Tạo tiền đề để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội

Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cùng các vị lãnh đạo Đảng, Nhà nước dự phiên khai mạc Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: Trí Dũng/TTXVN)

Trước giờ khai mạc Kỳ họp, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đại biểu Quốc hội đặt vòng hoa, vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội khóa XV đã khai mạc trọng thể Kỳ họp thứ 3.

Sau phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội đã nghe Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022.

Quốc hội cũng đã nghe Báo cáo thẩm tra đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022; Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp; Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp.

Trong bài phát biểu khai mạc Kỳ họp thứ 3, đối với tình hình những tháng đầu năm và nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cho những tháng còn lại của năm 2022, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị Quốc hội bám sát các yêu cầu, mục tiêu, giải pháp tại các Nghị quyết của Quốc hội, của Chính phủ về phát triển kinh tế-xã hội, phòng, chống dịch COVID-19 năm 2022, về các khung kế hoạch 5 năm 2021-2025, về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội…

Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hải Dương dự Kỳ họp thứ ba, Quốc hội khóa XV.

Chủ tịch Quốc hội đề nghị Quốc hội có đánh giá sát, đúng những kết quả quan trọng đã đạt được, những bất cập, hạn chế, yếu kém, chỉ rõ những khó khăn, thách thức phải vượt qua và hiến kế, đề xuất những giải pháp thiết thực, hiệu quả để hoàn thành cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu kinh tế-xã hội, tài chính, ngân sách năm 2022, tạo tiền đề để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội cho cả giai đoạn 2021-2025 theo Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Một số chỉ tiêu kinh tế-xã hội đạt cao

Tại phiên khai mạc Kỳ họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, đã trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cho biết 7/12 chỉ tiêu chủ yếu đạt và vượt kế hoạch năm 2021. Một số chỉ tiêu kinh tế-xã hội đạt cao hơn so với số đã báo cáo Quốc hội.

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân tăng 1,84% (số đã báo cáo Quốc hội khoảng 4%); bội chi ngân sách Nhà nước là 3,41% GDP (số đã báo cáo Quốc hội là 4% GDP); kim ngạch xuất nhập khẩu tăng 22,6% (số đã báo cáo Quốc hội là tăng 10,7%)...

Về kết quả đạt được những tháng đầu năm 2022, Phó Thủ tướng cho biết, tới nay, Việt Nam là một trong sáu quốc gia có tỷ lệ bao phủ vaccine cao nhất thế giới, được quốc tế đánh giá cao.

Nhờ đó, số ca mắc mới, chuyển nặng, tử vong giảm sâu từ cuối tháng 3/2022. Việc dịch bệnh cơ bản được kiểm soát đã củng cố niềm tin, sự an toàn của người dân, doanh nghiệp, góp phần quan trọng cho phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.

Bên cạnh đó, kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân 4 tháng tăng 2,1%.

Phó Thủ tướng Lê Văn Thành thừa ủy quyền của Thủ tướng trình bày Báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021 và tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022. (Ảnh: Dương Giang/TTXVN)

Thị trường tiền tệ, tỷ giá, lãi suất ổn định; dư nợ tín dụng đến cuối tháng Tư tăng 7,18% so với cuối năm 2021. Tăng trưởng kinh tế (GDP) quý 1 đạt 5,03%, cao hơn so với cùng kỳ năm 2020 và 2021.

Ngoài ra, công tác chăm lo, bảo đảm đời sống nhân dân được chú trọng.

Tính cả năm 2021 và 4 tháng đầu năm 2022, Chính phủ đã hỗ trợ cho trên 49,6 triệu lượt người lao động, 728.400 lượt người sử dụng lao động với tổng kinh phí trên 81.600 tỷ đồng.

Cùng với việc tập trung cao triển khai các giải pháp phòng, chống dịch COVID-19, ngành Y tế vẫn nỗ lực bảo đảm thực hiện nhiệm vụ khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân.

