Rộn ràng pháo đất Ninh Giang

Pháo đất cổ truyền ở huyện Ninh Giang là món ăn tinh thần của nhiều người mỗi độ hè về

Từ ngày 30.4 đến ngày 1.5, để chào mừng Ngày Thống nhất đất nước, các thanh niên trai tráng ở xóm 4 và xóm 5, thôn Đỗ Xá, xã Ứng Hoè tổ chức giao lưu pháo đất. Tiếng pháo hoà với tiếng hô hào cổ vũ khiến không khí ở đây càng thêm náo nhiệt. Mặc dù chỉ là giải đấu nhỏ, lại tổ chức trong ngõ xóm nhưng thu hút rất nhiều người đến xem.

"Đã lâu lắm rồi tôi mới được nghe tiếng pháo đất. Dịch Covid-19 bùng phát khiến mọi hoạt động thể thao ngừng trệ, tiếng pháo đất cũng vì thế mà im lìm suốt 2 năm qua. Đây không chỉ là trò chơi dân gian có lịch sử lâu đời mà nó còn mang nhiều ý nghĩa sâu sắc, thể hiện tinh thần thượng võ của dân tộc", anh Nguyễn Văn Huân ở TP Hải Dương-một người con quê Ứng Hoè cho biết.

Mới đây, pháo đất cổ truyền còn là một trong những nội dung thi đấu tại Đại hội Thể dục thể thao xã Vĩnh Hoà. Giải đấu thu hút 120 pháo thủ đại diện cho 3 khu dân cư gồm Ngọc Hoà 1, Ngọc Hoà 2 và thôn Vĩnh Xuyên tham gia thi đấu. Trải qua 6 sòng thi đấu đầy gay cấn và kịch tính, đội pháo đất đến từ khu dân cư Vĩnh Xuyên đã giành chiến thắng chung cuộc.

Ông Nguyễn Xuân Thiêm, Chủ tịch UBND xã Vĩnh Hoà cho biết: "Tại Đại hội Thể dục thể thao xã lần này, nội dung thi đấu pháo đất thu hút được sự quan tâm đặc biệt của người dân. Mặc dù là pháo tiểu, mỗi pháo chỉ cần 1-2 người nhưng không vì thế mà kém phần sôi động so với đánh pháo đại. Từ hè đến nay trong xã ngày nào cũng có từ 2-3 cuộc giao hữu pháo đất. Sau 2 năm căng thẳng bởi dịch bệnh, hè này tiếng pháo đất đã trở lại, chúng tôi thấy rất vui".

Dịp nghỉ lễ 30.4 và 1.5, nhiều thôn, xóm ở xã Ứng Hoè tổ chức giải pháo đất giao hữu

Đã thành thông lệ, cứ vào dịp 30.4 và 1.5 hằng năm, các xã Ứng Hoè, Quyết Thắng (nay sáp nhập thành xã Ứng Hoè) lại tổ chức hội thi pháo đất. Giải đấu quy tụ hàng trăm pháo thủ với nhiều độ tuổi khác nhau tham gia tranh tài. Đây không chỉ là sân chơi thể thao mà còn là nơi gắn kết cộng đồng. Anh Nguyễn Xuân Đính, Chủ nhiệm Câu lạc bộ pháo đất Quyết Thắng cho biết, 2 năm qua do dịch Covid-19 nên phong trào chơi pháo đất cũng vì thế mà lắng xuống. Năm nay cũng vì một số yếu tố khách quan nên giải đấu pháo đất không thể diễn ra đúng vào dịp nghỉ lễ 30.4 và 1.5 mà phải lùi lại đến ngày 7.5. Dự kiến giải đấu sẽ quy tụ 210 pháo thủ đến từ 7 đội. Mỗi đội sẽ có 30 pháo tham gia thi đấu xuyên xuốt trong 4 sòng. Đội nào có số thước dây cao nhất sẽ giành chiến thắng tại sòng đó.

Để chuẩn bị cho ngày hội pháo đất lớn nhất trong năm, các đội đã sớm lựa chọn đất. Mặc dù đất cũ được bảo quản cẩn thận nhưng do không sử dụng thường xuyên nên khó có thể bảo đảm chất lượng. Bởi vậy, ngay từ đầu tháng 4, câu lạc bộ của anh Đính đã phải đi tìm mua đất ở khắp nơi trong huyện Tứ Kỳ, Ninh Giang với mong muốn tìm được nguồn đất tốt để làm pháo. Đất khi được mua về cũng phải trải qua hàng chục công đoạn khác nhau mới có thể đem ra đánh pháo.

"Từ giữa tháng 4 đến nay, chúng tôi đã tổ chức rất nhiều giải đấu giao hữu với các xã lân cận như Quang Khải, Minh Đức (Tứ Kỳ), Nghĩa An, Tân Hương (Ninh Giang). Ngoài để thử đất thì việc giao lưu giữa các đội cũng giúp các pháo thủ học hỏi được kinh nghiệm và rèn luyện sức khoẻ cho giải đấu pháo xã tới đây", anh Đính cho biết.

Để làm ra một quả pháo phải trải rất nhiều công đoạn đòi hỏi sự tỉ mỉ của các pháo thủ

Pháo đất ở Ninh Giang không chỉ là một trò chơi mà còn chứa đựng trong đó những nét văn hóa dân gian đặc sắc được hình thành qua nhiều thế hệ. Dù được tổ chức ở cấp độ nào thì pháo đất vẫn luôn thu hút và gây hứng thú đặc biệt đối với người xem ở mọi lứa tuổi. Theo các cụ cao tuổi, một số nơi tổ chức thi pháo đất với ước nguyện cầu mùa, cầu mưa... Thật khó có thể thống kê mỗi năm huyện Ninh Giang có bao nhiêu giải pháo đất bởi môn thể thao này đã ăn sâu vào trong máu thịt của người dân nơi đây. Nhất là khi hè về, tiếng pháo đất hầu như hiện hữu khắp nơi từ ngõ xóm đến sân đình, nhà văn hoá. Cứ nông nhàn, rảnh rỗi là họ tổ chức đánh pháo đất bất kể là sáng hay tối. Nhiều người tin rằng tiếng pháo càng to, năm đó mưa nắng thuận hòa, mùa màng tốt tươi, bội thu…

ĐỖ QUYẾT