình Dương - một trong những chỉ số đánh giá cường độ của El Nino tiếp tục tăng dần và có khả năng đạt giá trị cao nhất, khoảng 2,1 - 2,3 độ C vào những tháng cuối năm 2015.
Theo ông Hải, với diễn biến “nóng” nói trên đã có thể nhận định El Nino 2015 sẽ đạt cường độ của El Nino mạnh kỷ lục 1997 - 1998, có khả năng El Nino sẽ kéo dài đến hết mùa đông 2015 - 2016 và khoảng 85% khả năng sẽ kéo dài đến hết mùa xuân 2016. Ngoài cường độ mạnh, nhiều khả năng El Nino 2014 - 2016 cũng sẽ trở thành một trong những El Nino kéo dài nhất trong khoảng 60 năm qua, kể từ khi có những quan trắc chi tiết về hiện tượng này.
Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương cho rằng trong các năm El Nino kỷ lục, hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông và ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam thường ít hơn hoặc xấp xỉ trung bình nhiều năm. Nhưng trong các năm El Nino lại thường xuất hiện những cơn bão mạnh hoặc hoạt động trái quy luật hằng năm. Nền nhiệt độ trung bình ở hầu hết các khu vực trên cả nước có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm và xuất hiện nhiều hơn các kỷ lục về nắng nóng. Trong khi đó, vào mùa đông liền kề, hiện tượng rét đậm, rét hại thường ít hơn trung bình nhiều năm và không kéo dài.
Mùa mưa đến muộn và kết thúc sớm, tổng lượng mưa phổ biến thiếu hụt so với trung bình nhiều năm ở các khu vực của nước ta, đặc biệt là Trung bộ, Nam bộ và Tây nguyên. Lượng mưa ở Trung bộ có thể thiếu hụt đến 30 - 60% ngay trong những tháng mùa mưa và hạn hán nghiêm trọng thường diễn ra trên diện rộng trong mùa khô kế tiếp. Những kỷ lục về mưa lớn trong thời đoạn ngắn cũng vẫn thường xuất hiện trong các năm El Nino mạnh. Còn lượng dòng chảy các sông suối trong các năm El Nino mạnh và kéo dài thường thiếu hụt so với trung bình nhiều năm 30 - 50%, một số nơi hụt tới 80%. Trên nhiều lưu vực sông, xuất hiện mực nước thấp nhất lịch sử.
Báo cáo dự báo tháng 9 của Cục Quản lý đại dương và khí quyển quốc gia Mỹ (NOAA) phát hành ngày 10-9 cho thấy đúng như dự đoán của các chuyên gia trên thế giới, hiện tượng El Nino năm nay đã trở thành một trong những hiện tượng thời tiết mạnh nhất trong 65 năm qua.
Khó khăn về nước sẽ gia tăng
Hiện tượng “trái tính trái nết” của thời tiết trong những năm El Nino cũng lộ rõ qua ghi nhận bão và áp thấp nhiệt đới. Cơn bão số 1 đổ bộ vào Quảng Ninh - Hải Phòng ngày 24-6 đã gây mưa vừa, mưa to đến rất to tại các tỉnh Bắc Bộ và gió giật cấp 10 - 12 trên vịnh Bắc Bộ, ven biển Đông Bắc.
Thạc sĩ Lê Thị Xuân Lan - người gắn bó nhiều năm với nhiều kiểu thời tiết, thủy văn khác nhau nói rằng El Nino 1982 - 1983 và 1997 - 1998 là 2 sự kiện nghiêm trọng nhất của thế kỷ 20. Năm nay, bước vào El Nino 2015 - 2016 căng thẳng cũng không kém. Trong 4 tháng đầu năm nay, nhiều nơi ở Nam Trung Bộ, Tây nguyên và Nam bộ phổ biến ít mưa, khiến khô hạn diễn ra khốc liệt, đặc biệt ở các tỉnh Nam Trung bộ. Dù mùa mưa thật sự bắt đầu khoảng nửa cuối tháng 6 nhưng riêng khu vực Trung Bộ hiện tại vẫn còn ít mưa, khô hạn vẫn xảy ra cục bộ ở Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ.
Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, lượng mưa từ tháng 9-2015 đến tháng 2-2016 ở khu vực Trung Bộ có khả năng chỉ đạt mức 50 - 70% so với mức trung bình của cùng thời kỳ và một số nơi trong khu vực này còn thấp hơn. Khu vực Bắc Bộ sẽ xảy ra thiếu nước cục bộ, đặc biệt vùng núi cao phía bắc và trung du Bắc Bộ sẽ nghiêm trọng hơn ở vùng đồng bằng.
Trong khi nhiều nơi khát nước do ít mưa thì một số nơi phải hứng mưa rất lớn. Từ ngày 23-7 đến 4-8 đã xảy ra một đợt mưa lớn kéo dài trên diện rộng ở Bắc Bộ với lượng mưa đặc biệt lớn ở khu vực Quảng Ninh, nơi có tổng lượng mưa cả đợt phổ biến từ 1.000 - 1.300mm, riêng Cửa Ông lên tới trên 1.600mm. Một số nơi đã ghi nhận được lượng mưa ngày lớn nhất trong chuỗi số liệu từ năm 1960 đến nay. Tại miền Đông Nam Bộ những ngày qua cũng mưa liên tiếp với lượng mưa lớn gây ngập nặng tại TP Hồ Chí Minh, Biên Hòa...
Áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn trung ương, hồi 14 giờ ngày 13-9, vị trí tâm áp thấp nhiệt đới ở vào khoảng 15,5 độ vĩ bắc; 113 độ kinh đông, trên vùng biển Đông Nam quần đảo Hoàng Sa. Sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm áp thấp nhiệt đới mạnh cấp 7. Dự báo trong 24 giờ tới, áp thấp nhiệt đới di chuyển theo hướng tây, mỗi giờ đi được khoảng 10-15km và có khả năng mạnh lên thành bão. Đến 13 giờ ngày 14-9, vị trí tâm bão ở vào khoảng 15,7 độ vĩ bắc; 110,2 độ kinh đông, cách bờ biển Đà Nẵng - Quảng Nam khoảng 180km về phía đông. Sức gió mạnh nhất ở vùng gần tâm bão mạnh cấp 8, giật cấp 9, cấp 10. Từ đêm 13-9 đến ngày 16-9, ở các tỉnh Trung Trung Bộ và Bắc Tây Nguyên có mưa vừa, mưa to đến rất to (200 - 400mm, có nơi trên 400m). Từ ngày 16 đến 18-9, mưa lớn mở rộng ra khu vực Bắc Bộ (50 - 100mm, riêng khu vực Nam Đồng Bằng 100-150mm). |
PHƯƠNG LINH (tổng hợp)