Chất lượng giáo dục tiếp tục được duy trì, công tác dạy học được tổ chức triển khai linh hoạt, phù hợp với tình hình dịch bệnh; tới nay, học sinh, sinh viên cả nước đã trở lại học tập trực tiếp.

Các hoạt động văn hóa, xã hội dần sôi động trở lại; những giá trị văn hóa, đạo đức xã hội, truyền thống gia đình tốt đẹp, gương người tốt, việc tốt tiếp tục được nhân rộng, phát huy.

Thể dục, thể thao được quan tâm đầu tư, công tác chuẩn bị và tổ chức SEA Games 31 được thực hiện chu đáo, an toàn, thành công.

Phó Thủ tướng nhận định việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ kế hoạch năm 2022, nhất là mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 6-6,5% là thách thức rất lớn.

Chính phủ quyết tâm tiếp tục xây dựng một nền kinh tế độc lập, tự chủ, gắn với chủ động, tích cực hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả; đồng thời yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục nắm chắc tình hình, quyết liệt thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp tạo chuyển biến mạnh mẽ trong phát triển kinh tế-xã hội.

Sáu nội dung lớn cử tri và nhân dân kiến nghị tới Quốc hội

Tại Phiên khai mạc, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến đã trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân gửi đến Kỳ họp.

Cử tri và nhân dân bày tỏ niềm tin tưởng tuyệt đối vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, hoạt động hiệu lực, hiệu quả của Quốc hội và điều hành quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Từ đó, đất nước ta tiếp tục đạt được nhiều kết quả rất quan trọng.

Trên cơ sở tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân cả nước, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kiến nghị với Đảng, Nhà nước quan tâm chỉ đạo 6 nội dung lớn, trong đó có việc chỉ đạo tổng kết, đánh giá rút ra những bài học quý báu từ công tác phòng, chống dịch COVID-19, trên cơ sở đó rà soát quy hoạch, ưu tiên nguồn lực, đầu tư thỏa đáng cho hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở và công tác y tế dự phòng.

Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến, kiến nghị của cử tri và Nhân dân gửi đến kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: An Đăng/TTXVN)

Cử tri cũng mong muốn các cấp, ngành quan tâm hơn nữa đến công tác đào tạo nguồn nhân lực cả về công tác chuyên môn và kỹ năng quản trị cơ sở y tế; có chính sách phù hợp cả về vật chất, tinh thần để động viên cán bộ ngành y tế yên tâm công tác, phục vụ, chăm sóc sức khỏe nhân dân; đánh giá toàn diện kết quả đạt được, hạn chế, kẽ hở để bổ sung, sửa đổi cơ chế, chính sách xã hội hóa trong lĩnh vực y tế.

Đồng thời, cử tri và nhân dân kiến nghị Đảng, Nhà nước tiếp tục chỉ đạo quyết liệt công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra, kiểm toán để phòng, chống vi phạm, tội phạm trong công tác đầu tư, mua sắm, thu chi ngân sách…; rà soát, thống kê, tổng hợp các dự án đầu tư có sử dụng đất đã quá hạn chưa thực hiện đầu tư hoặc đầu tư kéo dài, có giải pháp xử lý phù hợp, theo quy định của pháp luật, kiên quyết không để kéo dài tình trạng này, gây bất bình, bức xúc trong nhân dân.

Các cơ quan có thẩm quyền cần quan tâm giải quyết hiệu quả hơn nữa đơn, thư khiếu nại, tố cáo, nhất là những vụ việc liên quan đến đất đai.

Cùng với đó, các chương trình phục hồi, phát triển kinh tế, xã hội cần được tập trung chỉ đạo quyết liệt, đồng bộ, hiệu quả, song song với việc theo dõi, giám sát chặt chẽ chỉ số lạm phát, giá cả một số mặt hàng chiến lược như xăng, dầu, vật tư sản xuất nông, lâm nghiệp; điều chỉnh tăng mức lương tối thiểu vùng.

