Quản lý chặt chẽ nguồn bức xạ, phóng xạ

Khoa học - Công nghệ - Ngày đăng : 07:20, 01/06/2017

Hiện nay, các thiết bị bức xạ và nguồn phóng xạ (NPX) được sử dụng nhiều trong lĩnh vực sản xuất công nghiệp.



Công ty CP Giấy Hải Dương thực hiện nghiêm túc quy trình bảo đảm an toàn, an ninh nguồn phóng xạ

Theo Sở Khoa học và Công nghệ, toàn tỉnh hiện có 11 cơ sở sử dụng tổng cộng 45 NPX. Trong đó có 9 cơ sở đang sử dụng 42 nguồn và 2 cơ sở đang lưu giữ 3 nguồn. Các nguồn này đều là nguồn kín và hầu hết ở mức độ 2 - 4. NPX được các doanh nghiệp, đơn vị sử dụng để kiểm tra, đánh giá hình thức, chất lượng sản phẩm có tính chính xác rất cao.

Nếu NPX không được quản lý chặt chẽ sẽ gây hậu quả khôn lường. Do vậy thời gian qua, Sở Khoa học và Công nghệ đã tăng cường quản lý các cơ sở sử dụng thiết bị bức xạ và phóng xạ trên địa bàn tỉnh. Hằng năm, sở đều thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra việc sử dụng NPX tại các đơn vị. Tổ chức các lớp đào tạo, tập huấn việc bảo đảm an toàn bức xạ, phóng xạ, ứng phó sự cố xảy ra trong công nghiệp và y tế. Thường xuyên đầu tư mua sắm thiết bị chuyên dụng để nâng cao chất lượng quản lý.

Hiện nay, các đơn vị đều chấp hành đúng quy định về bảo đảm an toàn bức xạ và an ninh NPX, thực hiện nghiêm quy định về khai báo, cấp phép sử dụng. Người phụ trách an toàn bức xạ được đào tạo và cấp chứng chỉ theo quy định. Các cơ sở đều giao cho người phụ trách an toàn bức xạ theo dõi, cập nhật hoạt động của thiết bị. Các khu vực đặt NPX có biển cảnh báo, kho lưu trữ được thiết lập có khóa, bảo vệ canh giữ. Các cơ sở đều xây dựng và được phê duyệt kế hoạch ứng phó sự cố cấp cơ sở.

Hiện nay, Công ty CP Giấy Hải Dương (Tứ Kỳ) đang sử dụng 2 NPX là Fe - 55, Kr - 85 do một công ty của Phần Lan cung cấp và lắp đặt. Nguồn Fe - 55 dùng đo chỉ số, hàm lượng tro trong giấy, còn nguồn Kr - 85 đo trọng lượng của giấy. Nhờ sử dụng các NPX nên chất lượng giấy được kiểm soát kịp thời, bảo đảm tiêu chuẩn khi thành phẩm. Ông Nguyễn Mạnh Đường, Giám đốc sản xuất của Công ty CP Giấy Hải Dương cho biết: "Để bảo đảm an toàn, an ninh NPX, hằng năm, công ty đều cử người phụ trách tham gia các lớp đào tạo, tập huấn do các cấp tổ chức. Công ty thường xuyên kiểm tra điều kiện an toàn, thực hiện chế độ bảo dưỡng theo quy định. Công nhân chưa qua đào tạo không được điều khiển thiết bị có NPX".

Những đơn vị đang lưu giữ NPX cũng thực hiện nghiêm ngặt các biện pháp bảo đảm an toàn. Hiện nay, Công ty CP Xi măng Trung Hải (Kinh Môn) đang lưu giữ 2 NPX Cs-137 đã qua sử dụng. Công ty đã chôn giữ cẩn thận 2 nguồn này theo đúng quy định. Đồng thời, phân công người phụ trách an toàn bức xạ, có biển cảnh báo, nội quy an toàn khu vực lưu giữ nguồn, khu vực nhà kho có người bảo vệ.

Nhờ thực hiện tốt công tác quản lý nên những năm qua, tỉnh ta không để xảy ra tình trạng mất an toàn bức xạ, an ninh NPX. Tuy nhiên, việc sử dụng NPX ở một số cơ sở hiện vẫn tồn tại hạn chế như việc cập nhật, lưu trữ hồ sơ chưa khoa học, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ cho nhân viên bức xạ, đọc liều kế chưa theo quy định 3 tháng/lần, báo cáo định kỳ hằng năm chưa tốt. Để bảo đảm tuyệt đối an toàn, Bộ Khoa học và Công nghệ cần có kho chứa NPX để các cơ sở gửi và có quy chế thu hồi những NPX không còn sử dụng.

DANH TRUNG

Các NPX có tác dụng rất lớn trong sản xuất nhưng nếu bị rò rỉ, thất thoát sẽ rất nguy hiểm cho sức khỏe con người và môi trường. NPX có thuộc tính cơ bản là đâm xuyên và ion hóa vật chất, nó là tác nhân gây bệnh nguy hiểm cho con người. Người trực tiếp tiếp xúc với NPX nếu không ở khoảng cách an toàn, không mặc đồ bảo hộ chuyên dụng sẽ nhiễm xạ. Tùy mức độ thẩm thấu: nhẹ thì chóng mặt, buồn nôn; nặng có thể tổn thương các mô sống gây ung thư và dẫn đến tử vong.