Giúp người nhiễm HIV sống khỏe mạnh

Năm nay, Hải Dương tổ chức mít tinh, diễu hành cấp quốc gia hưởng ứng Tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS

Trong trường hợp kết quả xét nghiệm là dương tính sẽ giúp người nhiễm HIV được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe kịp thời, có kế hoạch tốt hơn cho cuộc sống.  

Có thể thọ tương đương người lành

Trước đây, khi truyền thông, người nhiễm HIV/AIDS thường được mô tả với hình ảnh gầy gò, ốm yếu, da bọc xương. Trong khi đó, trên thực tế do thời kỳ ủ bệnh kéo dài nhiều năm nên người nhiễm HIV vẫn khỏe mạnh bình thường. Đây cũng là một trong những nguyên nhân khiến nhiều người hiểu sai, có người còn cho rằng nhìn bề ngoài có thể biết một người nhiễm HIV hay không mà không cần xét nghiệm. Cùng với nỗi lo bị kỳ thị, nhiều người thuộc nhóm có nguy cơ cao lây nhiễm HIV không chủ động xét nghiệm để có những biện pháp dự phòng. Có những người do không biết mình bị nhiễm HIV nên đã vô tình lây bệnh cho người khác.

Để giải quyết tình trạng này, năm 2014, chương trình phối hợp của Liên hợp quốc về HIV/AIDS đã phát động mục tiêu 90-90-90 ở cấp độ toàn cầu để tiến tới kết thúc dịch AIDS vào năm2030. Mục tiêu đó là 90%số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm HIV của mình, 90%số người chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng virus và 90% số người nhiễm HIV đã được điều trị bằng thuốc kháng virus kiểm soát được số lượng virus ở mức thấp để sống khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ lây truyền cho người khác. Xét nghiệm HIV sớm để biết tình trạng nhiễm HIV là tiền đề để đạt được các mục tiêu 90-90-90 mà Việt Nam đang hướng tới. Đây cũng là chủ đề của Tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS năm nay diễn ra từ ngày10.11-10.12.

Biết tình trạng nhiễm HIV của mình sớm sẽ giúp người bệnh chủ động dự phòng lây nhiễm cho vợ, chồng hoặc bạn tình, người thân trong gia đình và những người khác. Khi xét nghiệm và biết tình trạng nhiễm HIV sớm, người nhiễm sẽ được điều trị kịp thời. Dù chưa có thuốc điều trị HIV triệt để nhưng thuốc kháng virus ARV đã giúp người nhiễm HIV kéo dài cuộc sống, duy trì sức khỏe, có thể học tập và làm việc bình thường, giảm khả năng lây truyền cho người khác. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy người nhiễm HIV nếu được điều trị sớm và tuân thủ điều trị sẽ có tuổi thọ tương đương với người không nhiễm HIV.

Xét nghiệm không chuyên tại cộng đồng

Việc xét nghiệm HIV sớm không chỉ được chú trọng tuyên truyền thực hiện trong Tháng hành động quốc gia phòng chống HIV/AIDS năm nay, mà đây là nhiệm vụ xuyên suốt được Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh nỗ lực thực hiện từ nhiều năm qua. Trong năm2017, trung tâm đã tổ chức tập huấn cho cán bộ, nhân viên các trạm y tế về kỹ năng tư vấn, truyền thông, xét nghiệm HIV tại cộng đồng. Cán bộ, nhân viên trạm y tế có nhiệm vụ tiếp cận những người thuộc nhóm có nguy cơ cao lây nhiễm HIV (người nghiện chích ma túy, người thân của người nhiễm HIV, người có xu hướng quan hệ tình dục đồng giới...) để vận động họ xét nghiệm HIV. Việc xét nghiệm được tiến hành bằng que test nhanh, thông qua lấy máu đầu ngón tay. Chỉ sau vài phút là đã có kết quả ban đầu. Nếu kết quả dương tính, cán bộ, nhân viên y tế sẽ lấy máu tĩnh mạch và chuyển lên tuyến trên để làm xét nghiệm khẳng định. Người được chẩn đoán nhiễm HIV sẽ được cán bộ, nhân viên y tế tư vấn và cung cấp các kiến thức, kỹ năng, phương tiện dự phòng lây nhiễm. Việc triển khai xét nghiệm HIV tại cộng đồng giúp những người có nguy cơ lây nhiễm được tiếp cận dịch vụ kịp thời, được trang bị kiến thức phòng tránh lây nhiễm, đồng thời sớm phát hiện các trường hợp nhiễm HIV.

Những người có nguy cơ lây nhiễm cần đi xét nghiệm HIV sớm

Từ tháng 4.2017, các nhóm cộng đồng bắt đầu triển khai hoạt động xét nghiệm không chuyên tại cộng đồng. Trước đó, các tiếp cận viên của những nhóm này đều được Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh hỗ trợ tập huấn, cấp chứng chỉ và có căn cứ pháp lý để tiến hành xét nghiệm. Các tiếp cận viên đã thành thạo kỹ thuật, nguyên tắc an toàn sinh học, bảo mật thông tin cho khách hàng. Từ khi triển khai đến nay, 5 nhóm cộng đồng trên địa bàn tỉnh đã thực hiện xét nghiệm cho 427trường hợp, trong đó 14 người có phản ứng ban đầu dương tính đã được chuyển lên tuyến trên để xét nghiệm khẳng định. Hình thức xét nghiệm này rất phù hợp với những người thuộc nhóm có nguy cơ cao lây nhiễm HIV, bởi họ thường không muốn đến những nơi đông người, sợ lộ thông tin.

Việc dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con giúp việc khám, xét nghiệm sàng lọc HIV cho phụ nữ mang thai, qua đó có chương trình điều trị can thiệp kịp thời khi phát hiện người mẹ bị nhiễm HIV. Mới đây, trong một lần khám, xét nghiệm sàng lọc, chị P.T.Th. ở Tứ Kỳ phát hiện mình nhiễm HIV. Biết thông tin này chị vô cùng hoang mang, suy sụp, nhất là lo cho sức khỏe của đứa con trong bụng. Nhưng nhờ phát hiện sớm, có các biện pháp điều trị kịp thời nên sức khỏe của chị đã tạm ổn, thai nhi hoàn toàn khỏe mạnh.

Từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh đã có hơn 33.300 người được làm xét nghiệm sàng lọc, qua đó phát hiện 284 trường hợp dương tính với HIV. Ông Nguyễn Văn Hải, Giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh cho biết: "Thời gian tới, trung tâm tiếp tục mở rộng độ bao phủ, nâng cao chất lượng các dịch vụ dự phòng, chăm sóc và điều trị HIV/AIDS. Đặc biệt mở rộng xét nghiệm HIV sớm để phát hiện người nhiễm HIV mới nhằm đạt mục tiêu 90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng bệnh của mình".

HUYỀN TRANG