Ba Chương trình mục tiêu quốc gia cần được khẩn trương triển khai thực hiện vì những chương trình này tác động chủ yếu vào vùng nông thôn, vùng kinh tế, xã hội còn nhiều khó khăn, đối tượng thụ hưởng phần đông là hộ nghèo, cận nghèo.

Cử tri và nhân dân cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo xem xét một cách thận trọng, đánh giá khách quan, toàn diện chương trình cải cách giáo dục phổ thông, nhất là việc đưa môn lịch sử ở bậc Trung học phổ thông là môn học tự chọn; có giải pháp đổi mới cách dạy và học để nâng cao chất lượng chứ không nên để môn Lịch sử là môn học tự chọn.

Căn cứ vào kế hoạch giám sát, phản biện xã hội hàng năm của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Đỗ Văn Chiến trân trọng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan gửi các văn bản, tài liệu liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đúng thời gian, hợp tác chặt chẽ hơn nữa để công tác giám sát, phản biện xã hội bảo đảm tiến độ, chất lượng.

Ý kiến phản biện xã hội của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đối với các dự án luật sẽ được gửi tới các đại biểu Quốc hội để tham khảo khi thảo luận và biểu quyết thông qua luật.

Tiếp tục tăng cường công tác dự báo và phân tích

Tại phiên khai mạc, cơ bản nhất trí với báo cáo của Chính phủ về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022, trình bày Báo cáo thẩm tra về nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề nghị Chính phủ đánh giá bổ sung hiệu quả thực chất của các chính sách, giải pháp ngắn hạn đã thực hiện và tác động lan tỏa của những chính sách, giải pháp dài hạn đã được ban hành, đặc biệt trong những tháng cuối năm 2021 để hỗ trợ phục hồi kinh tế-xã hội.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế nêu rõ trong thời gian tới, cần tiếp tục quan tâm tăng cường công tác dự báo và phân tích các diễn biến do các yếu tố địa chính trị và thương mại quốc tế, thường xuyên đánh giá đầy đủ các vướng mắc, rủi ro bên ngoài, các hạn chế nội tại của nền kinh tế, từ đó cảnh báo và chuẩn bị các phương án dự phòng để điều chỉnh phù hợp, linh hoạt, tránh gây bất ổn cho nền kinh tế.

Ủy ban Kinh tế nhấn mạnh một số trọng tâm ưu tiên trong điều hành kinh tế vĩ mô như: Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương “cần tiếp tục giữ ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn, điều hành chủ động, linh hoạt, phối hợp chặt chẽ chính sách tiền tệ và tài khóa”; triển khai nhanh, khẩn trương và hiệu quả Nghị quyết số 43/2022/QH15 về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội, xác định đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của năm 2022 và 2023, là một trong các tiêu chí quan trọng để đánh giá, xếp loại cuối năm đối với tổ chức, cá nhân, nhất là người đứng đầu. Chính phủ sớm trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến Danh mục dự án sử dụng nguồn vốn của Chương trình.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cũng đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn chỉnh, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân bổ số tăng thu ngân sách trung ương năm 2021; tăng cường quản lý, giám sát đối với thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản, ban hành điều kiện, tiêu chí quản lý phát hành trái phiếu doanh nghiệp cùng với việc có giải pháp ổn định thị trường, tăng niềm tin của nhà đầu tư; rà soát khả năng chi trả của các tổ chức phát hành có trái phiếu đến hạn trong thời gian tới, có biện pháp để bảo đảm phương án trả nợ cho nhà đầu tư trái phiếu doanh nghiệp.

Các vấn đề sốt đất ảo, rủi ro từ thị trường bất động sản, nguy cơ nợ xấu mới phát sinh cũng cần được quan tâm và có biện pháp quản lý, xử lý kịp thời...

