Khoảng trống trong dạy kỹ năng sống dịp hè

Khi chưa có dịch Covid-19, hè đến nhiều trẻ nhỏ được gia đình cho tham gia các khóa học bơi, học nấu ăn, học làm nông dân, công nhân, lính cứu hỏa, được tham gia "học kỳ quân đội", "khóa tu mùa hè"… Các hoạt động sinh hoạt hè do Đoàn Thanh niên các cấp tổ chức cũng tạo ra nhiều sân chơi cho thiếu nhi. Tạm rời xa mái trường, thiếu nhi có các sân chơi bổ ích trong các tháng nghỉ hè vừa học hỏi thêm những kỹ năng sống, kiến thức cần thiết, vừa có sự thoải mái về tinh thần.

Kỳ nghỉ hè từ năm ngoái tới năm nay, các bậc cha mẹ và thiếu nhi bỗng thấy trống vắng vì thiếu các hoạt động hè. Trẻ em thành thị, nông thôn chỉ quanh quẩn ở nhà xem ti vi, các chương trình giải trí trên internet, ít có chỗ chơi. Do không có sự kiểm soát từ phía cha mẹ nên nhiều trẻ em xem các chương trình độc hại, nhảm nhí trên mạng, ảnh hưởng xấu tới tâm lý, nhân cách.

Từng có nhiều cuộc tranh luận xoay quanh chủ đề dạy kỹ năng sống là việc của ai. Không ít phụ huynh cho rằng đây là việc của nhà trường nên các trường phải có trách nhiệm. Một luồng tư tưởng khác cho rằng không nên đổ tất cả trách nhiệm cho nhà trường, mà cần có sự vào cuộc của cả xã hội và các gia đình. Tôi cho rằng dạy và học kỹ năng sống là hoạt động giáo dục và nó phải có sự chung tay của cả 3 chủ thể là nhà trường - gia đình - xã hội. Ở nhiều trường tiểu học hiện nay đã giảng dạy môn giáo dục kỹ năng sống cho học sinh. Các trường cũng chú ý tới dạy kỹ năng sống nhiều hơn trước đây. Đó là xu hướng tiến bộ. Nếu học sinh chỉ có kiến thức mà thiếu kỹ năng sống cần thiết thì học sinh đó chưa thể coi là học sinh toàn diện và sẽ gặp nhiều khó khăn khi trưởng thành.

Đành rằng nhà trường có trách nhiệm giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, song gia đình cũng phải chung tay và đóng vai trò quan trọng. Bên cạnh những gia đình thiếu quan tâm giáo dục kỹ năng sống cho con cái, cũng có nhiều gia đình chú ý việc này. Họ dạy con thông qua những công việc nhà như rửa bát, nấu ăn, giặt quần áo… Dạy kỹ năng sống thông qua việc nhà tuy đơn giản nhưng mang lại hiệu quả cao, phù hợp với mọi gia đình.

Ở các nước có nền giáo dục tiên tiến, cộng đồng xã hội có vai trò quan trọng trong môi trường giáo dục. Trẻ em có thể tham gia hoạt động giáo dục kỹ năng sống do nhiều tổ chức xã hội phối hợp tổ chức. Ở Việt Nam, hằng năm thường có hoạt động hè do Đoàn Thanh niên các cấp tổ chức. Tuy nhiên, các hoạt động hè này khá đơn điệu, lặp đi lặp lại, nhiều thiếu nhi không thích tham gia. Những năm gần đây, các doanh nghiệp đã tổ chức các khóa học kỹ năng sống có thu phí. Các khóa học này chưa nhiều song hình thức mới mẻ hơn nên bước đầu thu hút những học sinh ở gia đình có điều kiện tham gia.

Hè này, nếu dịch Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp thì việc giáo dục kỹ năng sống phụ thuộc vào mỗi gia đình. Cha mẹ hãy chú ý hơn tới con cái mình, dạy cho trẻ em kỹ năng sống từ những việc nhà đơn giản nhất.

MINH ANH