Phòng trừ bệnh thối gốc, lở cổ rễ cây dưa

Qua kiểm tra đồng ruộng, nguyên nhân dưa bị chết do nhiều loại nấm gây ra, trong đó có nấm bệnh lở cổ rễ, thối gốc gây hại là chính.

1. Nhận biết bệnh

Cây bị bệnh đổ ngã trên mặt ruộng, chết héo. Cây mới nhiễm bệnh phát triển không cân đối, lá bị vàng, lá bé, nhăn nheo, viền lá cháy khô. Khi vết bệnh bao quanh cổ rễ, thân, cây sẽ héo dần và chết. Quan sát phần rễ, cổ rễ, phần thân cây sát cổ rễ, vết bệnh thâm đen, bên ngoài vết bệnh bao phủ một lớp nấm trắng hồng, trắng xám hoặc nâu nhạt tùy theo loại nấm gây hại.

2. Nguyên nhân phát sinh

Bệnh lở cổ rễ, thối gốc chủ yếu do nấm Rhizoctonia solani, Fusarium solani gây ra. Ngoài ra còn có các loại nấm như Pythium spp, Fusarium sp... tồn tại trong đất, nguồn nước, hạt giống, lan truyền trong không khí gây hại.

3. Biện pháp phòng trừ

- Xử lý đất: Trước khi trồng nên cày bừa ngâm nước ngập đất liên tục tối thiểu 10 ngày. Bón vôi bột với lượng trung bình 30 kg/sào.

- Luân canh cây trồng: Đối với vùng trồng dưa đã bị nhiễm bệnh, chu kỳ luân canh 2 năm trở lên. Tốt nhất nên chuyển vùng sản xuất.

- Khi vào bầu: Sử dụng đất bột đã được xử lý nấm bệnh trộn đều với phân chuồng ủ hoai mục và phân vi sinh chứa nấm đối kháng liều lượng theo hướng dẫn trên bao bì. Dùng nilon trắng kết hợp với khum che cây con để hạn chế độ ẩm cao do mưa xuân và sương mù.

- Trồng cây khỏe: Cây giống cân đối, sạch sâu bệnh, rễ phát triển tốt.

- Trồng cao gốc, phủ gốc mỏng. Nên trồng chân ruộng cao, chủ động tưới tiêu.
- Mật độ trồng hợp lý.

- Bón phân: Bón nhiều phân chuồng đã hoai mục được trộn đều với vôi bột. Không tưới nước phân tươi. Bón phân cân đối đạm, lân, kali. Sử dụng các loại phân tổng hợp có đầy đủ các nguyên tố đa, trung và vi lượng.

- Khi trồng sử dụng phân vi sinh có chứa nấm đối kháng, bón lót và tưới nhử.

- Điều tiết nước: Không tưới nước quá ẩm. Tưới rãnh là chính, hạn chế tưới nước lên mặt luống, nhất là gốc cây.

- Phòng trừ bệnh: Trước khi trồng phun phòng trừ bệnh cho cây trong bầu bằng một trong những loại thuốc như Anvil 5 SC, Benlat C 50 WP, Roval 50 WP, Copper B, Validacin 5L, Kasumin 2L + CabrioTop 600WDG… pha nồng độ 0,1 - 0,2% (tức pha 10 - 20 gam hoặc cc thuốc với 10 lít nước), hoặc tưới thuốc khi cây khô sương. Trường hợp để cây trong bầu dài, phải phun 2 lần, lần đầu khi cây ra lá thật thứ nhất và lần 2 trước khi trồng.

Sau trồng nên phun phòng trừ định kỳ 5 - 7 ngày/lần, sử dụng luân phiên các loại thuốc có tác dụng trừ bệnh lở cổ rễ, thối gốc như Validacin 5L, Topsin M 70WP, Ridomil Gold 68 WG, Rovral 50WP, Anvil 5SC, Rampart 35SD v.v…

- Những diện tích vừa mới trồng, cây phủ gốc dày cần gạt bớt đất để thoáng gốc, cây gốc trồng trũng cần dùng nông cụ nâng gốc lên cho cao hơn so với mặt luống để hạn chế bệnh hại.

- Nhổ bỏ, thu gom, tiêu hủy các cây bị bệnh nặng và đã chết để tránh lây lan. Dùng vôi bột rắc vào gốc cây chết. Trồng dặm kịp thời, trồng lệch vị trí ban đầu.

BÙI VĂN VIỆN (Trạm Khuyến nông huyện Gia Lộc)