Tạo chuyển biến về chất lượng, trách nhiệm của các Bộ, ngành trong việc giải quyết kiến nghị của cử tri

Về kết quả giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri, Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dương Thanh Bình cho biết thông qua các cuộc tiếp xúc cử tri của các đại biểu Quốc hội, đã có 3.393 kiến nghị được tổng hợp chuyển đến các cơ quan có thẩm quyền giải quyết.

Trưởng Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội Dương Thanh Bình trình bày Báo cáo kết quả giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri gửi đến kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV. (Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN)

Kiến nghị của cử tri liên quan đến hầu hết các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó một số lĩnh vực tiếp tục được nhiều cử tri quan tâm như: Y tế; Lao động, Thương binh và Xã hội; Nông nghiệp, nông thôn; Nội vụ; Giao thông, vận tải; Tài nguyên và Môi trường…

Đến nay, 100% kiến nghị đã được giải quyết, trả lời cử tri. Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội, đã trả lời 110/110 kiến nghị.

Cử tri tin tưởng và đánh giá cao việc Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đưa nội dung về công tác dân nguyện vào xem xét định kỳ tại phiên họp hằng tháng, tạo nền nếp và chuyển biến về chất lượng, trách nhiệm của các Bộ, ngành trong việc giải quyết kiến nghị của cử tri.

Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương đã giải quyết và trả lời 3.217/3.217 kiến nghị.

Nhìn chung, các kiến nghị của cử tri đã được Chính phủ, các Bộ, ngành Trung ương tập trung nghiên cứu giải quyết, thể hiện trách nhiệm cao trong quản lý nhà nước.

Nhiều kiến nghị của cử tri được giải quyết đã kịp thời tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc góp phần ổn định và cải thiện đời sống của Nhân dân.

Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã giải quyết, trả lời 41/41 kiến nghị; trong đó Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao đã trả lời về quy định tổ chức phiên tòa trực tuyến; việc tiếp tục thực hiện nghiêm các biện pháp nâng cao chất lượng xét xử...

Bên cạnh những kết quả đạt được, Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình cho rằng việc giải quyết, trả lời kiến nghị của cử tri vẫn còn một số hạn chế như: một số quyền lợi hợp pháp của người dân đã được quy định nhưng việc tổ chức triển khai chưa hiệu quả nên người dân chưa được thụ hưởng; một số kiến nghị cử tri chưa được giải quyết do một số Bộ, ngành chưa kịp thời ban hành văn bản hướng dẫn, không thống nhất về quan điểm khi nghiên cứu giải quyết; kiến nghị cử tri mặc dù đã được Bộ, ngành chỉ đạo giải quyết nhưng thiếu kiểm tra, đôn đốc nên chưa được giải quyết dứt điểm…

Trưởng Ban Dân nguyện Dương Thanh Bình kiến nghị đối với các cơ quan của Quốc hội, Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội tiếp tục tăng cường hơn nữa hoạt động giám sát việc ban hành văn bản quy phạm pháp luật; những vấn đề mới phát sinh liên quan trực tiếp đến đời sống, sản xuất, kinh doanh của người dân.

Các Đoàn đại biểu Quốc hội và các đại biểu Quốc hội nâng cao chất lượng tổng hợp, phân loại, xử lý kiến nghị cử tri; giải đáp ngay những vấn đề cử tri kiến nghị đã được pháp luật quy định hoặc đã được trả lời, giải quyết dứt điểm, tránh việc tổng hợp những kiến nghị này gửi lên các cơ quan Trung ương đề nghị giải quyết.

Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành giải quyết những tồn tại hạn chế như đã nêu trong báo cáo; rà soát, giải quyết dứt điểm các kiến nghị đang trong quá trình giải quyết, hạn chế chuyển kiến nghị chưa được giải quyết sang kỳ họp sau.

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 3, chiều 23.5, Quốc hội nghe Báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2020, Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2020.

Cơ cấu thu chuyển biến tích cực

Trình bày Báo cáo quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2020, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết về quyết toán thu ngân sách Nhà nước, dự toán là 1.539.052,8 tỷ đồng; quyết toán là 1.510.579,2 tỷ đồng, giảm 1,9% (28.473,6 tỷ đồng) so với dự toán. Trong số đó, thu ngân sách Trung ương giảm 92.076,6 tỷ đồng, thu ngân sách địa phương tăng 63.603 tỷ đồng.

Về quyết toán chi ngân sách Nhà nước, dự toán là 1.773.766,2 tỷ đồng; quyết toán là 1.709.523,7 tỷ đồng, bằng 96,4% (giảm 64.242,5 tỷ đồng) so với dự toán. Trong số đó, quyết toán chi ngân sách Trung ương là 647.851,1 tỷ đồng, bằng 90% so với dự toán; quyết toán chi ngân sách địa phương là 1.061.672,6 tỷ đồng, bằng 100,7% so với dự toán.

Quyết toán số bội chi ngân sách Nhà nước là 216.405,6 tỷ đồng, bằng 3,44% GDP thực hiện, giảm 18.394,4 tỷ đồng so với dự toán đầu năm và giảm 151.894,4 tỷ đồng so với mức Quốc hội cho phép. Trong đó, bội chi ngân sách Trung ương là 213.088,6 tỷ đồng, bội chi ngân sách địa phương là 3.317 tỷ đồng.

Đánh giá thực hiện nhiệm vụ tài chính-ngân sách 5 năm 2016-2020, Bộ trưởng Tài chính nêu rõ tổng thu ngân sách Nhà nước 5 năm 2016-2020 đạt 6,918 triệu tỷ đồng, bằng 100,8% kế hoạch; tỷ lệ huy động đạt 25,3% GDP (mục tiêu là 23,5% GDP). Cơ cấu thu chuyển biến tích cực, theo hướng bền vững hơn, tỷ trọng thu nội địa đến năm 2020 đạt 85,6% tổng thu ngân sách Nhà nước (mục tiêu là 84-85%).

Đến năm 2020, có 19 địa phương đạt quy mô thu ngân sách trên 15 nghìn tỷ đồng (năm 2016 có 13 địa phương), 30 địa phương thu trên 10 nghìn tỷ đồng (năm 2016 có 17 địa phương), 17 địa phương thu ngân sách dưới 5.000 tỷ đồng (năm 2016 có 30 địa phương). Công tác phân bổ, sử dụng ngân sách Nhà nước có nhiều đổi mới; đã triển khai kế hoạch tài chính 5 năm, kiểm soát chi ngân sách trong phạm vi khả năng thu...

Trên cơ sở các nội dung đã báo cáo, Chính phủ trình Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán thu, chi ngân sách Nhà nước năm 2020.

Cụ thể, tổng số thu cân đối ngân sách Nhà nước là 2.279.735,6 tỷ đồng, trong đó số thu ngân sách Nhà nước theo dự toán là 1.510.579,2 tỷ đồng, thu chuyển nguồn năm 2019 sang năm 2020 là 592.648,8 tỷ đồng, thu từ kết dư năm 2019 là 173.819,1 tỷ đồng và thu từ quỹ dự trữ tài chính theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước là 2.688,5 tỷ đồng.

Tổng số chi cân đối ngân sách Nhà nước là 2.352.929,8 tỷ đồng, trong đó chi ngân sách Nhà nước theo dự toán là 1.709.523,7 tỷ đồng, chi chuyển nguồn sang năm 2021 là 643.406,1 tỷ đồng.

Bội chi ngân sách Nhà nước là 216.405,6 tỷ đồng, bằng 3,44% GDP, bao gồm: bội chi ngân sách Trung ương là 213.088,6 tỷ đồng, bội chi ngân sách địa phương là 3.317 tỷ đồng.

Nghiêm túc thực hiện quyết toán các dự án hoàn thành

Theo Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2020 do Tổng Kiểm toán Nhà nước Trần Sỹ Thanh trình bày, năm 2020 là năm cuối của kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016-2020, dự toán ngân sách Nhà nước năm 2020 được thực hiện trong bối cảnh dịch COVID-19 bùng phát trên phạm vi toàn cầu, thiên tai, bão lũ xảy ra nghiêm trọng ở miền Trung, Tây Nguyên... tác động lớn đến toàn bộ đời sống kinh tế-xã hội, ảnh hưởng đến việc triển khai thực hiện nhiệm vụ thu, chi ngân sách Nhà nước, ngoài dự báo khi Chính phủ trình và Quốc hội quyết nghị kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và dự toán ngân sách Nhà nước năm 2020.

Song, dưới sự lãnh đạo đúng đắn, kịp thời của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, cả hệ thống chính trị đã vào cuộc; doanh nghiệp, người dân đồng hành ủng hộ đã góp phần hạn chế những tác động gây sốc, tiêu cực đến tốc độ tăng trưởng kinh tế và thu chi ngân sách Nhà nước năm 2020. Tốc độ tăng trưởng kinh tế (GDP) đạt 2,91%, giảm so với kế hoạch 6,8% nhưng vẫn thuộc nhóm các nước tăng trưởng dương. Thu ngân sách Nhà nước xấp xỉ dự toán, riêng thu nội địa vượt dự toán; chi ngân sách Nhà nước cơ bản đảm bảo thực hiện theo dự toán.

Tổng Kiểm toán nhà nước Trần Sỹ Thanh trình bày Báo cáo kiểm toán quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

Kiểm toán Nhà nước đề nghị Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương, địa phương, đơn vị được kiểm toán thực hiện đầy đủ, kịp thời các kết luận, kiến nghị kiểm toán. Trong đó xử lý tài chính tăng thu, giảm chi ngân sách Nhà nước là 25.396,3 tỷ đồng; xử lý khác 41.567,4 tỷ đồng; rà soát để hủy bỏ hoặc thay thế, sửa đổi, bổ sung, ban hành mới 198 văn bản không phù hợp với quy định pháp luật hoặc chưa phù hợp với thực tiễn; kiểm điểm, xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân đối với các khuyết điểm và sai phạm đã nêu trong báo cáo kiểm toán của từng cuộc kiểm toán thực hiện trong năm 2021.

Báo cáo thẩm tra quyết toán ngân sách Nhà nước của Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội nêu rõ năm 2020, trong bối cảnh tình hình hết sức khó khăn do tác động, ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, kết quả thu ngân sách Nhà nước năm 2020 đạt xấp xỉ dự toán (bằng 98,1%), thể hiện rõ sự quyết tâm, nỗ lực của cả hệ thống chính trị, sự điều hành quyết liệt của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Bên cạnh các kết quả đạt được, trong thực hiện nhiệm vụ thu ngân sách Nhà nước năm 2020 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế cần quan tâm lưu ý. Cụ thể, thu ngân sách Trung ương không đạt dự toán, chỉ chiếm gần 52,1% tổng thu ngân sách Nhà nước, thấp hơn mục tiêu đề ra (60-65%), giảm dần vai trò chủ đạo của ngân sách Trung ương. Huy động từ thuế, phí chỉ đạt 19,1% GDP, thấp hơn mục tiêu đề ra là 21% GDP; công tác lập dự toán thu tiền sử dụng đất của các địa phương nhiều năm không sát khả năng thu, thấp hơn nhiều so với thực hiện năm trước.

"Đề nghị Chính phủ cần có đánh giá, làm rõ các tồn tại, hạn chế nêu trên, đặc biệt đối với công tác lập dự toán thu tiền sử dụng đất hằng năm không sát, dẫn đến vượt thu lớn, nên xây dựng, cân đối không đầy đủ các khoản vượt thu này, dẫn đến bị động trong quản lý, điều hành kế hoạch đầu tư trung hạn và hằng năm, không phát huy được hết hiệu quả đầu tư từ nguồn thu này," Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Thị Phú Hà nhấn mạnh.

Quản lý, điều hành chi ngân sách Nhà nước năm 2020 đạt được nhiều kết quả tích cực. Tỷ trọng chi thường xuyên sau quyết toán chỉ gần 59,3% tổng chi ngân sách Nhà nước (dự toán là 62,91%), cho thấy sự nỗ lực rất lớn trong tiết kiệm chi tiêu thường xuyên. Bên cạnh các kết quả tích cực, trong quản lý chi tiêu ngân sách Nhà nước cũng còn một số tồn tại, hạn chế kéo dài nhiều năm, nhưng chưa được khắc phục triệt để.

Đối với chi đầu tư phát triển, năm 2020, với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, giải ngân vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Nhà nước đạt mức cao nhất trong 5 năm 2016-2020. Tuy nhiên, báo cáo Kiểm toán Nhà nước nêu vẫn còn các vi phạm trong phân bổ, quản lý, sử dụng nguồn vốn này nhiều năm chậm được khắc phục.

Toàn cảnh phiên họp. (Ảnh: Văn Điệp/TTXVN)

"Đề nghị Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước tiếp tục rà soát, kiểm tra, đối chiếu các số liệu quyết toán của các cơ quan có thẩm quyền. Trường hợp phát hiện quyết toán các khoản chi phân bổ, quản lý, sử dụng không đúng quy định yêu cầu cắt giảm, hủy bỏ, thu hồi về ngân sách Nhà nước và xử lý trong quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2021 theo quy định," cơ quan thẩm tra chỉ rõ.

Ngoài ra, công tác quyết toán các dự án hoàn thành còn chậm, số dự án không đảm bảo thời gian thẩm tra, phê duyệt, chậm lập hồ sơ quyết toán còn lớn (chiếm 10,8% dự án hoàn thành); số dư tạm ứng chưa thu hồi thuộc kế hoạch vốn năm 2020 nguồn ngân sách Trung ương của các bộ, cơ quan trung ương rất lớn (chiếm 22,2% số vốn kế hoạch và chiếm gần 27% số vốn giải ngân).

Chính phủ cần chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiêm túc thực hiện quyết toán các dự án hoàn thành; kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ việc thanh, quyết toán số vốn tạm ứng theo chế độ chưa có khối lượng thực hiện và chưa đủ thủ tục quyết toán.

Trong năm 2020, Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương đã thực hiện nhiều giải pháp quyết liệt để cắt giảm chi thường xuyên. Nhờ đó, tỷ trọng chi thường xuyên trong tổng chi ngân sách Nhà nước đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách, trong quản lý chi tiêu thường xuyên tại một số bộ, ngành, địa phương vẫn còn một số tồn tại, hạn chế; một số chính sách đảm bảo an sinh xã hội quan trọng chưa triển khai kịp thời trong năm; chi chuyển nguồn, hủy bỏ dự toán chi thường xuyên còn lớn..., Chính phủ cần đánh giá, làm rõ các tồn tại, hạn chế này.

Liên quan đến bội chi ngân sách Nhà nước và các khoản vay bù đắp bội chi, Chính phủ đề xuất quyết toán bội chi ngân sách Nhà nước năm 2020 là 216.405,6 tỷ đồng, thấp hơn nhiều so với mức bội chi được Quốc hội phê chuẩn. Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề nghị Chính phủ cần rút kinh nghiệm trong việc đánh giá ước tình hình thực hiện thu, chi ngân sách Nhà nước năm 2020, tăng cường kiểm tra, kiểm soát, đối chiếu thông tin, số liệu ngân quỹ, tránh trường hợp hết niên độ quyết toán ngân sách Nhà nước năm 2020 vẫn còn để sai sót...

Theo Vietnam+